Gdy przydarza się nam, dorosłym, traktujemy ją jako błahostkę. Czkawka u noworodków wielu rodziców wpędza jednak w niepokój. Czy można jej jakoś zaradzić?
Czkawka jest uniwersalnym odruchem dotykającym ludzi w każdym wieku i to już od życia płodowego. W dorosłym życiu wydaje się być zbędna – nie przynosi żadnych fizjologicznych korzyści w przeciwieństwie do kichania czy kaszlu. Ot, sygnały z mózgu pobudzają przeponę, prowadząc do jej gwałtownych skurczów. Silny wdech towarzyszący temu zjawisku odbija się od zamkniętej głośni, prowokując charakterystyczny odgłos czkania.
Po co ludziom czkawka?
Nad pytaniem tym naukowcy głowią się już od wieków. Jedna z teorii głosi, że ma ona znaczenie w życiu płodowym, kiedy maluszek w łonie matki potrzebuje trenować mięśnie służące oddychaniu. Inna sięga jeszcze dalej, wstecz łańcucha ewolucji, sugerując, że nawyk pozostał jeszcze po fazie posiadania skrzeli. Jeszcze inne źródła sugerują, że to refleks, który ma ułatwiać człowiekowi pozbywania się kawałków pożywienia, które mogłyby utknąć w przełyku.
Można się również spotkać z teorią, że czkawka to reakcja na gaz zablokowany w żołądku, który organizmu usiłuje wydostać na zewnątrz. Zdaniem wielu jest ona właśnie najbardziej przekonująca, ponieważ noworodki i niemowlęta, jak również młode innych ssaków, czkają najwięcej, co może być rezultatem połykania powietrza podczas picia mleka.
Czy czkawka u noworodka jest powodem do zmartwienia?
Skurcze przepony i mięśni międzyżebrowych bywają bardzo silne. Na maleńkim ciele noworodka każde czknięcie wygląda więc często jak konwulsja. Nic dziwnego, że rodzice chcieliby jakoś ulżyć swojej pociesze.
W rzeczywistości czkawka nie jest dla noworodka przykrym doświadczeniem. Nie wywołuje bólu ani strachu, a wiele dzieci potrafi nawet w jej trakcie usnąć. Największy dyskomfort przeżywają więc rodzice.
Co więcej, pojawianie się czkawki u maluszków traktowane jest jako objaw zdrowego rozwoju, na tej samej zasadzie co występowanie odruchów niemowlęcych. Tym bardziej że czkawka ustępuje samoistnie po 5-10 minutach i nie niesie ze sobą, żadnych negatywnych konsekwencji zdrowotnych ani psychicznych.
Co robić, gdy noworodek ma czkawkę?
Jeśli mimo wszystko zależy Ci na pozbyciu się czkawki u dziecka lub zapobieganiu jej pojawianiu się, spróbuj skorzystać z następujących sposobów:
- Po każdym karmieniu piersią ułóż maluszka w pozycji pionowej na ramieniu, aby mu się odbiło. Tym sposobem uwolnisz gaz, który mógł się dostać do żołądka podczas picia i zapobiegniesz wielu problemom, nie tylko czkawce.
- Postaraj się, aby dziecko było spokojne podczas karmienia – unikaj wszystkich dystrakcji i przygotuj go tuleniem czy gładzeniem. Jeśli maluszek płacze tuż przed przystawieniem do piersi, jest większa szansa, że nałyka się powietrza.
- Jeśli karmisz butelką, upewnij się, że smoczek jest pełen mleka, zanim włożysz go dziecku do buzi. Ewentualne bańki z powietrzem zwiększają ryzyko czkawki. Czasami pomóc może również wymiana smoczka na model z wolniejszym przepływem.
- Jeśli karmisz piersią, zwróć uwagę na pozycję buzi maluszka wokół brodawki. Niepełne przyssanie również może powodować połykanie powietrza podczas karmienia. Pamiętaj, że niemowlę powinno ustami obejmować cały sutek!
- Jeśli dziecko czka często, warto wypróbować bardziej pionową pozycję karmienia piersią.
Wiele źródeł jako doraźny sposób na pozbycie się czkawki poleca picie chłodnej wody małymi łyczkami. Metodę tą można jednak stosować wyłącznie u niemowląt powyżej 6 miesiąca życia.
Kiedy wybrać się do lekarza?
Nawet częsta czkawka u noworodka jest zjawiskiem normalnym, które nie wymaga konsultacji medycznej. Wyjątkiem jest sytuacja, w której dziecko czka bardzo długo – kilka godzin bez ustanku – lub czkanie wydaje się sprawiać mu poważny dyskomfort.
Czasami podczas czkawki zauważysz, że z ust dziecka wydobywa się mleko. Objaw ten może wskazywać na chorobę refluksową, więc warto skonsultować go z pediatrą.
Bibliografia:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3504071
https://www.webmd.com/baby/what-to-do-if-your-baby-has-hiccups
https://www.pregnancybirthbaby.org.au/hiccups
Tagi: czkawka
Dodaj komentarz