Aż 1-3% wszystkich dzieci cierpi na refluks pęcherzowo-moczowodowy. Jak rozpoznać ten problem i jak się go leczy? Dowiedz się wszystkiego o odpływach wstecznych pęcherzowo-moczowodowych u najmłodszych.
Co to jest refluks moczowodowy?
U zdrowego człowieka mocz wędruje moczowodami z nerek do pęcherza, a stamtąd zostaje wydalony przez cewkę moczową. Pęcherz moczowy ma z tego powodu trzy małe otwory – dwa wierzchnie łączą go z moczowodami, jeden dolny z cewką.
Refluks pęcherzowo-moczowodowy to sytuacja, w której mocz w trakcie siusiania cofa się z pęcherza moczowego do moczowodów. Refluks sprzyja zakażeniom dróg moczowych i może doprowadzić do uszkodzenia nerek. Problem najczęściej diagnozuje się u niemowląt i dzieci, chociaż może dotyczyć także dorosłych.
Przyczyny refluksu pęcherzowo-moczowodowego
W większości przypadków refluks moczowodowy u dzieci ma charakter wrodzony. Z powodu zaburzeń anatomicznych zastawki, które w zdrowym organizmie powstrzymują mocz przed cofaniem się „w górę”, nie działają dostatecznie dobrze. Problem może występować w obu moczowodach lub tylko w jednym. Częstą przyczyną refluksu u chłopców bywa również obecność zastawki cewki moczowej, która u zdrowego dziecka nie występuje.
Czasami refluks rozwija się dopiero po narodzeniu i wiąże się z:
- zablokowaniem lub zwężeniem szyjki pęcherza moczowego, lub ujścia cewki moczowej (to ostatnie jest typowe dla dziewczynek);
- zaburzeniami układu nerwowego, które utrudniają pęcherzowi prawidłowe kurczenie się i rozkurczanie.
Objawy refluksu pęcherzowo-moczowego obejmują przede wszystkim nawracające infekcje pęcherza moczowego i nerek, trudności w trzymaniu moczu, niski przyrost wagi, wysokie ciśnienie krwi, a czasem nawet wyczuwalne powiększenie nerki.
Leczenie refluksu pęcherzowo-moczowodowego
Wrodzony refluks moczowodowy u dzieci często sam ustępuje wraz z wiekiem. Układ moczowy doskonali się bowiem, a jednocześnie poprawia się działanie zastawek.
Leczenie wspomagające polega na podawaniu dziecku niskich dawek antybiotyków, aby zapobiec infekcjom dróg moczowych. Cofanie się moczu stwarza bowiem ogromne ryzyko zatrzymywania bakterii i może zagrażać zdrowiu nerek.
W wielu przypadkach koniecznie może się okazać leczenie zabiegowe polegające na:
- poszerzeniu patologicznych zwężeń układu moczowego;
- usunięciu blokad moczowodów lub anormalnych zastawek w cewce moczowej;
- endoskopowym uszczelnianiu ujść moczowodów za pomocą np. kolagenu, hydrożelu luk kwasu hialuronowego;
- implementacji tymczasowego drenu, który będzie pozwalał opróżnić pęcherz;
- operacyjnym odtworzeniu prawidłowego ujścia moczowodu do pęcherza;
W skrajnych wypadkach konieczne bywa usunięcie moczowodu i pokrytej bliznami po stanach zapalnych nerki.
Przeczytaj więcej o zakażeniach układu moczowego u dzieci: https://niebieskiepudelko.pl/przyczyny-zakazen-ukladu-moczowego-u-dzieci/
Co robić, jeśli dziecko ma refluks pęcherzowo-moczowodowy?
Z refluksem zwykle trzeba nauczyć się żyć przez kilka lat – do czasu zabiegu lub samoistnego ustąpienia problemu. W tym okresie bardzo ważna jest profilaktyka zakażeń układu moczowego, która polega na:
- przyjmowaniu odpowiedniej ilości płynów; najlepiej niesłodzonych;
- oddawaniu moczu minimalnie raz na trzy godziny;
- uczeniu dziewczynek właściwego kierunku podcierania się;
- leczeniu zaparć, które zwiększają ryzyko infekcji układu moczowego.
W ramach profilaktyki można też podawać dziecku regularnie sok 100% lub suplementy z żurawiny, które redukują ryzyko zakażeń bakteryjnych w drogach moczowych.
Bibliografia:
Stanford Medicine, https://www.stanfordchildrens.org/en/topic/default?id=vesicoureteral-reflux-vur-in-children-90-P03119
National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases, https://www.niddk.nih.gov/health-information/urologic-diseases/hydronephrosis-newborns/vesicoureteral-reflux
Dodaj komentarz