Poród przez cesarskie cięcie to jedna z najczęściej wykonywanych operacji położniczych na świecie. Choć wielu kobietom kojarzy się głównie z planowym zabiegiem, w rzeczywistości bywa on także ratunkiem dla zdrowia matki lub dziecka, gdy poród siłami natury okazuje się niemożliwy. Warto wiedzieć, jak wygląda cesarskie cięcie, jakie są wskazania do jego wykonania i jak przebiega połóg po przeprowadzonego zabiegu cesarskiego cięcia.
Na czym polega cesarskie cięcie?
Cesarskie cięcie to operacja położnicza, która polega na przecięciu powłok brzusznych i macicy w celu wydobycia dziecka. Procedura ta jest stosowana, gdy poród siłami natury jest niemożliwy albo stanowi zagrożenie dla zdrowia matki lub dziecka. W trakcie operacji lekarz wykonuje nacięcie w okolicy łona, następnie dochodzi do otwarcia jamy brzusznej i macicy, co umożliwia wydobycie dziecka wraz z łożyskiem. Zazwyczaj stosuje się znieczulenie podpajęczynówkowe, które pozwala pacjentce być świadomą w trakcie porodu i uczestniczyć w pierwszych chwilach życia noworodka, np. poprzez kontakt skóra do skóry czy kangurowanie. W niektórych przypadkach konieczne jest jednak zastosować znieczulenie ogólne, szczególnie gdy cięcie cesarskie w trybie pilnym wymaga natychmiastowego działania. Z medycznego punktu widzenia jest to wskazanie do zakończenia ciąży metodą operacyjną, a sposób jego przeprowadzenia precyzyjnie opisuje polskie towarzystwo ginekologów i położników.
Cesarskie cięcie – jak wygląda?
Najczęściej przebieg operacji zaczyna się od podania znieczulenia. Jeśli wybrano znieczulenie podpajęczynówkowe lub znieczulenie zewnątrzoponowe, pacjentka pozostaje przytomna i może od razu usłyszeć pierwszy płacz dziecka. W wyjątkowych sytuacjach lekarz może zdecydować się, by zastosować znieczulenie ogólne – szczególnie w przypadku cesarskiego cięcia w trybie pilnym. Po tym, jak znieczulenie zaczyna działać, anestezjolog i zespół medyczny sprawdzają reakcję organizmu.
Sam przebieg operacji polega na przecięciu skóry, tkanki podskórnej oraz kolejnych warstw powłok brzusznych. Następnie otwierana jest macica, co umożliwia wydobyciu płodu i usunięcie łożyska. Położnicy starają się, by nacięcie było jak najmniejsze, a blizna – dyskretna i dobrze gojąca się w pierwszych miesiącach po porodzie. Całość odbywa się na sterylnej sali operacyjnej, z udziałem ginekologa, położnej i anestezjologa. Tuż po zakończeniu zabiegu noworodek trafia do matki, aby mogło odbyć się pierwsze kangurowanie lub kontakt skóra do skóry.
Zobacz również: Poród zabiegowy: https://niebieskiepudelko.pl/porod-zabiegowy/
Ile trwa cesarskie cięcie?
Standardowo cesarskie cięcie trwa około 30–60 minut, choć samo wydobycie dziecka zajmuje zazwyczaj tylko kilka minut. Najwięcej czasu pochłania przygotowanie pacjentki, wykonanie znieczulenia oraz zszycie kolejnych warstw powłok brzusznych i macicy. W przypadku cesarskiego cięcia w trybie pilnym operacja może przebiegać szybciej, ponieważ priorytetem jest bezpieczeństwo matki lub dziecka.
Jak wygląda przygotowanie do operacji cesarskiego cięcia?
Przygotowanie do cięcia cesarskiego zależy od tego, czy zabieg jest planowy, czy pilny. W przypadku planowego cięcia cesarskiego pacjentka zgłasza się do szpitala zazwyczaj dzień wcześniej lub w wyznaczonym terminie. Przeprowadzane są badania krwi, pomiar ciśnienia, a także wywiad z anestezjologiem, który decyduje o rodzaju znieczulenia – najczęściej jest to znieczulenie podpajęczynówkowe, rzadziej znieczulenie ogólne lub zewnątrzoponowe. Pacjentka otrzymuje także cewnik do pęcherza moczowego, by opróżnić pęcherz i zmniejszyć ryzyko jego uszkodzenia. Na brzuchu może zostać usunięte owłosienie w miejscu nacięcia, a skóra zostaje zdezynfekowana. W przypadku zabiegu pilnego przygotowanie trwa krócej i koncentruje się na zabezpieczeniu zdrowia matki lub dziecka. Bez względu na tryb operacji, każda ciężarna jest instruowana, jak wygląda procedura, oraz informowana o możliwych następstwach. Takie przygotowanie minimalizuje stres i pozwala na bezpieczne przeprowadzenie porodu drogą cięcia.
Cesarka czy poród naturalny?
Poród naturalny i cięcie cesarskie różnią się przebiegiem, okresem rekonwalescencji i możliwymi powikłaniami. Lekarze podkreślają, że wybór nie zawsze zależy od pacjentki – czasem decydują wskazania medyczne, stan płodu lub zdrowia matki.
Poród naturalny:
- szybszy powrót do sprawności i krótszy pobyt w szpitalu,
- mniejsze ryzyko powikłań operacyjnych,
- korzystny wpływ na odporność noworodka,
- możliwe rozciągnięcie krocza lub urazy porodowe,
- ból i wysiłek związany z przebiegiem porodu.
Cesarka (cięcie cesarskie):
- zabieg kontrolowany, możliwy do zaplanowania,
- brak bólu związanego ze skurczami w czasie porodu,
- dłuższy połóg i rekonwalescencja,
- ryzyko powstania blizny i bólu w obrębie jamy brzusznej,
- potencjalne powikłania pooperacyjne, np. krwawienia z dróg rodnych czy infekcje.
Obie metody mają zalety i ograniczenia. Dlatego polskie towarzystwo ginekologiczne i polskie towarzystwo ginekologów i położników rekomendują, by wybór formy porodu był dostosowany do indywidualnej sytuacji medycznej i bezpieczeństwa matki lub dziecka.
Wskazania do cesarskiego cięcia
Wskazania do cięcia cesarskiego dzielą się na planowe i pilne. Lekarze podejmują decyzję o wykonaniu zabiegu, gdy istnieje ryzyko poważnych komplikacji lub poród siłami natury jest niemożliwy. Zgodnie z wytycznymi, każde wskazanie do zakończenia ciąży musi być dokładnie przeanalizowane przez zespół medyczny.
Wskazania planowe:
- nieprawidłowe ułożenie płodu (np. pośladkowe),
- wąska miednica lub inne anatomiczne przeszkody w przejściu przez kanał rodny,
- choroby matki wymagające unikania dużego wysiłku porodowego (np. kardiologiczne),
- blizna na macicy po wcześniejszych operacjach.
- w niektórych przypadkach również tokofobia.
Wskazania pilne:
- zagrożenie życia matki lub dziecka,
- odklejenie łożyska lub nasilone krwawienia z dróg rodnych,
- zaburzenia tętna płodu,
- brak postępu czasie porodu naturalnego mimo pełnego rozwarcia szyjki macicy,
- pęknięcie macicy lub inne nagłe komplikacje położnicze.
W praktyce lekarze często podkreślają, że o wykonania cięcia cesarskiego decyduje bezpieczeństwo. Właśnie dlatego w wielu krajach, w tym według światowej organizacji zdrowia, liczba cięć nie powinna przekraczać określonego poziomu, by ograniczać ryzyko zbędnych interwencji.
Sprawdź również: Poród w domu: https://niebieskiepudelko.pl/porod-w-domu/
Powikłania po porodzie przez cesarskie cięcie
Każda operacja niesie ze sobą ryzyko. Poród przez cesarskie cięcie w większości przypadków przebiega bezpiecznie, jednak mogą pojawić się pewne komplikacje. Część z nich występuje bezpośrednio po zabiegu, inne mogą ujawniać się w późniejszym czasie.
Możliwe powikłania bezpośrednie:
- krwawienia z dróg rodnych,
- zakażenie rany lub powstanie ropnia w obrębie powłok brzusznych,
- uszkodzenie pęcherza moczowego lub jelit,
- zakrzepica żylna,
- reakcje na znieczulenie.
- Możliwe powikłania późne:
- problemy z gojeniem się rany i utrzymującą się bolesną blizną,
- zrosty w obrębie jamy brzusznej,
- zwiększone ryzyko powikłań przy kolejnych ciążach, np. pęknięcia macicy,
- problemy z zajściem w kolejną ciążę,
- zaburzenia emocjonalne związane z przebiegiem porodu.
Ryzyko jest indywidualne i zależy m.in. od stanu zdrowia pacjentki, jakości przeprowadzonego zabiegu cesarskiego cięcia oraz odpowiedniej rekonwalescencji. Regularne kontrole u ginekologa i przestrzeganie zaleceń medycznych zmniejszają prawdopodobieństwo powikłań.
Połóg po cesarskim cięciu
Połóg po cięciu cesarskim trwa zwykle około 6 tygodni i wymaga szczególnej troski o zdrowie. W pierwszych dobach pacjentka może odczuwać ból w okolicy nacięcia i trudności z poruszaniem się. Ważne jest dbanie o higienę rany, obserwowanie, czy nie pojawia się zaczerwienienie, ropna wydzielina czy nasilone krwawienia z dróg rodnych. Organizm stopniowo regeneruje się po dużej operacji, macica obkurcza się, a rana goi się w pierwszych miesiącach po porodzie. Zaleca się, aby kobieta jak najszybciej zaczęła delikatnie wstawać i chodzić, co zmniejsza ryzyko zakrzepów i wspomaga powrót do formy. W tym czasie pomocne jest wsparcie bliskich oraz regularne wizyty kontrolne. Połóg to także okres emocjonalny, dlatego warto zadbać o odpoczynek i komfort psychiczny młodej mamy.
Jak wygląda przyjęcie do szpitala do planowego cięcia cesarskiego?
Przyjęcie do szpitala w przypadku planowego cięcia cesarskiego odbywa się najczęściej dzień przed zabiegiem lub w wyznaczonym terminie. Ciężarna zgłasza się na izbę przyjęć, gdzie personel sprawdza skierowanie, dokumentację medyczną oraz wyniki badań. Następnie wykonywane są podstawowe pomiary i wywiad lekarski. Pacjentka spotyka się z anestezjologiem, który omawia możliwe formy znieczulenia i tłumaczy, jak przebiega procedura. Kobieta zostaje przydzielona do sali, gdzie przygotowuje się do zabiegu – zakładany jest cewnik do pęcherza moczowego, skóra w miejscu nacięcia zostaje ogolona i zdezynfekowana. W zależności od organizacji szpitala, pacjentka może otrzymać środki uspokajające i pozostaje pod obserwacją do momentu przewiezienia na salę operacyjną. Cały proces ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa i komfortu matki oraz dziecka.
Jak wygląda cesarskie cięcie – najczęściej zadawane pytania
Jakie są minusy cesarki?
To poważna operacja z ryzykiem powikłań i powstaniem blizny, dlatego decyzja o wykonaniu cięcia cesarskiego zapada z troski o zdrowie matki lub dziecka.
Jak długo dochodzi się do siebie po cesarskim cięciu?
Zwykle 6–8 tygodni, choć pełna regeneracja może trwać dłużej.
Czego nie wolno robić po cesarskim cięciu?
Nie wolno dźwigać, intensywnie ćwiczyć ani moczyć rany w wannie.
Która doba po cesarce jest najgorsza?
Najczęściej druga, gdy ból po ustąpieniu znieczulenia jest najbardziej dokuczliwy.
Czy po cesarce lepiej chodzić czy leżeć?
Lepiej powoli wstawać i chodzić, choć każda mama dochodzi do sił w swoim tempie.
Jak długo goi się brzuch po cesarce?
Rana zewnętrzna goi się kilka tygodni, rana wewnętrzna nawet kilka miesięcy, a pierwsze cesarskie cięcie zwykle dłużej niż kolejne.
Bibliografia:
My.clevelandclinic.org, https://my.clevelandclinic.org/health/treatments/7246-cesarean-birth-c-section
Ncbi.nlm.nih.gov, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK546707/
Nhs.uk, https://www.nhs.uk/tests-and-treatments/caesarean-section/
Tagi: cesarskie cięcie, ciąża wysokiego ryzyka, poród
Magda.panek.95lg w dniu 8 czerwca 2022 17:58
Bardzo przydatne informacje