Czy rodzenie dziecka w warunkach domowych przedstawia więcej korzyści czy zagrożeń? Podsumowujemy wyniki badań i opinie specjalistów w tym zakresie…
W 2020 r. na ekranach kin pojawił się bardzo dramatyczny film pt. „Cząstki kobiety”, przedstawiający tragiczny finał domowego porodu i jego życiowe reperkusje. Tym samym, na nowo wzbudziła się debata między zwolennikami naturalnych porodów w prywatnym zaciszu a hospitalizacją rodzących. Obu stronom nie brakuje argumentów i każda mama w ciąży powinna rozważyć je samodzielnie, podejmując decyzję o sposobie wydania na świat własnego dziecka.
Dlaczego kobiety chcą rodzić w domu?
Nikt nie lubi szpitali – ich bezosobowości, surowości, biurokracji, a nierzadko i obojętnego lub wręcz nieprzyjaznego personelu. Stąd idea, aby powitać swe dziecko w atmosferze domowego zacisza, z bliskimi wokół, jest tak kusząca. Łatwiej jest wyobrazić sobie też radzenie sobie z ogromnym bólem we własnym łóżku, wannie czy na kanapie, z ulubioną muzyką, preferowanym poziomem oświetlenia, itd.
Domowe porody mają zdaniem zwolenników być też metodą na ograniczenie niepotrzebnych interwencji medycznych: wywoływania porodu, środków przeciwbólowych, nacinania krocza, użycia kleszczy itd. Zwłaszcza wcześniejsze negatywne doświadczenia z służbą zdrowia lub hospitalizacją mogą być ważnym argumentem. Największa chyba różnica dotyczy jednak chwil po porodzie, kiedy w domu kobieta może cieszyć się maleństwem z troskliwą opieką położnej, w szpitalu zaś rozdzielana jest z dzieckiem i umieszczana na sali z innymi matkami i ich często niespokojnymi dziećmi. Dla noworodka ta różnica jest także zasadnicza!
Dla wielu kobiet poród w domu stwarza również szanse na wcielenie w życie religijnych, etnicznych czy innych praktyk osobistych, na które nie ma miejsca ani przyzwolenia na porodówce. Wreszcie, problemem bywa także dojazd na czas do szpitala – rodzenie w domu w tym kontekście jest poniekąd pewniejsze i mniej stresujące. Rodziny, które mają więcej dzieci, zwykle chwalą sobie również fakt, że matka nie musi rozstawać się z potomstwem, co jest szczególnie ważne, jeśli możliwości znalezienia dobrej opieki są ograniczone.
Jakie zagrożenia wiążą się z domowym porodem?
Brak doświadczonego personelu, a przede wszystkim urządzeń ratujących i podtrzymujących życie może w wyjątkowych wypadkach stać się bardzo poważną wadą domowych porodów. Mimo idealnego przebiegu ciąży i dobrego stanu zdrowia matki nie da się bowiem zagwarantować, że nie dojdzie do powikłań nagłych i tragicznych w skutkach.
Należy liczyć się z faktem, że w czasie porodu domowego zawsze mogą zajść nieprzewidziane komplikacje, które wymagać będą jak najszybszego przewiezienia kobiety do szpitala. To samo w sobie jest poniekąd ryzykowne, zwłaszcza, jeśli najbliższa izba porodowa położona jest dalej niż 15 minut jazdy autem lub ulice wokół są często zakorkowane. Przewóz do szpitala wymagany jest przede wszystkim w przypadku:
- Akcji porodowej, która nie rozwija się naturalnie;
- Dziecko wykazuje oznaki stresu;
- Kobieta doświadcza silnego krwawienia lub wysokiego ciśnienia krwi.
Aby zmniejszyć ryzyko związane z domowym porodem bardzo ważne jest zapewnianie sobie wsparcia doświadczonej położonej o wysokich referencjach, jak również możliwość konsultacji ginekologicznej w przypadku komplikacji.
Kiedy poród w domu jest zdecydowanie niewskazany?
Istnieją sytuacje, w których niezależnie od osobistych preferencji rodzenie w domu z medycznego punktu widzenia jest zbyt dużym ryzykiem. Decyzja oczywiście należy zawsze do kobiety, ale i racjonalna położona środowiskowa uczestnicząca w domowych porodach nie zgodzi się na współpracę w przypadku:
- ciąży mnogiej;
- nieprawidłowego ułożenia płodu w macicy (np. w pozycji pośladkowej);
- ciąży przenoszonej;
- wcześniejszego cesarskiego porodu.
Ogólnie mówi się, że poród w domu powinien być brany pod uwagę wyłącznie w przypadku ciąży niskiego ryzyka i mniej zaawansowanego wieku matki (do 40 lat).
Korzyści i wady szpitalnych porodów
Poród szpitalny jest wszystkim tym, czym nie jest poród domowy. Poza prywatnymi placówkami, gdzie za wielkie pieniądze można cieszyć się dowolnym niemal poziomem luksusu i dogodności, większość klasycznych porodówek oferuje ten sam „zimny” standard, mało przytulne środowisko, oraz realia różnie usposobionego personelu. Niektóre historie położnicze mrożą krew w żyłach, ale z drugiej, strony, dzięki wysiłkom m.in. Fundacji Rodzić Po Ludzku, poziom opieki ogólnie się polepsza i ciężarnym przedstawia się coraz więcej opcji.
Poród dziecka w szpitalu zazwyczaj jednak wiąże się z ciągłym monitoringiem w czasie akcji porodowej, zwiększonym prawdopodobieństwem interwencji, a przede wszystkim koniecznością trzydniowego pobytu na izbie porodowej.
Z drugiej strony, nawet obecność mniej sympatycznych doktorów czy pielęgniarek znacząco zwiększa bezpieczeństwo kobiety, pozwala szybciej zidentyfikować nieprawidłowości i szybciej zareagować. Ratujące życie procedury takie jak intubacja noworodka czy transfuzja krwi matki są możliwe do przeprowadzenia jedynie w środowisku szpitalnym.
Co mówią statystyki?
Istnieje cały szereg badań dotyczących bezpieczeństwa domowych porodów. Niektóre z nich są alarmujące, inne uspokajające – którym wierzyć? Nie do końca wiadomo. Dla przykładu w 2014 r. ukazała się analiza 12 studiów dotyczących rodzenia w domu, które łącznie objęły 500 tysięcy porodów. Wynikło z niej, że noworodki rodzone w szpitalu umierają aż trzy razy rzadziej! Zdecydowanie gorsze były również wskaźniki ich oceny Apgar. Ze studium opublikowanego w 2013 r. w periodyku American Journal of Obstetrics and Gynecology wynika wręcz, że dzieci po domowym porodzie mają aż dziesięciokrotnie wyższe ryzyko oceny Apgar na poziomie 0 po 5 minutach od wyjścia na świat i czterokrotnie wyższe ryzyko drgawek oraz poważnych zaburzeń neurologicznych.
Z drugiej strony, według Brytyjskiej Służby Zdrowia (NHS) poród drugiego i dalszego dziecka w domu jest tak samo bezpieczny jak poród w szpitalu – ryzykiem obarcza się wyłącznie pierworódki. Badanie przeprowadzone w kanadyjskiej prowincji British Columbia również wykazało porównywane ryzyko dotyczące tak samo porodów szpitalnych, jak i domowych, tak w kontekście śmiertelności, jak i powikłań typu trauma u noworodka czy połknięcie smółki. Również w Holandii, gdzie poziom domowych porodów jest najwyższy w rozwiniętym świecie, nie stwierdza się zwiększonego zagrożenia związanego z wydawanie potomstwa na świat we własnym łóżku. Co więcej, wiele studiów podkreśla, że ryzyko komplikacji zdrowotnych u kobiet – od krwotoków do spontanicznego rozdarcia krocza – jest wyższe w szpitalu niż w domu, co można częściowo wytłumaczyć bardziej troskliwą opieką położnej oraz faktem, że kobiety z problemami zdrowotnymi zwykle udają się na izbę porodową. Bezwzględnie lepsza jest za to satysfakcja i samopoczucie po domowym porodzie!
Podsumowując, za wyjątkiem wspomnianych wyżej okoliczności, kiedy poród domowy jest niebezpieczny i niewskazany, nie ma oficjalnych przesłanek, które jednoznacznie rozstrzygałyby o wyższości jednego typu porodu nad drugim. Rozwaga, ostrożność i planowanie pozostają najważniejszymi czynnikami sukcesu!
Bibliografia:
https://journalofethics.ama-assn.org/article/natural-childbirth-global-perspective/2014-10
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4399594/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2742137/
https://www.thelancet.com/journals/eclinm/article/PIIS2589-5370(20)30063-8/fulltext
Tagi: poród w domu
Dodaj komentarz