Jak wybrać butelkę dla dziecka?

Twoje dziecko już wkrótce przyjdzie na świat i zdecydowałaś, że będziesz je karmić butelką?

Prawdopodobnie podczas kursu szkoły rodzenia otrzymałaś sporo informacji na temat karmienia piersią i korzyści z nim związanych. Karmienie sztuczne jest pod tym względem zdecydowanie mniej korzystne. Mimo to, z różnych względów możesz chcieć lub musieć podawać maluszkowi mleko z butelki. Jej rozmiar, wielkość porcji, rodzaj wody, czasowe zalecenia czy optymalna pozycja karmienia to wszystko kluczowe elementy powodzenia. Dziś rozwiewamy wszystkie Twoje wątpliwości w tym zakresie…

Jaka wielkość butelki wybrać?

Zanim zaczniesz podawać niemowlęciu mleko z butelki, musisz się w odpowiednią zawczasu zaopatrzyć. Na rynku dostępnych jest jednak wiele różnych rozmiarów – czy lepiej kupić mniejszy czy większy?

Typowym błędem początkujących mam jest poddawanie się trendom marketingowym, które promują raczej duże butelki, jako bardziej uniwersalne. Tymczasem, na pierwsze karmienia nie potrzebujesz objętości większej niż 150 ml – całą resztę butelki wypełni powietrze, które maluszek będzie połykać, a które może przyczynić się do rozwoju bolesnych kolek. Na sam początek najlepiej jest więc kupić 2-3 małe butelki, które wystarczą na pierwszy miesiąc. Dopiero później przyjdzie pora na większe objętości – najpierw 270, a potem 330 ml.

Do każdej butelki trzeba oczywiście kupić odpowiedni smoczek – idealnie tej samej marki, aby dobrze pasował. Przy zakupie zwracamy przede wszystkim uwagę na wiek, dla którego dany produkt jest przeznaczony, związany przede wszystkim z wielkością samego smoczka oraz szybkością przepływu. Pamiętajmy też, że mleko zagęszczone (np. kleikiem), podawane chętnie na noc dla lepszego zaspokojenia głodu maluszka, wymaga specjalnego smoczka o większym otworze.

Wybór smoczka do butelki

Nie każda mama rozumie, jak duże znaczenie odgrywa odpowiedni smoczek do butelki. To on decyduje wszak o podawaniu samego pokarmu, więc musi być łatwy do objęcia buzią, komfortowy dla dziecka i dopasowany do rodzaju pokarmu. I tak:

• Smoczki o płaskiej końcówce są polecane przede wszystkim dla noworodków karmionych stylem mieszanym, czyli mlekiem matki oraz mlekiem modyfikowanym. Płaska końcówka upodabnia się bardziej do piersi i ułatwia maluszkowi praktykowanie aktywnego ssania.
• Smoczki o okrągłej końcówce z drugiej strony reklamowane są jako łatwiejsze w obsłudze – nie kosztują dziecka aż tyle wysiłku, więc są optymalne dla niemowląt karmionych wyłącznie butelką, zwłaszcza jeśli mają one problemy z przybieraniem na wadze. Opcja 3 różnych szybkości przepływu pokarmu pozwala na bieżąco regulować karmienie w zależności od potrzeb maluszka.

Zwróćmy też uwagę, że niektórzy producenci proponują smoczki wyposażone w system specjalnego zaworu (a nawet podwójnego zaworu), który reguluje przepływ powietrza i zapobiega jego połykaniu podczas karmienia. To również ważny element zapobiegania dotkliwym kolkom, które skutecznie spędzają sen z powiek niemowląt i ich rodziców.

Co się tyczy samej szybkości przepływu, dla noworodków zdecydowanie wskazane są smoczki o wolnym przepływie, a dopiero dzieci powyżej 18 miesiąca życia powinny korzystać z tych najszybszych. Między tymi dwoma skrajnościami istnieją jednak pośrednie szybkości przepływu, które warto wprowadzać metodą ewolucyjną, krok po kroku, wraz ze zmianami konsystencji pokarmu.

Butelka szklana czy plastikowa?

Przez długi czas przeciwstawiano szklane butelki jako plastikowym jako wybór zdrowszy. Głównym argumentem była potencjalna obecność niebezpiecznego dla zdrowia składnika w postaci bisfenolu A (BPA), który w szkle nie występuje. We współczesności jednak w żadnej niemowlęcej butelce z tworzywa sztucznego nie znajdziemy już jednak BPA, a zasada ta regulowana jest prawem. Ze spokojem można więc kupować niemowlętom butelki plastikowe.

Owszem, butelki szklane wciąż jednak oferują pewne korzyści. Choć są cięższe i łatwiej się tłuką, ich farmaceutyczny poziom jakości gwarantuje jednak lepszą trwałość i odporność na szoki termiczne. Ostateczna decyzja należy więc wyłącznie do ciebie, a racjonalne może być posiadanie jednej butelki szklanej, do domu, a drugiej plastikowej, na wyjścia.

Jakie mleko modyfikowane wybrać dla dziecka?

Supermarkety, drogerie i apteki są dziś pełne różnych rodzajów mleka modyfikowanego – wybór może oszałamiać i utrudniać podjęcie decyzji. Jedyne czego możesz być pewna, to fakt, że od powrotu ze szpitala do szóstego miesiąca życia dziecka korzystać będziecie wyłącznie z mleka początkowego.

Tak naprawdę możesz wybrać dowolną markę bazując na własnej ocenie, możliwościach finansowych czy opiniach innych mam. Jeśli maluszek będzie chętnie pić i przybierać na wadze, decyzja była na pewno dobra. Jedyny powód, aby zmieniać wybrane wcześniej mleko to zaburzenia pokarmowe u niemowlęcia (np. kolki, zaparcia, gazy). W takim przypadku skonsultuj się lekarzem lub farmaceutą i wypróbuj inny, np. hipoalergiczny preparat. Pediatra może także zalecić produkt hamujący ulewanie lub specjalnie zagęszczony.

Uwaga: Po otwarciu pojemnika mleko modyfikowane należy spożytkować przed upływem jednego miesiąca!

Jaką wybrać wodę dla niemowlęcia?

Według zaleceń Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) niemowlę w wieku od 6 do 12 miesięcy powinno dziennie wypijać 800-1000 ml wody. Woda w organizmie maluszka odnawia się bowiem cztery razy częściej niż w organizmie dorosłego. Ponieważ funkcja nerek i układu trawiennego jest jednak w pierwszym roku ograniczona, jakość wody ma bardzo duże znaczenie.

Mleko modyfikowane dla niemowląt zawiera optymalne proporcje minerałów – do jego przygotowania warto więc używać wody źródlanej o niskim poziomie mineralizacji, aby uniknąć potencjalnych problemów pokarmowych. W sklepach kupimy dziś w tym celu butelkowaną wodę specjalnie przeznaczoną dla niemowląt. Alternatywnie można również stosować wodę z kranu, porządnie przygotowaną, jeśli spełnia ona wszystkie standardy wody pitnej.

Jakie porcje mleka podawać?

Ile mleka podawać noworodkowi po powrocie ze szpitala? Prawdopodobnie dostaniesz w tym zakresie porady bezpośrednio od pediatry na oddziale. Ogólnie przyjmuje się, że maleństwo na jedną porcję powinno wypić ok. 60 ml mleka (oficjalne zalecenia mówią o ilości od 10 do 120 ml). W większości preparatów na 30 ml wody dosypuje się 1 łyżkę mleka w proszku – warto przestrzegać tych proporcji, bowiem zbyt zagęszczone mleko stwarza ryzyko zaparć, zbyt rzadkie utrudnia dziecku przybierania na wadze.

Orientacyjny grafik karmień mlekiem modyfikowanym*:

• Pierwszy tydzień – 6-7 butelek w ciągu 24 godzin, przynajmniej jedna w nocy. Pierwsze 3 dni porcje mogą być tak małe jak 30 ml, do końca tygodnia warto je zwiększyć do 60-90 ml.
• W kolejnych tygodniach pierwszego miesiąca liczba porcji może sięgać nawet 8-10 posiłków do 120 ml.
• W drugim-czwartym miesiącu przewiduje się 6 karmień po 120-140 ml.
• Od piątego miesiąca 5 porcji po 150-160 ml mleka.

(* Zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci z 2021 r.)

Pamiętajmy, że każde dziecko jest inne i nie dzieje się nic strasznego, jeśli twój maluch je mniej lub więcej niż przewidują tabelki. Nigdy nie należy zmuszać dziecka, aby wypiło mleko do dna – jego apetyt ma prawo się zmieniać! Sama łatwo zaobserwujesz, kiedy warto przygotowywać większe, a kiedy mniejsze porcje.

Jak przygotować butelkę dla dziecka?

Najpierw starannie umyj ręce. Do przygotowywania pokarmu używaj zawsze czystej butelki. Napełnij ją przegotowaną, ciepłą wodą do określonego poziomu i dodaj odpowiednią liczbę łyżeczek mleka modyfikowanego. Łyżeczki warto jest wyrównywać ostrzem noża, aby mieć pewność, że porcje są adekwatne. Po zamknięciu butelki zawartość delikatnie mieszamy obracając w rękach, aż mieszanka będzie jednorodna.

Czy mleko w butelce trzeba podgrzewać?

Mleko modyfikowane można podawać dziecku w temperaturze pokojowej lub nieco cieplejszej – niemowlęta miewają różne upodobania w tym zakresie. Zwolennicy chłodnego pokarmu podkreślają, że minimalizuje on ryzyko poparzeń oraz denaturacji składników mieszanki. Są jednak maluszki, które wolą mleko cieplejsze, a wręcz łatwiej je trawią. Gotowy pokarm w butelce łatwo podgrzać wkładając go do ciepłej wody lub wykorzystując specjalne elektroniczne podgrzewacze – nigdy jednak w kuchence mikrofalowej!

Uwaga: Zawsze przed podaniem dziecku mleka należy skontrolować jego temperaturę na przegubie dłoni!

Kiedy dawać dziecku butelkę?

Tutaj odpowiedź jest oczywista – gdy jest głodne! Również w karmieniu sztucznym warto kierować się zasadą „na żądanie”. Nigdy jednak nie budzimy śpiącego maluszka karmionego sztucznie, pod warunkiem, że nie zaleci tego lekarz.

Warto wiedzieć, że mleko modyfikowane trawione jest dłużej niż mleko matki, stąd między karmieniami w pierwszych tygodniach należy zachować przynajmniej godzinowe odstępy! Z czasem odstępy między karmieniami się wydłużą, w miarę jak zwiększy się objętość żołądka.

Na pojedyncze karmienie warto przeznaczyć 10-15 minut. Jeśli pije zbyt szybko, warto skontrolować działanie smoczka lub skrócić odstępy między posiłkami. Przygotowany pokarm podajemy natychmiast, a niezjedzone resztki wylewamy!

Jak podawać butelkę?

Karmienie sztuczne jest równie ważną częścią budowania więzi między matką a dzieckiem jak naturalna laktacja. Stąd tak ważny jest kontekst podawania butelki:

• Usiądź wygodnie w fotelu z podpartymi plecami, z dala od spraw odciągających uwagę od maluszka;
• Umieść niemowlę w zagięciu łokcia na wysokości klatki piersiowej;
• Skorzystaj z poduszki, aby nieco unieść ramię – dziecko powinno być w pozycji półleżącej z uniesioną w górę główką;
• Połaskocz dolna wargę maluszka prowokując go do otwarcia buzi i chwycenia całej końcówki smoczka;
• Unieś butelkę tak, aby mleko zakrywało całą dolną powierzchnię smoczka – oszczędzisz tym sposobem maluszkowi połykania powietrza’
• Jeśli dziecko potrzebuje przerwy w posiłku, dostosuj się do jego rytmu.

Po karmieniu, trawienie!

Udane karmienie to takie, w którym dziecko zjadło większość lub całą porcję pokarmu. To jednak spore obciążenie dla brzuszka i stąd warto pomóc maluszkowi w trawieniu. W tym celu unieś go do ramienia, główką do góry i poklep lekko po plecach, aby mu się odbiło. W żadnym na razie nie odkładaj dziecka do łóżeczka zaraz po posiłku!

Jak czyścić butelki?

Sterylizacja butelki po każdym posiłku jest już dziś przeżytkiem. Pediatrzy uważają, że wystarczy dokładnie umyć butelkę ręcznie lub w zmywarce. Najpierw warto przepłukać ją wodą, następnie wyczyścić delikatnym płynem do mycia naczyń i ciepłą wodą, a na końcu wypłukać zimną wodą. Specjalna szczoteczka pozwoli dostać się aż do dna i krawędzi butelki. Po umyciu butelkę pozostawiamy do wysuszenia na powietrzu.