Pomiędzy najróżniejszymi ciążowymi komplikacjami pojawia się dziwnie brzmiąca łacińska nazwa „placenta previa”, czyli łożysko przodujące. Bo, jak się okazuje, łożysko potrafi wędrować!
Łożysko to organ, który wykształca się około 12 tygodnia ciąży i w wielkim skrócie utrzymuje płód przy życiu, a następnie jest wydalany w czasie porodu. Niestety, jego umiejscowienie nie jest z góry określone i w 1 na 200 ciąż układa się ono nisko, w dole macicy, zasłaniając szyjkę, a tym samym „drogę na zewnątrz”.
Jak rozpoznaje się łożysko przodujące?
Pozycję łożyska w macicy określa się za pomocą badania USG, które powinno być wykonane w czasie ciąży minimum trzykrotnie: między 11 a 14 tygodniem, ok. 20 tygodnia oraz po 28 tygodniu. Zwykle dopiero w drugim z wymienionych terminów wykrywa się łożysko przodujące, choć najczęściej kobieta jest zmuszona konsultować się z ginekologiem już wcześniej ze względu na krwawienie z dróg rodnych. Jasnoczerwone krwawienie pojawiające się w drugim trymetrze, bez towarzyszących mu bólów podbrzusza, jest bowiem najczęstszym objawem placenta previa. Krwawienie to może być mniej lub bardziej obfite i często pojawia się bezpośrednio po współżyciu.
Zdarza się, że obraz USG wskazuje na łożysko przodujące już około 12-14 tygodnia, ale w takich przypadkach problem najczęściej rozwiązuje się sam. Macica rośnie i rozciąga się bowiem na wszystkie strony, pociągając za sobą łożysko i odblokowując kanał rodny.
Dlaczego ja?
Nie znamy powodów, dla których łożysko umiejscawia się w tak niewygodnym miejscu macicy. Z obserwacji wynika jednak, że problem pojawia się częściej u kobiet, które już w przeszłości rodziły, zwłaszcza poprzez cesarskie cięcie, oraz miały tą samą diagnozę w poprzedniej ciąży. Ryzyko zwiększa się również wraz z przeszłymi operacjami macicy, m.in. usuwaniem włókniaków czy łyżeczkowaniem. Czynnikami zwiększającymi prawdopodobieństwo zaistnienia łożyska przodującego jest także ciąża mnoga, wiek ponad 35 lat oraz palenie papierosów i używanie kokainy. Częściej placenta previa diagnozowana jest także po sztucznym zapłodnieniu.
Czym grozi placenta previa?
Poza oczywistym problemem przesłonięcia płodowi drogi wyjścia, łożysko przodujące może zmniejszać szansę na pomyślne donoszenie ciąży. Dużo w tym zakresie zależy od stopnia, w jakim organ zachodzi na szyjkę macicy. Mówi się bowiem o pełnym zakryciu, częściowym oraz marginalnym – to pierwsze stwarza oczywiście najwięcej powodów do niepokoju.
Problem może rozwiązać się sam, bowiem w każdej zdrowej ciąży łożysko przesuwa się w górę, osiągając w trzecim trymestrze pozycję wierzchołkową. Tak długo jednak, jak ujście pochwy jest przesłonięte, zachodzi zwiększone ryzyko intensywnego krwawienia, które może pociągnąć za sobą przymusowe, przedterminowe cesarskie cięcie. Łożysko jest bowiem organem niezwykle ukrwionym, praktycznie złożonym z naczyń, które dostarczają płodowi tlenu i substancji odżywczych i nawet lekkie jego naderwanie grozi krwotokiem. Bardzo często kilka dni obfitego krwawienia w drugiej połowie ciąży poprzedza spontaniczną akcję porodową, na którą może być jeszcze zbyt wcześnie.
Niestety, łożysko przodujące może również wpływać na rozwój płodu, a konkretnie ograniczać mu dostęp do tlenu lub krwi. Takie niedostatki mogą powodować trwałe defekty, dlatego lekarz prowadzący może zasugerować przedwczesne wywołanie porodu, które jest w tym przypadku uważane za mniejsze zło.
Leczenie
Niestety, łożysko przodujące pozostaje jednym z problemów ciążowych, których nie umiemy w żaden sposób leczyć. Podstawowym zaleceniem podręczników medycznych jest więc wnikliwa obserwacja pacjentki przez ginekologa oraz prewencyjne oszczędzanie się. Leżenie w łóżku nie jest bezwzględnie wymagane, ale najczęściej ciężarnej zakazuje się współżycia, intensywnej aktywności fizycznej oraz stosowania tamponów. Do racjonalnych zaleceń należy również unikanie dalekich podróży i pozostawanie w zasięgu szpitala z oddziałem porodowym.
W przypadku powtarzających się intensywnych krwawień kobietom podaje się również transfuzje krwi oraz leki zapobiegające pojawianiu się przedwczesnych skurczów macicy. Celem jest utrzymanie ciąży do 36 tygodnia.
W przypadku konfliktu serologicznego między matką a dzieckiem wymagane jest również podanie antyglobulin, zaś przy grożącym przedterminowym porodzie wskazane mogą być również sterydowe zastrzyki mające pobudzić rozwój płuc u płodu.
Poród z łożyskiem przodującym
Zasadniczo placenta previa jest wskazaniem do cesarskiego cięcia, bowiem spontaniczna akcja porodowa może wiązać się z trudnym do kontroli krwotokiem, który realnie zagraża życiu ciężarnej – szacuje się, że w ciągu 10 minut może dojść do całkowitego wykrwawienia!
Sytuacja jest nieco bardziej optymistyczna, gdy łożysko leży bardzo nisko, ale nie przesłania szyjki – wówczas poród siłami natury jest możliwy. Statystki wskazują, że aż 60% takich przypadków kończy się porodem naturalnym bez większych komplikacji. Ostateczną decyzję powinien jednak podjąć doktor prowadzący, który zna historię pacjentki i potrafi wykluczyć wrastanie łożyska w ścianę macicy, które jest inną poważną komplikacją przemawiającą za cesarskim cięciem.
Na pocieszenie dodajmy, że źródła naukowe podają, że 84% zdiagnozowanych przypadków łożyska przodującego rozwiązuje się samo przed 28 tygodniem ciąży, a szyjka macicy zostaje całkowicie odblokowana!
Tagi: łożysko, łożysko przodujące, nieprawidłowa lokalizacja łożyska, nieprawidłowe usadowienie łożyska
Dodaj komentarz