Zanosi się płaczem, sinieje, przestaje oddychać… dla rodzica to jedna z najbardziej przerażających sytuacji – dziecko wpada w napad afektywnego bezdechu i na moment wygląda, jakby traciło przytomność. Choć zjawisko to brzmi groźnie, w większości przypadków nie jest niebezpieczne. Wyjaśnimy, czym jest bezdech afektywny, jak wygląda napad i co powinien zrobić opiekun, by pomóc maluchowi w takich sytuacjach – z troską, ale bez paniki.
Bezdech afektywny – czy jest niebezpieczny?
Gdy dziecko zanosi się płaczem, sinieje i na chwilę przestaje oddychać, trudno zachować spokój. Taka reakcja może oznaczać bezdech afektywny – epizod wywołany silnym stresem emocjonalnym, np. złością, bólem albo frustracją. Przeważnie trwa kilkanaście sekund i nie jest groźne dla zdrowia, choć wygląda dramatycznie.
Bezdech afektywny występuje najczęściej u dzieci między 6. miesiącem a 5. rokiem życia. Zatrzymanie oddechu w fazie wydechu prowadzi do chwilowego niedotlenienia. Maluch może zsinieć, stracić przytomność lub stać się wiotki. Choć napad wygląda groźnie, w większości przypadków nie wymaga interwencji medycznej. Mimo to rodzic powinien obserwować dziecko i skonsultować się z pediatrą lub neurologiem, szczególnie jeśli epizody się powtarzają.
Czy zanoszenie się dziecka jest niebezpieczne? Dla rodzica – zawsze. Dla dziecka – zazwyczaj nie, choć warto wiedzieć, jak reagować i co może wywołać takie napady.
Zobacz również: dlaczego nie można pozwolić, by niemowlę długo płakało: https://niebieskiepudelko.pl/dlaczego-nie-mozna-pozwolic-by-niemowle-dlugo-plakalo
Przyczyny zanoszenia się dziecka – u niemowlęcia i małego dziecka
Bezdech u noworodka czy niemowlęcia może budzić ogromny lęk, ale u zdrowych dzieci najczęściej ma podłoże emocjonalnie. Napady afektywnego bezdechu pojawiają się zazwyczaj w reakcji na silny płacz dziecka, frustrację, ból, zaskoczenie. Histeryczny płacz niemowlaka lub kilkulatka może pojawić się przez niewielki bodziec – zmiana rutyny, upadek, odmowa.
Mechanizm ten nie jest w pełni zależny od dziecka – odpowiada za niego niedojrzały autonomiczny układ nerwowy. Dziecko nie robi tego “na złość” ani celowo. W reakcji na stres emocjonalny dochodzi do zatrzymania oddechu w fazie wydechu, co skutkuje sinieniem lub bladością, a czasem utratą przytomności.
U najmłodszych warto też zwrócić uwagę na inne możliwe przyczyny – np. infekcje, refluks żołądkowo-przełykowy, niedobór żelaza czy zaburzenia neurologiczne. Dlatego bezdech u dziecka – zwłaszcza gdy występuje pierwszy raz – warto skonsultować z lekarzem. Przyczyny zanoszenia się dziecka nie zawsze są oczywiste, ale niezwykle ważne jest zrozumienie, że często dziecko nie radzi sobie jeszcze z emocjami, a jego organizm reaguje w sposób nie w pełni kontrolowany.
Pierwsze oznaki, że dziecko się zanosi
Zanim dojdzie do bezdechu, pojawiają się charakterystyczne objawy, które mogą pomóc rodzicowi rozpoznać zbliżający się napad płaczu i bezdechu. Najczęściej wszystko zaczyna się od intensywnego płaczu – gwałtownego, histerycznego, często z krzykiem i trudnością w złapaniu oddechu. Dziecko przestaje oddychać, robi się czerwone lub sine na twarzy, a następnie zastyga – zanosi się płaczem i wpada w bezdech.
W niektórych przypadkach widać także sztywność ciała albo przeciwnie – maluch staje się wiotki. Twarz dziecka może zmienić kolor, a oddech całkowicie ustaje na kilka do kilkunastu sekund. Niektóre dzieci tracą przytomność, co wygląda jak omdlenie, ale najczęściej po chwili dochodzą do siebie bez żadnych konsekwencji.
Dziecko zanosi się od płaczu? Warto obserwować moment przejścia od silnej emocji do zatrzymania oddechu. Te pierwsze sekundy są ważne, by zachować spokój i wiedzieć, jak zareagować.
Jak postępować z dzieckiem, gdy wpada w napad płaczu?
Kiedy dziecko przestaje oddychać, robi się sine i blade, naturalnym odruchem rodzica jest panika. Tymczasem w przypadku napadu afektywnego bezdechu najważniejsze jest zachowanie spokoju. Atak zazwyczaj mija samoistnie i nie wymaga interwencji medycznej.
Podczas napadu nie wolno potrząsać dzieckiem ani go szarpać. Najlepiej ułożyć malucha na boku lub plecach w bezpiecznej pozycji, odsunąć wszelkie przedmioty z jego otoczenia i obserwować. Czasem pomaga delikatne dmuchnięcie w twarz dziecka lub lekkie spryskanie go wodą – to bodziec, który może pomóc w przetrwaniu epizodu.
Jeśli napad trwa zbyt długo, dziecko nie odzyskuje przytomności lub pojawiają się drgawki, należy natychmiast wezwać pomoc. W przypadku pierwszego epizodu lub częstych napadów bezdechu afektywnego warto zgłosić się do neurologa lub pediatry – o wizycie u lekarza trochę więcej piszemy w ostatniej części artykułu.
Rodzic czy opiekun powinien też obserwować sytuacje, które wywołują napady histerii – emocjonalne przeciążenie, złość, frustrację. W miarę możliwości dobrze jest ich unikać lub stopniowo uczyć dziecko regulacji emocji. Maluchy, które mają bezdechy, często potrzebują więcej cierpliwości i wsparcia niż rówieśnicy.
Dziecko traci przytomność i staje się wiotkie? Kiedy iść do neurologa?
Choć napady bezdechu afektywnego nie bywają groźne, każda sytuacja, w której dziecko nie oddycha i mdleje, wymagają konsultacji lekarskiej. Zwłaszcza jeśli epizody się powtarzają, są bardzo intensywne lub towarzyszą im objawy takie jak drgawki, długie sinienie czy trudności z powrotem do świadomości.
Warto zgłosić się do neurologa dziecięcego, by wykluczyć inne przyczyny utraty przytomności, np. padaczkę, zaburzenia rytmu serca czy problemy z układem nerwowym. Niekiedy konieczna jest diagnostyka neurologiczna i badania dodatkowe (Np. EEG, EKG, poziom żelaza we krwi). W rzadkich przypadkach napady mogą mieć związek z niedoborem żelaza, dlatego lekarz może zlecić jego suplementację. Choć u większości dzieci bezdechy mijają z wiekiem i nie pozostawiają trwałych skutków, warto mieć pewność, że mamy do czynienia z łagodną formą napadów. Utrata przytomności, nawet jeśli trwa krótko, nigdy nie powinna być bagatelizowana.
Rodzice często pytają, czy warto kupić monitor oddechu dziecka, wiedząc, jak maluch zanosi się płaczem i wpada w bezdech. Tymczasem największym wsparciem jest nauka reagowania na emocje – zarówno dla dziecka jak i dorosłego, którym się stanie. Dlatego właśnie chodzi o bliskość, spokój i towarzyszenie, kiedy emocje są silniejsze niż słowa.
Bibliografia:
Podyplomie.pl: https://podyplomie.pl/pediatria/12214%2Cnapady-afektywnego-bezdechu
Mp.pl: https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.14.1.19.
Ncbi.nlm.nih.gov: www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK539782/
Tagi: płacz dziecka, schorzenia neurologiczne, zanoszenie się dziecka
Dodaj komentarz