My, dorośli, przywykliśmy postrzegać spontaniczność jako warunek atrakcyjnego, ciekawego życia. Niestety, dzieciom potrzebna jest przede wszystkim sztywna rutyna i rolą rodziców jest o nią zadbać.
Rozwijający się organizm potrzebuje snu jak roślina wody i co do tego nikt chyba nie ma wątpliwości. Specjaliści są zgodni, że niemowlęta od 4 do 11 miesiąca życia powinny spać 12-15 godzin na dobę, dzieci w wieku od 1 do 2 lat ok. 11-14 godzin, zaś przedszkolaki od 3 do 5 lat 10 – 13 godzin na dobę. Naturalnie, ciężko jest taką ilość snu zagwarantować w ramach nocnego wypoczynku, zwłaszcza, że maluchy regularnie miewają problemy z wybudzaniem się i ponownym zasypianiem. Zresztą, poddany tysiącom fascynujących bodźców mały mózg potrzebuje relaksu i wyciszenia w częstszych interwałach, idealnie w ramach od 1 do 3 drzemek dziennie, w zależności od wieku.
Drzemki to klucz do rozwoju
Opublikowane w 2015 roku badanie naukowców z Uniwersytetu Stanford dowiodło, że częste drzemki wspierają zasadniczo rozwój długotrwałej pamięci. W eksperymencie niemowlęta przesypiające bez problemu całą noc podzielono na dwie grupy, z których jedna spała dodatkowo w dzień. Wszystkie dzieci uczono przy tym nowych rzeczy i okazało się, że te maluszki, które po „lekcji” udawały się na długą drzemkę, znacznie lepiej zapamiętywały nowe fakty. Podobne badanie przeprowadzono wśród przedszkolaków, z takimi samymi wynikami. W czasie snu rozwija się jednak nie tylko mózg i połączenia nerwowe, ale także wydzielany jest hormon wzrostu odpowiedzialny za prawidłowy rozwój fizyczny, rozbudowują się mięśnie i naprawiają uszkodzone tkanki. Zjawisko to widać zresztą doskonale na chorym organizmie, który sam przecież upomina się o sen, i to w ciągu dnia.
Drugie dno niegrzecznego malucha
Poza rozwojem fizycznym i intelektualnym, drzemki mają także decydujący wpływ na osobowość dziecka, a zwłaszcza jego temperament i zdolność do radzenia sobie z różnymi emocjami. Nie tylko niewyspany, ale także zbyt długo aktywny maluch doświadcza w naturalny sposób wzrostu kortyzolu, hormonu stresu, i staje się… niegrzeczny. Niestety bowiem, to, co my zrzucamy najchętniej na „dzisiejsze czasy”, dzieci w przedszkolu, geny czy wpływ innych dorosłych, bardzo często ma źródło w dwóch przyziemnych czynnikach – ilości snu i ilości cukru w diecie. Badanie przeprowadzone na Uniwersytecie w Colorado wykazało, że maluchy pozbawione drzemki i zachęcone do układania puzzli były dosłownie przygniecione negatywnymi emocjami gniewu, frustracji, rozżalenia, itd. Nie były też w stanie wykonać zadania, w przeciwieństwie do dzieci, które odbyły swoją programową drzemkę. Bo na tym etapie rozwoju kontrola nad uczuciami jest praktycznie niemożliwa, a pozbawianie pociechy regularnej sposobności do „zresetowania się” to przysłowiowy gwóźdź do trumny.
Dlaczego tak ważna jest regularność?
Odpowiednia ilość snu to jedno, ale, jak się okazuje, równie ważne jest także jego dawkowanie. Nie ma na świecie specjalisty od psychologii rozwojowej, który polecałby rodzicom kładzenie dziecka spać wedle elastycznego grafiku. Bo maluchy do szczęścia potrzebują przede wszystkim poczucia bezpieczeństwa, przewidywalności i pewności, a tylko dość precyzyjnie określone godziny drzemek i jedzenia potrafią tą potrzebę zaspokoić. Rutyna drzemek uczy pociechę o istnieniu zasad i konsekwencji, a jednocześnie zapewnia jej spokój, który docenić można zwłaszcza w okresach rodzinnych turbulencji – podróży, zmian miejsca zamieszkania czy pojawienia się nowego członka rodziny. Ale to nie wszystko, bo regularność tak naprawdę sprzyja także dorosłym. Nasz organizm jest w naturalny sposób zaprogramowany na 24-godzinny cykl życia i przyzwyczajony do określonych pór snu i posiłków działa bezwzględnie lepiej w każdej sferze. I choć nic się nie stanie, jeśli kilka razy w miesiącu któraś drzemka przesunie się o 15-30 minut, im większą będziemy dotrzymywać regularność, tym łatwiej będzie dziecku usnąć, a codziennych histerii i humorów będzie mniej.
Czy drzemki utrudniają sen w nocy?
Niektórzy rodzice boją się drzemek, przeczuwając, że pozbawią one dzieci i ich nocnego wypoczynku. W tym stwierdzeniu jest ziarnko prawdy, ale tylko w odniesieniu do dzieci starszych niż 2 lata, którym pozwalamy po obiedzie spać bez ograniczeń po 3-4 godziny. W przypadków niemowląt rzeczywistość okazuje się najczęściej zupełnie odwrócona – sen rodzi sen, a dzieci śpiące 2-3 razy w ciągu dnia i kładzione wieczorem do łóżka o stałej porze, bardzo często są najtwardszymi śpiochami, rzadko budząc się w nocy. To zjawisko związane jest również z hormonami stresu, które wydzielają się w organizmie w ciągu dnia, a przy braku regularnych drzemek zostają z maluchem aż do wieczora, utrudniając zaśnięcie mimo zmęczenia i prowokując częste nocne pobudki. Owszem, w przypadku, gdy ostatnia popołudniowa drzemka przeciąga się, warto wziąć pod uwagę delikatne wybudzenie pociechy, aby nie przesunąć pory kładzenia się spać na dziesiątą wieczorem. Tak naprawdę ważniejsze jest bowiem regularne usypianie w ciągu dnia niż długość samych drzemek – dla większości dzieci 30-90 minut to drzemka zupełnie wystarczająca, aby funkcjonować dalej z pogodą ducha.
We współczesnym świecie przywykliśmy myśleć, że rozwojowi dziecka służą witaminy przyjmowane w ciąży i interaktywne zabawki za setki złotych. Niestety, rzeczywistość jest nieco prostsza. Zbilansowana dieta, a przede wszystkim pieczołowicie przestrzegany system drzemek to najlepsza „inwestycja” w przyszłość pociechy!
Tagi: drzemka, koronawirus, sen dziecka
Dodaj komentarz