Jedną z rzadszych, ale bardzo poważnych komplikacji ciążowych jest przedwczesne odklejenie łożyska. Podpowiadamy, jakie są jego objawy i co to oznacza dla zdrowia dziecka oraz matki. Czy odklejenie łożyska widać na USG?
Odklejenie łożyska – na czym polega?
W zdrowej ciąży łożysko jest stale przyrosłe do dna macicy i zasila płód tlenem oraz składnikami odżywczymi aż do dnia porodu. W czasie porodu łożysko odkleja się od macicy i zostaje wydalone drogami rodnymi matki – je to tzw. trzeci okres porodu.
Przeczytaj więcej o fazach porodu: https://niebieskiepudelko.pl/4-okresy-porodu-jak-przebiega-porod-i-na-jakie-fazy-sie-dzieli/
Niestety, czasami łożysko odkleja się od macicy wcześniej, jeszcze w trakcie trwania ciąży, zagrażając tym samym życiu płodu. Sytuacja tak ma miejsce w 1 na 100 ciąż. Skala zagrożenia zależy od stopnia odklejenia – zdarza się łożysko tylko częściowo oddziela się od ściany macicy i jest jeszcze w stanie spełniać swoją funkcję.
Objawy odklejenia łożyska
Od odklejenia się łożyska dochodzi nagle, więc i objawy mają zwykle charakter ostry. Najczęściej sytuacja ma miejsce w trzecim trymestrze ciąży, na kilka tygodni przed porodem, ale zdarzają się i wcześniejsze odklejenia. Podejrzenia budzić powinny typowe objawy odklejenia łożyska, czyli:
- krwawienie z pochwy (nie występuje zawsze!)
- silny ból brzucha
- ból pleców
- wyraźnie odczuwalne skurcze macicy następujące jeden po drugim
- bolesność lub sztywność macicy
Czy odklejenie łożyska widać na USG?
Ilość krwi nie przesądza o stopniu odklejenia się łożyska. Bywa, że krwawienie jest skąpe, a odklejenie duże – część krwi może zostać uwięziona w macicy. Same objawy odklejenia łożyska nie muszą więc być wyznacznikiem wagi problemu. Precyzyjną diagnozę jest w stanie postawić wyłącznie lekarz na podstawie badania USG.
W bardzo rzadkich wypadkach łożysko odkleja się bardzo powoli, czemu towarzyszy niewielkie plamienie w dłuższym okresie. Nie jest to bezpośrednie zagrożenie dla życia maluszka, ale płód w takich sytuacjach bywa mniejszy, niż powinien, gdyż nie jest odpowiednio odżywiany i dotleniany. Stąd każda krwawa wydzielina z dróg rodnych w czasie ciąży powinna być niezwłocznie konsultowana z ginekologiem. W zależności od tego czy odklejenie łożyska widać na USG, lekarz zadecyduje o dalszym postępowaniu.
Co powoduje odklejenie łożyska?
W większości przypadków przyczyny problemu pozostają nieznane. Czasem odklejenie się łożyska jest jednak bezpośrednim wynikiem urazu brzucha doznanego np. podczas upadku. Przyczyną może być również nagły wyciek wód płodowych związany z nieszczelnością worka owodniowego.
Ryzyko odklejenia łożyska zwiększają:
- odklejenia łożyska w poprzednich ciążach (ryzyko zwiększa się o 15%);
- wysokie ciśnienie krwi;
- ciąża mnoga;
- preeklampsja, czyli stan przedrzucawkowy;
- palenie w ciąży lub przyjmowanie narkotyków;
- infekcja macicy;
- włókniaki macicy;
- wiek powyżej 40 roku życia.
Z czym wiąże się odklejenie łożyska?
Niezależnie od skali odklejenie się łożyska jest poważnym zagrożeniem, więc ciężarna powinna być pod ścisłą opieką ginekologiczną. W przypadku nagłego odklejenia zachodzi ryzyko dużej utraty krwi i powstania groźnych dla zdrowia zakrzepów. Gdy krwotok jest bardzo silny, może dojść do zaburzeń pracy nerek i innych organów wewnętrznych. Czasami jedyną drogą zatamowania krwawienia okazuje się usunięcie całej macicy.
Płód, którego łożysko nie przylega w pełni do ściany macicy i nie pobiera z jej naczyń tlenu oraz składników odżywczych, zagrożony jest przede wszystkim ograniczeniem wzrostu i niedotlenieniem. W rezultacie może dojść do przedwczesnego porodu, zaburzeń rozwoju fizycznego, uszkodzenia mózgu, a w drastycznych przypadkach również jego śmierci.
Jak leczy się odklejenie łożyska?
Mimo całego swojego zaawansowania współczesna medycyna nie potrafi naprawić szkody i ponownie przytwierdzić łożyska do ściany macicy. W przypadku, że problem pojawił się po 34 tygodniu ciąży, preferuje się więc metodę ciągłej obserwacji. Gdy tylko odklejenie się powiększy lub stanie się większym zagrożeniem dla życia matki lub płodu, dokonuje się przedwczesnego cesarskiego cięcia.
Jeśli do odklejenia łożyska doszło przed 34 tygodniem ciąży, perspektywy zależą od skali problemu. Przy mniejszym odklejeniu krwawienie w końcu ustępuje, a matka może kontynuować ciążę pozostając pod ciągłą obserwacją. Wskazane może być podawanie jej leków, które przyspieszają rozwój płuc u płodu. Niestety, silne lub całkowite odklejenie łożyska we wcześniejszych etapach ciąży nie rokuje dobrze dla dziecka.
Podsumowując…
Jeśli do odklejenia się łożyska dojdzie w ostatnich tygodniach ciąży, a samo odklejenie nie jest duże, prognozy dla płodu są bardzo dobre. Objawy odklejenia łożyska mogą być jednak mylące, więc prawidłową diagnozę może postawić tylko lekarz.
Bibliografia:
Cleveland Clinic, https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/9435-placental-abruption
StatPearls, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK482335/
March of Dimes, https://www.marchofdimes.org/find-support/topics/pregnancy/placental-abruption
Tagi: łożysko, odklejenie łożyska
Dodaj komentarz