Hormon AMH, czyli hormon antymüllerowski, to specyficzne białko wytwarzane w organizmie. U kobiet ten ważny hormon jest produkowany przez komórki ziarniste w małych pęcherzykach, które znajdują się w jajnikach. Dlatego stężenie hormonu AMH we krwi odzwierciedla pulę pęcherzyków jajnikowych, co czyni go precyzyjnym wskaźnikiem rezerwy jajnikowej. Analizując poziom AMH, można ocenić potencjał płodności kobiety. Poziom tego hormonu naturalnie obniża się z wiekiem, w miarę wyczerpywania się zapasów komórek jajowych w jajniku.
Czym jest hormon AMH (antymüllerowski)?
AMH, czyli hormon antymüllerowski, to glikoproteina odgrywająca ważną rolę w organizmie. U kobiet ten hormon jest produkowany przez komórki ziarniste w pęcherzykach jajnikowych. Z tego powodu jego stężenie we krwi jest ściśle związane z liczbą pęcherzyków, co czyni go precyzyjnym wskaźnikiem tak zwanej rezerwy jajnikowej. Innymi słowy, poziom AMH pozwala ocenić potencjał rozrodczy kobiety. Produkcja AMH rozpoczyna się już w życiu płodowym, gdzie warunkuje prawidłowy rozwój narządów płciowych. Jego analiza jest niezbędna w diagnostyce płodności.
Amh – co to za badanie? Jak wygląda?
Badanie AMH, czyli oznaczenie hormonu antymüllerowskiego, to proste badanie krwi, które pozwala ocenić rezerwę jajnikową u kobiet. Polega na pobraniu próbki krwi żylnej, w której następnie oznacza się stężenie AMH. Ponieważ poziom AMH jest stały i nie zależy od dnia cyklu, można je wykonać w dowolnym dniu cyklu miesiączkowego. To ogromna zaleta w porównaniu z innymi badaniami hormonalnymi, które wymagają pobrania krwi w określonym terminie. Samo badanie poziomu hormonu AMH trwa kilka minut, a wynik jest zwykle dostępny po 1–2 dniach.
Pomiar stężenia AMH pozwala określić, jak duża jest pula pęcherzyków jajnikowych zdolnych do dojrzewania i owulacji, a więc jaki jest potencjał płodności kobiety. Wysokie stężenie hormonu może wskazywać na zespół policystycznych jajników (PCOS), natomiast niskie – na obniżenie rezerwy jajnikowej lub zbliżającą się menopauzę.
Wskazania do wykonania badania AMH
Badanie AMH to jedno z najważniejszych badań w diagnostyce płodności kobiet, szczególnie tych, które mają trudności z zajściem w ciążę lub planują macierzyństwo w późniejszym wieku. Poziom AMH odzwierciedla liczbę pęcherzyków jajnikowych, dlatego jego oznaczenie pomaga ocenić, jak długo jajniki będą jeszcze w stanie produkować zdrowe komórki jajowe. Istnieje wiele sytuacji, w których lekarz może zlecić wykonanie badania AMH.
Najczęstsze wskazania obejmują:
- problemy z zajściem w ciążę i podejrzenie niepłodności o podłożu hormonalnym,
- ocenę rezerwy jajnikowej przed rozpoczęciem leczenia lub procedury in vitro,
- diagnostykę zespołu policystycznych jajników (PCOS), który wiąże się z podwyższonym stężeniem AMH,
- podejrzenie przedwczesnego wygasania czynności jajników lub zbliżającej się menopauzy,
- monitorowanie efektów terapii w trakcie leczenia niepłodności lub stymulacji hormonalnej,
- ocenę potencjału płodności u kobiet, które chcą odłożyć macierzyństwo na później,
- diagnostykę zaburzeń miesiączkowania, takich jak brak owulacji lub nieregularne cykle,
- sprawdzenie, czy po chemioterapii lub leczeniu onkologicznym zachowana została czynność jajników.
Badanie poziomu AMH jest nieinwazyjne, szybkie i dostarcza informacji, których nie da się uzyskać w inny sposób.
Zobacz również: Badania prenatalne: https://niebieskiepudelko.pl/badania-prenatalne/
Dlaczego warto wykonać badanie AMH?
Wykonanie badania AMH pozwala uzyskać cenną wiedzę o potencjale rozrodczym kobiety. Ponieważ poziom AMH spada wraz z wiekiem, jego oznaczenie pomaga określić, ile komórek jajowych pozostało w jajnikach i jak długo organizm będzie zdolny do zajścia w ciążę. To szczególnie ważne dla kobiet, które planują macierzyństwo w przyszłości lub podejrzewają, że ich płodność może być obniżona.
Badanie AMH pozwala także wcześnie wykryć zaburzenia, które mogłyby utrudnić leczenie niepłodności – np. zespół policystycznych jajników (PCOS), przedwczesne wygasanie czynności jajników czy zbliżającą się menopauzę. Dzięki temu można szybciej wdrożyć odpowiednią terapię lub rozważyć procedurę in vitro. Dla lekarzy wynik AMH to także wskazówka, jak dobrać właściwą dawkę hormonów w trakcie stymulacji owulacji, by uniknąć ryzyka przestymulowania.
Wyniki badania AMH: normy
Interpretacja wyniku badania AMH zależy od wieku kobiety, ponieważ stężenie hormonu AMH naturalnie spada z upływem lat. Wartości AMH wyrażane są w ng/ml i mogą się nieznacznie różnić w zależności od laboratorium, jednak ogólne zakresy przedstawiają się następująco:
- powyżej 4,0 ng/ml – może wskazywać na zespół policystycznych jajników (PCOS) lub dużą liczbę pęcherzyków jajnikowych,
- 1,5–4,0 ng/ml – uznawane za prawidłowy poziom AMH, świadczący o dobrej rezerwie jajnikowej,
- 1,0–1,5 ng/ml – sygnalizuje obniżoną rezerwę jajnikową, szczególnie u kobiet powyżej 35. roku życia,
- 0,5–1,0 ng/ml – sugeruje niski poziom AMH i mniejszą szansę na naturalne zajście w ciążę,
- poniżej 0,5 ng/ml – może świadczyć o znacznym obniżeniu rezerwy jajnikowej lub zbliżającej się menopauzie.
Wynik AMH należy skonsultować z lekarzem, który uwzględni wiek pacjentki, długość cykli, poziom innych hormonów oraz ogólny stan zdrowia.
Niski poziom AMH a leczenie niepłodności
Niski poziom AMH oznacza, że w jajnikach pozostała niewielka liczba pęcherzyków jajnikowych, co może utrudniać naturalne zajście w ciążę. Nie oznacza to jednak całkowitej niepłodności. W wielu przypadkach możliwe jest skuteczne leczenie niepłodności, oparte na indywidualnie dobranej stymulacji hormonalnej lub metodach wspomaganego rozrodu, takich jak in vitro. W trakcie stymulacji lekarz dobiera odpowiednie dawki hormonów, które pobudzają dojrzewanie kilku komórek jajowych jednocześnie, zwiększając szanse na zapłodnienie.
Badanie AMH pozwala określić, jak silna powinna być reakcja jajników na leczenie. Kobiety z niskim stężeniem tego hormonu często wymagają delikatniejszej stymulacji i częstszego monitorowania, aby uniknąć przeciążenia organizmu. W niektórych przypadkach, gdy poziom AMH jest bardzo niski (np. poniżej 0,5 ng/ml), lekarz może zaproponować wcześniejsze rozpoczęcie leczenia lub rozważyć zamrożenie komórek jajowych jako sposób na zabezpieczenie płodności.
Rola badania AMH w diagnostyce i procedurze in vitro
Pomiar stężenia AMH pozwala lekarzowi przewidzieć, jak jajniki zareagują na stymulację hormonalną – im wyższy poziom, tym większa szansa uzyskania odpowiedniej liczby komórek jajowych do zapłodnienia. Dzięki temu możliwe jest dobranie indywidualnej dawki leków i uniknięcie zarówno słabej, jak i nadmiernej odpowiedzi na leczenie.
W procesie wspomaganego rozrodu wynik badania AMH pomaga też określić prawdopodobieństwo powodzenia całego cyklu. Niskie wartości wskazują na mniejsze możliwości jajników, natomiast zbyt wysokie mogą sugerować zespół policystycznych jajników (PCOS) i zwiększać ryzyko przestymulowania. Dlatego oznaczenie poziomu hormonu AMH stanowi jeden z pierwszych kroków przed rozpoczęciem terapii.
Poza planowaniem procedury in vitro, badanie hormonu AMH ma znaczenie diagnostyczne również u kobiet z nieregularnymi cyklami, zaburzeniami owulacji czy podejrzeniem menopauzy. Pozwala na dokładną ocenę funkcji jajników, co ułatwia dobór odpowiedniej metody leczenia niepłodności i zwiększa szanse na uzyskanie zdrowej ciąży.
Badanie AMH – cena
Cena badania AMH w Polsce waha się średnio od 200 do 250 zł, w zależności od laboratorium i regionu. W większych miastach koszt może być nieco wyższy, szczególnie jeśli badanie wykonywane jest w pakiecie z innymi analizami hormonalnymi, takimi jak FSH, LH czy estradiol. W prywatnych placówkach wynik otrzymuje się zazwyczaj w ciągu 1–2 dni roboczych.
Warto wiedzieć, że badanie poziomu hormonu AMH nie jest refundowane przez NFZ, dlatego pacjentka musi pokryć koszt z własnych środków. W niektórych klinikach leczenia niepłodności można jednak wykonać je w ramach konsultacji ginekologicznej lub programu diagnostycznego.
Choć cena badania nie jest niska, wynik dostarcza niezwykle cennych informacji o potencjale rozrodczym kobiety i może ułatwić podjęcie decyzji o dalszych krokach diagnostycznych lub rozpoczęciu leczenia. Dla kobiet starających się o dziecko to inwestycja w wiedzę o własnym organizmie i przyszłej płodności.
Zobacz również: leczenie niepłodności: gdzie się zgłosić po pomoc: https://niebieskiepudelko.pl/leczenie-nieplodnosci-gdzie-zglosic-sie-po-pomoc/
Badanie poziomu hormonu AMH – najczęściej zadawane pytania
Przy jakim AMH nie można zajść w ciążę?
Ryzyko niepłodności wzrasta przy poziomie AMH poniżej 0,5 ng/ml, choć nawet wtedy naturalne zajście w ciążę jest czasem możliwe.
Badanie AMH: jak się przygotować
Nie wymaga specjalnego przygotowania – próbkę krwi można pobrać o dowolnej porze dnia i w dowolnym dniu cyklu.
Czy badanie AMH jest na NFZ?
Nie, badanie AMH nie jest refundowane przez NFZ i wykonuje się je odpłatnie w laboratoriach prywatnych.
Czy lekarz rodzinny może dać skierowanie na AMH?
Nie, skierowanie może wystawić jedynie ginekolog lub lekarz specjalizujący się w leczeniu niepłodności.
Jak sprawdzić ile jajeczek zostało kobiecie?
Najdokładniejszą metodą jest badanie poziomu AMH we krwi, które odzwierciedla liczbę pozostałych pęcherzyków w jajnikach.
Bibliografia:
Medlineplus.gov, https://medlineplus.gov/lab-tests/anti-mullerian-hormone-test/
Pmc.ncbi.nlm.nih.gov, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7486884/
Invimed.pl, https://invimed.pl/en/research/amh
Dodaj komentarz