Oparzenia u małych dzieci

Co robić, gdy dziecko się oparzy? Jak zapobiegać przykrym wypadkom z gorącem?

Groźba poparzeń w szczególny sposób dotyczy dzieci w wieku 1-9 lat – są one spontaniczne, ruchliwe, ciekawskie i, niestety, brakuje im wyobraźni na temat potencjalnego ryzyka. W efekcie wskaźnik hospitalizacji, a nawet zgonów, w wyniku poparzeń jest wśród najmłodszych zastraszająco wysoki. Dobra wiadomość jest natomiast taka, że wielu z nim da się aktywnie zapobiegać!

Główne źródła poparzeń małych dzieci

Aż trudno uwierzyć, ale niemowlę poparzyć może nawet zbyt ciepła woda w wanience. Delikatna skóra, niemal całkowicie pozbawiona naturalnego płaszcza ochronnego, nie umie się jeszcze bronić przed negatywnym wpływem czynników zewnętrznych. Nie bez powodu dermatolodzy zabraniają ekspozycji dzieci do 1 roku życia na promienie słoneczne!

Tak długo, jak niemowlę leży w łóżeczku lub bawi się w kojcu, możemy jednak spać spokojnie. Kłopoty zaczynają się, gdy ciekawski maluch zaczyna raczkować po całym domu i ściągać na siebie obrusy, wspinać się po meblach, dotykać wszystkich kuszących atrakcji.

Najwięcej gorących zagrożeń dla dziecka paradoksalnie czyha właśnie w domu. Należą do nich przede wszystkim:

• gorące napoje i dania;
• żelazka, tostery i inne rozgrzewające się urządzenia;
• garnki i patelnie postawione na ogniu;
• wyjęte z pieca blachy;
• odsłonięte żarówki i niezabezpieczone kontakty elektryczne
• świecie i ogień na kominku.

Ogólnie rzecz biorąc, oparzenia mogą mieć charakter termalny, radiacyjny (np. oparzenia słoneczne), elektryczny lub chemiczny. Te ostatnie są szczególnym typem urazów, które wymagają specyficznego leczenia.

Stopnie oparzeń i ich objawy

Większość oparzeń ma charakter lokalny i jest częścią naturalnej lekcji o życiowych zagrożeniach. Nazywamy je oparzeniami pierwszego stopnia i ograniczają się one wyłącznie do najbardziej zewnętrznych warstw skóry. Ich symptomy obejmują zaczerwienienie, ból i lekką opuchliznę. Skóra pozostaje jednak sucha i nie tworzą się na niej pęcherze. Tego typu urazy goją się łatwo same w przeciągu 3-6 dni, przy czym oparzonych naskórek zwykle się złuszcza.

Oparzenia drugiego stopnia sięgają już do głębszych warstw tkanki i wiążą się zwykle z powstaniem pęcherzy na opuchniętej, zaczerwienionej skórze. Po ich pęknięciu widać wilgotną, różowo-czerwoną skórę, która jest bardzo wrażliwa na dotyk. Gojenie może trwać nawet do 3 tygodni. Uwaga! Pęcherzy nigdy nie należy przebijać – im dłużej pozostają na miejscu, tym lepiej chronią świeżą tkankę.

Najpoważniejsze oparzenia trzeciego stopnia, które niestety dotyczą również małych dzieci, obejmują nie tylko głębokie partie skóry, ale i zakończenia końcówek nerwowych. Ich znakiem rozpoznawczym jest sucha, woskowo-biała lub nawet brązowa czy zwęglona skóra. Nie towarzyszy jej początkowo ból z powodu uszkodzenia nerwów. Leczenie wymaga zazwyczaj interwencji chirurgicznej.

Co robić, gdy małe dziecko się oparzy?

Każdy rodzic i opiekun musi wiedzieć, jak reagować w sytuacji oparzenia. Szybka i sprawna pomoc jest decydująca, jeśli chodzi o perspektywy możliwie najszybszego wyleczenia przy minimum trwałych konsekwencji.

Generalna zasada mówi, że w domu leczymy tylko i wyłącznie powierzchowne oparzenia pierwszego stopnia. Jeśli mamy podejrzenie, że uraz jest poważniejszy, jak najprędzej wyszukujemy pomoc lekarską. Ponadto na pogotowie z małym dzieckiem należy również udać się w przypadku, gdy:

• poparzona powierzchnia jest większa niż 5 cm w średnicy;
• oparzenie jest wynikiem kontaktu z substancjami chemicznymi, otwartym ogniem lub prądem elektrycznym;
• oparzenie dotyczy skóry twarzy, genitaliów, skóry głowy, dłoni lub skóry pokrywającej stawy;
• oparzenie nie jest świeże, ale wygląda na zainfekowane (obrzęk się zwiększa, widać ropę, pojawiają się czerwone pręgi wokół rany).

Czekając na pogotowie, nie należy nigdy do większych obszarów skóry przykładać mokrych lub lodowych kompresów, które grożą wychłodzeniem małego organizmu. Oparzenie należy raczej spłukać chłodną wodą przez kilka minut, a następnie przykryć suchą, czystą i miękką tkaniną. Ponadto dziecko należy położyć w taki sposób, aby oparzona część ciała była uniesiona.

W przypadku powierzchniowych, niewielkich oparzeń zasady postępowania są następujące:

• zabezpiecz miejsce wypadku;
• schładzamy oparzoną powierzchnię pod bieżącą zimną wodą lub przykładamy do niej czysty, zimny kompres (bez lodu!);
• na oparzenie aplikujemy specjalny żel chłodzący lub żel z aloesu – czynność tą można powtarzać kilka razy dziennie;
• przez kolejne 24 godziny utrzymujemy ranę w czystości, owijając ją bandażem lub gazą;
• w przypadku bólu możemy podać dziecku paracetamol lub ibuprofen według wskazówek na opakowaniu.

Uwaga: Nigdy nie należy smarować oparzenia masłem ani innym tłuszczem!

Jak zapobiegać oparzeniom u małych dzieci?

Według Światowej Organizacji Zdrowia aż 75% wszystkich oparzeń u dzieci spowodowanych jest gorącymi napojami, wodą z kranu lub parą. Natomiast 20% dotyczy kontaktu z nagrzanymi urządzeniami elektrycznymi. Już tylko ta statystyka powinna dać nam do myślenia! Oto co robić, aby zadbać o zdrowie niemowlaka i przedszkolaka w domu:

• W ramach możliwości ustaw termostat tak, aby wodą z kranu nie dało się oparzyć.
• Trzymaj zapałki i zapalniczki w dobrze zabezpieczonym miejscu.
• Unikaj obrusów, które dziecko mogłoby na siebie ściągnąć wraz z naczyniami na stole.
• Nie stawiaj gorących napojów i dań blisko krawędzi.
• Unikaj palenia świeczek w domu. Kominek zabezpiecz specjalną ochroną.
• Nie pozwól dziecku przebywać samemu w kuchni, w której coś się gotuje.
• Wyposaż dom/mieszkania w gaśnice i detektory dymu.
• Nigdy nie pozostawiaj gorących tosterów, grillów elektrycznych, żelazek czy prostownic do włosów w zasięgu dziecka.

 

Tagi: oparzenia, urazy