Badania przeprowadzone przez Fundację Dzieci Niczyje wykazują, że ponad 80 procent rodziców daje dostęp do smartfonów lub tabletów dzieciom poniżej 6. roku życia, a ponad 40 procent daje takie urządzenia dzieciom, które nie ukończyły jeszcze 2 lat. Oznacza to, że telewizor w roli niani przeszedł na emeryturę, a rodzice próbują zająć dzieciom czas i mieć chwilę „świętego spokoju” dając im do zabawy właśnie urządzenia mobilne. Często na długie godziny i bez żadnej kontroli rodzicielskiej. Tylko czy takie podejście jest bezpieczne dla zdrowia dziecka? I czy trzeba zupełnie zrezygnować z nowoczesnych technologii? Wyjaśniamy, jakie zagrożenia niosą urządzenia mobilne i jak korzystać z nich z głową.
Jak na rozwój dziecka wpływa technologia?
Coraz częściej zastanawiamy się, w jaki sposób dzieci powinny korzystać z technologii i jak wpływa to na ich codzienność. Badacze podkreślają, że czas przed ekranem w pierwszych latach życia ma znaczący wpływ na rozwój emocjonalny, społeczny i poznawczy. Maluchy, które spędzają zbyt wiele godzin na tablecie czy smartfonie, mogą mieć trudności z koncentracją, snem czy nawiązywaniem relacji. Z drugiej strony używania urządzeń cyfrowych nie można całkowicie demonizować. Wirtualny świat daje szansę na zdobywanie wiedzy i rozwijanie kreatywności, jeśli treści są dobrze dobrane i dostosowane do wieku dziecka. Edukacyjne programy i interaktywne aplikacje mogą wpływać na rozwój umiejętności językowych i logicznego myślenia, o ile rodzice dbają o jakość materiałów. Ważne jest więc nie tylko ograniczanie spędzanego przed ekranem czasu, lecz także świadome towarzyszenie dziecku, które uczy się korzystać z technologii.
Rozwój motoryczny dziecka a nowoczesne technologie
Do lekarzy coraz częściej przychodzą rodzice kilkulatków i skarżą się, że nie potrafią one utrzymać w dłoni kredki lub długopisu. Lekarz bada dziecko i zauważa nieprawidłowo wykształcone mięśnie w kluczowych obszarach dłoni. Okazuje się, że już od 2. roku życia maluch częściej dotykał paluszkiem w ekran tabletu, niż trzymał w dłoni kredkę. Tym samym rodzice doprowadzili do zwyrodnienia dłoni i palców u swojego dziecka.
Ekrany dotykowe nie są w stanie wykształcić u dzieci mięśni koniecznych do rysowania czy pisania. Jeśli dziecko częściej korzysta z urządzeń mobilnych, niż bawi się przy użyciu kredek i papieru, trudno się dziwić, że jego mięśnie dłoni pozostaną słabe i nie wykształcą się wystarczająco dobrze. Eksperci ostrzegają, że wciąż nie wiadomo, jakie uszkodzenia może spowodować korzystanie z urządzeń mobilnych od najmłodszych lat w dłuższej perspektywie, ponieważ jest to wciąż nowe zjawisko.
Dlatego Amerykańska Akademia Pediatryczna zaleca, by dzieci nie miały kontaktu z ekranami urządzeń dłużej niż 2 godziny dziennie, co i tak jest wysoce liberalną normą i zdecydowanie lepiej zredukować ten czas do kilkunastu minut dziennie. Co ważne, dzieci poniżej 2. roku życia w ogóle nie powinny mieć styczności z takimi urządzeniami. Nie można też umieszczać ich w pokoju dziecka ze względu na szkodliwe dla zdrowia promieniowanie. Emitowane przez nie fale mogą także doprowadzić do niepokoju i zaburzeń snów, a w rezultacie do problemów szkolnych u nieco starszych dzieci.
Zobacz również: wady postawy u dziecka w wieku przedszkolnym: https://niebieskiepudelko.pl/zaburzenia-postawy-u-dziecka-w-wieku-przedszkolnym/
Małe dzieci uzależnione od smartfona i tabletu
Początkowo rodzice i dziadkowie zachwycają się, gdy widzą, że niespełna dwuletni maluch potrafi „obsługiwać” smartfona i na przykład przypadkiem uruchomi budzik lub jakąś aplikację. Liczne bodźce sprawiają mu przyjemność i po jakimś czasie może się okazać, że to z pozoru niewinne urządzenie jest już niezbędne przy wykonywaniu każdej czynności z dzieckiem – kąpieli, przebierania, usypiania.
Bywa, że rodzice, którzy próbują „odstawić” dziecko od smartfona, zauważają u niego ataki agresji, krzyk. Takie objawy mogą już świadczyć o uzależnieniu psychicznym. Dodatkowo dzieci, które spędzają zbyt dużo czasu z urządzeniami mobilnymi, mają często kłopoty z wykonywaniem codziennych czynności, takich jak pływanie, jazda na rowerze czy prozaiczne wiązanie sznurowadeł.
Czy powinniśmy zupełnie zrezygnować z urządzeń technologicznych?
Okuliści ostrzegają, by w przypadku młodszych dzieci zupełnie zrezygnować z ekranów urządzeń elektronicznych i mobilnych. Jeśli rodzice chcą przemycić choć trochę technologii do życia malucha, powinni poczekać przynajmniej do ukończenia przez niego 3. roku życia. Nawet wówczas nie może to być nielimitowany czas użytkowania. Musi być także kontrolowany przez rodzica. Nie ma problemu, jeśli rodzic usiądzie z dzieckiem i kilkanaście minut spędzą bawiąc się razem na ekranie tabletu. Potem taką zabawę powinny zastąpić prawdziwe zabawki: klocki, kredki, puzzle, samochodziki. Cokolwiek, co sprawia przyjemność maluchowi, a przy okazji kształtuje jego koordynację ruchową, oddziałuje na różne zmysły i dostarcza tak samo dużo bodźców, jak zabawa na ekranie tabletu. W przeciwnym razie tablet może zawsze wydawać mu się ciekawszą opcją. Nie może być też tak, że rodzic spędza czas z dzieckiem tylko przy tablecie, a już np. przy zabawie klockami nie. Wówczas malec może domagać się urządzenia mobilnego, licząc tak naprawdę na bliskość rodzica.
Tak jak w przypadku wielu nowinek, korzystanie z aplikacji mobilnych może być korzystne dla rozwoju dzieci powyżej 2. roku życia, ale tylko wtedy, gdy towarzyszą im rodzice, treści są odpowiednio dobrane, a czas korzystania – limitowany. Liczy się zdrowy rozsądek rodzica. Odpowiednie aplikacje mogą w łatwy i przystępny sposób nauczyć dziecko cyfr czy literek, można jednak zastanowić się, czy nie warto zainteresować się zrobieniem samodzielnie zabawki edukacyjnej lub zainteresowaniem się ofertą księgarni dla dzieci, która może spokojnie konkurować z nawet najbardziej wyszukanymi aplikacjami na urządzenia mobilne. Decyzja jak zawsze należy do rodzica.
Zobacz również: style wychowania dzieci: https://niebieskiepudelko.pl/style-wychowania-dzieci/
Korzystanie z nowych technologii: wskazówki dla rodziców dzieci do 5. roku życia
Dzieci w wieku przedszkolnym mogą korzystać z urządzeń elektronicznych maksymalnie godzinę dziennie. Najlepiej, by rodzice towarzyszyli im w świecie cyfrowym, tłumacząc treści i pomagając przenosić nową wiedzę do codzienności. Edukacyjne aplikacje czy interaktywne programy mogą rozwijać umiejętności czytania i pisania, logicznego myślenia oraz umiejętności komunikacyjnych. Wpływ na rozwój dzieci i młodzież ma też dobór treści – te wartościowe mogą uczyć rozwiązywania problemów i rozwijać umiejętności społeczne.
Korzystanie z nowych technologii powinno być wprowadzane dopiero po ukończeniu drugiego roku życia (i to maksymalnie na 1h dziennie!), a urządzenia mobilne, takie jak smartfony lub tablety nie mogą zastępować zabawy na świeżym powietrzu. Korzystanie z urządzeń elektronicznych może osłabiać rozwój społeczny i prowadzić do zaburzeń emocjonalnych, a także powodować osłabienie mięśni i problemy z półkuli mózgu. Dlatego nie wolno też traktować tabletu jako sposób na usypianie dziecka!
Rodzice powinni pamiętać, że technologia a rozwój to zarówno korzyści, jak i ryzyko. Wpływ technologii na rozwój dzieci w wieku przedszkolnym jest ogromny, bo dopamina uwalniana przy grach czy w mediach społecznościowych sprawia, że dzieci łatwo tracą zdolność skupienia uwagi. Dlatego warto wspierać rozwój emocjonalny, społeczny i poznawczy także poprzez żłobek, wspólne zabawy i naukę nowych umiejętności. W cyfrowy świat warto wprowadzać dzieci stopniowo – pokazując, że korzystanie ze smartfona czy grając w gry może mieć zarówno korzyści, jak i wiele negatywnych skutków.
A kiedy Wy wprowadziliście telewizję, komputer lub tablet do życia Waszego dziecka? Z czego najchętniej korzysta?
Bibliografia:
InnoHEALTH Magazine, https://innohealthmagazine.com/2019/well-being/effects-mobile-phones
Sheerwood High, https://sherwoodhigh.com/blogs/5-harmful-effects-of-smartphones-on-the-development-of-your-child/
FirstCry Parenting, https://parenting.firstcry.com/articles/harmful-effects-of-mobile-phone-on-child/
Deakin University, https://www.deakin.edu.au/about-deakin/news-and-media-releases/articles/kids-and-smartphones-a-warning-for-parents-about-harmful-impacts
PsychCentral, https://psychcentral.com/lib/how-do-smartphones-affect-childhood-psychology
Tagi: komputer, laptop, nowe technologie, tablet, telefon komórkowy, telewizor, wychowanie dziecka
Dodaj komentarz