Choć brzmi dość dramatycznie, martwicze zapalenie jelit jest jedną z najpowszechniejszych dolegliwości układu żołądkowego dotykających nowo narodzonych dzieci. Niestety, może być groźne dla najsłabszych maluszków. Co warto o nim wiedzieć?
Enterocolitis necroticans neonatorum, czyli martwicze zapalenie jelit u noworodków według różnych studiów występuje raz na 2-4 tysiące żywych urodzeń. Szczególnie wysokim ryzykiem objęte są noworodki o bardzo niskiej wadze urodzeniowej (<1500 g), ale do grup ryzyka zalicza się również wcześniaki (zwłaszcza urodzone przed 32 tygodniem ciąży) oraz dzieci, u których w trakcie porodu doszło do niedotlenienia. Ponadto zagrożone są maluszki karmione dojelitowo z takiej czy innej przyczyny oraz chore dzieci, którym wykonano transfuzję krwi.
Na czym polega martwicze zapalenie jelit?
Choroba, jak sama nazwa wskazuje, rozwija się w jelitach i wynika zazwyczaj z ich niedojrzałości w momencie porodu. Nic dziwnego, że problem w ogromnej większości diagnozowany jest u wcześniaków w ciągu pierwszych dwóch tygodni ich życia. Czynnikiem sprzyjającym jest karmienie sztuczne – mleko modyfikowane jest wyraźnie trudniejsze do strawienia niż pokarm naturalny, co prowadzi do namnażania się bakterii na ścianach jelit. Stan zapalny rozwija się szybko, łatwo przenosi się do żołądka i może w drastycznych przypadkach powodować nawet perforację tkanki.
Medycyna nie zna bezpośredniej przyczyny martwiczego zapalenia jelit u noworodków, ale niedojrzały jeszcze organizm prawdopodobnie nie jest w stanie poradzić sobie z trudami oddychania i metabolizmu. Słabszy układ krążenia nie potrafi pompować odpowiednio dużo krwi, przez co jelita ulegają uszkodzeniom. Samo zwalczanie infekcji, która rozpoczęła się w jelitach, jest również ponad siły niewielkiego wcześniaka.
Niepokojące symptomy
W ogromnej większości przypadków martwicze zapalenie jelit wykrywane jest w podczas zalecanej hospitalizacji przedwcześnie narodzonego dziecka. Zdarza się jednak i tak, że matka z dzieckiem zostaną już zwolnione do domu, a choroba dopiero wówczas zaczyna dawać się we znaki.
Jej podstawowe objawy obejmują:
- Silne wzdęcie i napęcznienie brzuszka;
- Ból uzewnętrzniony gwałtownym i przedłużonym płaczem maluszka;
- Zmiany temperatury, ciśnienia i zaburzenia oddychania;
- Krwawe biegunki;
- Żółte lub zielone wymioty;
- Ospałość, niechęć do jedzenia, brak przybierania na wadze.
Jeśli zaobserwujesz którykolwiek ze wspomnianych wyżej symptomów u noworodka, bezzwłocznie wezwij karetkę lub udaj się z dzieckiem do szpitala. Szybka reakcja znacząco zwiększa szanse na wyleczenie.
Jak leczy się martwicze zapalenie jelit u noworodków?
Dzieciom z podejrzeniem martwiczego zapalenia jelit wykonuje się badania krwi potwierdzające obecność bakterii w systemie, a także rentgen brzuszka oraz posiew kału. Pozytywna diagnoza pozwala lekarzom podjąć natychmiastowe działania zmierzające do zwalczenia infekcji.
Przede wszystkim przerywa się karmienie ustne lub dojelitowe przechodząc na żywienie pozaustrojowe (przez kroplówkę). Następnie maluszkowi podaje się stosowne antybiotyki, a często wymagane bywa również odpompowanie patologicznej treści z żołądka.
Jedno na 4 dzieci z martwiczym zapaleniem jelit wymaga operacji, podczas której chirurg tworzy sztuczną przetokę umożliwiającą odprowadzenie kału rurką do specjalnego woreczka. Jest to rozwiązanie tymczasowe, które pomaga jelitom dziecka wyleczyć się i wzmocnić. Po odpowiedniej rekonwalescencji zabieg jest odwracany i dziecko może normalnie jeść i wypróżniać się.
Jakie są prognozy?
Nieleczone lub nieprawidłowo leczone martwicze zapalenie jelit stwarza poważne zagrożenie dla zdrowia i życia dziecka. Na szczęście, współczesna medycyna bardzo skutecznie radzi sobie z infekcją. Czasami może ona mieć długoterminowe skutki dla funkcjonowania układu pokarmowego w przyszłości, ale obserwacje wskazują, że ogromna większość noworodków doświadcza całkowitego wyleczenia!
Co ważne:
Mama w ciąży, która zagrożona jest przedwczesnym porodem, otrzymuje czasem zastrzyki z kortykosteroidów. Pomagają one dojrzeć płucom i jelitom płodu i stanowią formę prewencji choroby. Do działań profilaktycznych należy również karmienie wcześniaków mlekiem z piersi (od matki lub z banku mleka) oraz suplementacja probiotykami.
Bibliografia:
https://www.uptodate.com/contents/neonatal-necrotizing-enterocolitis-clinical-features-and-diagnosis
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/10026-necrotizing-enterocolitis
https://www.nichd.nih.gov/health/topics/nec/conditioninfo/symptoms
https://www.webmd.com/parenting/baby/what-is-necrotizing-enterocolitis
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7359006/
Tagi: jelita, zapalenie jelit noworodka
Dodaj komentarz