im maluch nauczy się chodzić, musi przejść przez całą serię powolnych udoskonaleń postawy ciała, mięśni, koordynacji. Etapy te często niepokoją rodziców, rodząc pytania o wady i choroby. Fakt, że małe dziecko chodzi na palcach, jest do pewnego momentu zjawiskiem normalnym, później… już niekoniecznie.
Kiedy dziecko powinno zacząć chodzić?
Samo podniesienie się z pupy jest dla niemowlaka (i jego rodziców) wielkim wydarzeniem. Teraz przychodzi pora na naukę owładania ciała i ergonomicznego kroczenia. Zanim będzie jednak ono przypominać chód dorosłego, minie trochę czasu – ten ostatni się dziecku zdecydowanie należy. W końcu Rzymu nie zbudowano w jeden w dzień…
Odpowiedź na pytanie, kiedy dziecko powinno zacząć chodzić, też nie jest jednoznaczna. Globalnie przyjęta norma mówi o przedziale od 10. miesiąca do nawet 18. miesiąca życia. Aktywniejsze niemowlęta potrafią już biegać na swoje pierwsze urodziny, podczas gdy maluchy wciąż preferują bezpieczną pozycję na czworakach. I nie ma w tym nic złego.
Gdy dziecko rozpocznie już jednak pierwsze próby chodzenia, na początku będzie stawiać stópkę, zaczynając raczej od palców niż od pięty, jak robią to dorośli. Wynika to z niewykształconych jeszcze odpowiednio mięśni biodrowo-lędźwiowych oraz po prostu brak wprawy. Tak naprawdę doskonalenie techniki chodzenia zajmuje dziecku kilka lat!
Dowiedz się wszystkiego o nauce chodzenia: https://niebieskiepudelko.pl/wszystko-o-nauce-chodzenia/
Dlaczego dziecko chodzi na placach?
Małe dziecko, które chodzi już samodzielnie i cały czas uparcie stawia stopy na palcach, potrzebuje konsultacji ortopedycznej. Przyczyn tego zjawiska może być co najmniej kilka, a sytuacja ma szansę jeszcze unormować się sama. Lepiej jest jednak reagować zawczasu, niż żałować późnej reakcji.
Do najczęstszych przyczyn chodzenia na palcach należy:
- Przykurcz ścięgien Achillesa – skrócone ścięgno uniemożliwia dziecku przygięcie stopy pod kątem prostym do łydki, co jest konieczne do postawienia pięty na podłożu.
- Problemy mięśniowo-szkieletowe związane np. z płaskostopiem oraz skróconym mięśniem łydki.
- Porażenie mózgowe – zaburzenia ruchu i napięcia mięśniowego bywają wynikiem uszkodzeń lub zaburzeń w rozwoju mózgu.
- Syndrom nadwrażliwej stopy, która źle reaguje na dotyk podłoża, więc mózg próbuje ograniczać powierzchnię z nim.
- Idiopatyczne chodzenie na palcach, czyli sytuacja, w której nie da się znaleźć jednoznacznej ortopedycznej, neurologicznej lub psychicznej przyczyny dziwnego sposób stawiania stóp. Zjawisko to obserwuje się często w rodzinach.
Rzadszą przypadłością, którą może wyjaśniać, dlaczego dziecko chodzi na palcach, jest wrodzona choroba genetyczna zwana zanikiem mięśni. Ma ona charakter postępujący, więc zdarza się, że pociecha zaczyna chodzić „normalnie”, a dopiero z czasem wykazuje oznaki pogorszenia stabilności kroku.
Jak leczy się przykurcz ścięgien Achillesa?
Jeśli Twoje dziecko ma już prawie trzy latka i wciąż chodzi wyraźnie na palcach, warto udać się do lekarza. W ogromnej większość przypadków (nawet 90%) problem daje się rozwiązać leczeniem zachowawczym; tylko w drastycznych przypadkach silny wrodzony przykurcz ścięgien Achillesa wymaga leczenia operacyjnego.
Ćwiczenia wspomagające prawidłowe chodzenie można realizować samodzielnie w domu – należą do nich np. przysiady, kucanie, chodzenie na rękach i nogach jednocześnie, a więc ruchy obciążające pięty. W bardziej poważnych przypadkach wskazana jest oczywiście pomoc fizjoterapeuty, który jest w stanie wziąć pod uwagę całość zaburzeń fizycznych łącznie z nieprawidłowym ustawieniem miednicy i pochyleniem całego ciała do przodu, które często towarzyszą chodzeniu na palcach.
Generalnie zachowawcza terapia przykurczu ścięgien Achillesa polega na:
- Ćwiczeniach rozciągających mięsień łydki;
- Manualnym rozciąganiu ścięgna przez fizjoterapeutę;
- Nauce poprawnego chodzenia;
- Zastrzykach z botoksu, które osłabiają mięśnie łydki i ułatwiają ich rozciąganie;
- Stosowaniu indywidualnie dobranych wkładek i ortez – zarówno do chodzenia, jak i na noc.
Chodzenie na palcach jako objaw autyzmu
Stawianie stopy, poczynając od palców, bywa związane z zaburzeniami spektrum autyzmu. Nie oznacza to oczywiście, że każde dziecko chodzące na palcach należy o autyzm podejrzewać – nie jest to bynajmniej objaw typowy i może być brany pod uwagę dopiero w przypadku, że pociecha wykazuje jeszcze inne symptomy, np. brak kontaktu wzrokowego lub brak reakcji na znajome głosy.
W przypadku autyzmu za problemy z chodzeniem odpowiadają zaburzenia układu przedsionkowego, decydującego o położeniu ciała w przestrzeni. I w tym przypadku rehabilitacja może znacząco pomóc, a dziecko z czasem uczy się lepszej koordynacji ciała.
Warto wiedzieć, że chodzenie na palcach jest bardzo obciążające dla całego ciała i może powodować bóle kolan, miednicy oraz dolnego odcinka kręgosłupa. Rehabilitacja jest więc bardzo ważna dla zdrowego i pogodnego rozwoju pociechy.
Bibliografia:
Mayo Clinic; https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/toe-walking/symptoms-causes/syc-20378410
WebMD; https://www.webmd.com/children/what-to-know-toe-walking
Autism Research Institute, https://autism.org/toe-walking-and-asd/
University Hospitals; https://www.uhhospitals.org/blog/articles/2023/04/what-parents-should-know-about-toe-walking
Tagi: chodzenie na palcach, ścięgno Achillesa, wady rozwojowe
Dodaj komentarz