Co to jest colostrum?

Colostrum, nazywane też siarą lub płynnym złotem, to pierwszy pokarm matki przeznaczony dla najmłodszych noworodków. Co warto o nim wiedzieć?

Błędne jest przekonanie, że matka zaraz po porodzie ma dziecku do zaoferowania mleko. Od drugiego trymestru piersi przygotowują się faktycznie do roli karmienia, ale w ich gruczołach powstaje właśnie colostrum – żółtawy pokarm o unikalnym składzie, który choć dostępny dla malucha przez zaledwie kilka dni, odgrywa niezwykle istotną rolę biologiczną.

Jako ciekawostkę warto dodać, że na fali wzmożonego zainteresowania funkcją colostrum ludzie zaczęli produkować suplementy z siary krowiej czy owczej mające wzmacniać odporność, zwalczać wewnętrzne infekcje, poprawiać wydolność fizyczną, a w formie aplikacji zewnętrznej również regenerować skórę.

Różnica między mlekiem a colostrum

Colostrum jest bez wątpienia bardzo mądrym wymysłem Matki Natury – chodzi o to, aby maleńkiemu człowieczkowi o niedojrzałym układzie pokarmowym i nieopanowanej jeszcze dobrze zdolności ssania dostarczyć jak najwięcej składników odżywczych w jak najmniejszej objętości pokarmu. Colostrum jest więc znacznie bogatsze w białko (przede wszystkim laktoalbuminy i laktoproteiny) niż późniejsze mleko z piersi, a za to uboższe w ciężkostrawny tłuszcz oraz laktozę. Ponadto w skład ludzkiej siary wchodzą liczne przeciwciała, laktoferyna o działaniu immunologicznym oraz leukocyty. Z badań wynika również, że jest ona zasobna w czynnik wzrostu, wspierający wszelaki rozwój fizyczny, zarówno tkanek miękkich, jak i chrząstek czy kości. W porównaniu z dojrzałym mlekiem colostrum zawiera ponadto więcej elektrolitów – sodu i chloru, a także magnezu (https://niebieskiepudelko.pl/magnez-w-diecie-dziecka/) , a za to mniej potasu i wapnia.

Colostrum produkowane jest jedynie przez kilka dni po urodzeniu, stopniowo ustępując mleku – znacznie bielszemu, obfitszemu, bogatemu w tłuszcz i cukier mleczny. Przejście to jest łagodne i przez kolejne dni colostrum powoli jaśnieje, aby ok. 4 tygodnia po porodzie osiągnąć dojrzałą formę. Takie typowe mleko pełni już rolę klasycznego pokarmu, przede wszystkim pokrywając potrzeby rozwojowe maluszka. Z tego punktu widzenia colostrum można więc raczej uznać za rodzaj naturalnej szczepionki przygotowanej indywidualnie przez organizm matki dla jej własnego dziecka. Dzięki swojej ograniczonej ilości siara (https://niebieskiepudelko.pl/pozorny-brak-laktacji-po-porodzie-rozwiewamy-twoje-watpliwosci/)  jest również dobrą wprawką dla maluszka, przydatną w nauce ssania, połykania i oddychania w czasie karmienia.

Po co noworodkom colostrum?

Ciekawym aspektem ludzkiego colostrum jest fakt, że ma ono działanie lekko przeczyszczające, wspierając noworodka w wydaleniu pierwszej kupki i następnych. Jest to o tyle istotne, że wypróżnienie pomaga dziecku pozbyć się nadmiaru bilirubiny, będącej pozostałością po martwych czerwonych krwinkach, i tym samym ogranicza skalę występowania żółtaczki.

Najistotniejszą rolą colostrum jest jednak wyposażenie noworodka w zestaw przeciwciał, który pomoże mu chronić się przed otaczającym światem zewnętrznym, który nawet w szpitalu nie jest sterylny. Zdaniem naukowców tymczasem immunoglobuliny zawarte w siarze mają za zadanie zwalczać specyficzne choroby trapiące ludzkość, a także te, z którymi styczność miała matka, lub na które była szczepiona. Dla przykładu w regionach świata, gdzie obecna jest pałeczka cholery, kobiety przekazują swe przeciwciała potomstwu w colostrum dla ochrony pasywnej – zarazki mogą wciąż zasiedlić organizm maluszka, ale nie powodują już groźnej biegunki (https://niebieskiepudelko.pl/biegunka-u-niemowlat-i-dzieci-niebezpieczna-i-meczaca/) .

Zawarte w siarze białe ciałka, niczym armia wysłana przez mamę na odsiecz noworodkowi, pomagają również aktywnie zwalczać ewentualne infekcje bakteryjne i wirusowe, w szczególności wywołujące dolegliwości żołądkowe. Immunoglobulina A (IgA), obecna w colostrum, przedostaje się do krwi dziecka, ale jednocześnie zasiedla także śluzówkę jego układu pokarmowego, działając niczym prebiotyk i wspomagając rozwój prawidłowej mikroflory bakteryjnej jelit. Dodatkowo IgA chroni również wyściółkę płuc i gardła, zabezpieczając ją przed przenikaniem drobnoustrojów chorobotwórczych.

Witaminy i minerały zawarte w colostrum dobrane są z kolei przez Naturę tak, aby w tym szczególnym okresie stymulowały rozwój mózgu, wzroku i systemu odpornościowego.

Znaczenie pierwszych trzech dni

Naukowcy podkreślają, że choć karmienie piersią samo w sobie jest dla dziecka optymalne i powinno być kontynuowane minimalnie przez okres 6 miesięcy, a idealnie przez rok i więcej, na szczególną uwagę zasługują owe pierwsze trzy dni pojenia maluszka colostrum. W sytuacjach, gdy jest to możliwe, należy więc bezwzględnie wymagać od personelu oddziału położniczego (https://niebieskiepudelko.pl/12-rzeczy-ktore-musisz-wiedziec-przed-pierwszym-karmieniem-piersia-na-porodowce/) , aby noworodek, najlepiej w ciągu pierwszej godziny po wyjściu na świat, został przystawiony do piersi. Częste karmienie, mimo potencjalnych problemów z ssaniem czy złym samopoczuciem matki, jest w okresie 72 godzin po porodzie bardzo istotne dla rozwoju zdrowego systemu odpornościowego dziecka.

W przypadku nadmiernej podaży bądź kiepskiego apetytu maluszka colostrum można mrozić i podawać dziecku również później, między karmieniami, ale ze świadomością, że nie będzie ono już miało tych samych walorów immunologicznych co świeży pokarm.

 

 

Tagi: colostrum, mleko, płynne złoto, siara