Nawet u co szóstej ciężarnej diagnozuje się dziś cukrzycę, czyli podwyższony poziom glukozy we krwi. Czy to poważny problem i w jaki sposób cukrzyca ciążowa może wpłynąć na dziecko?
O cukrzycy ciążowej mówimy w przypadku, gdy pomiar poziomu glukozy we krwi kobiety ciężarnej przekracza określoną normę. Najczęściej wykrywa się ją w drugim trymestrze ciąży i zazwyczaj samoistnie ustępuje ona po porodzie. Jest to z definicji problem tymczasowy i nie ma nic wspólnego z cukrzycą zdiagnozowaną przed poczęciem.
OGTT – test obciążenia glukozą w ciąży
Ze względu na częstość występowania cukrzycy w populacji, powszechnym standardem opieki ginekologiczno-położniczej są dziś badania krwi wykonywane między 24 a 28 tygodniem ciąży. Określa się je potocznie mianem krzywej cukrzycowej, ale oficjalna nazwa badania brzmi: test obciążenia glukozą.
Test składa się z trzech odbiorów krwi. Pierwszy przeprowadza się na czczo, a następnie ciężarna wypija roztwór wody z 75 g glukozy. Po godzinie ponownie pobiera się krew, a następnie po dwóch godzinach. Prawidłowy poziom cukru we krwi na czczo nie powinien przekroczyć 92 mg/dl, a górny pułap dla pomiarów 1 i 2 godziny po wypiciu roztworu wynosi odpowiednio 180 mg/dl i 140 mg/dl.
Ponadto diagnozowaniu cukrzycy w czasie ciąży mogą służyć standardowe badania krwi na czczo wykonywane w pierwszym lub drugim trymestrze, a także analiza moczu pod kątem zawartości glukozy. Jeśli normy są przekroczone, mama w ciąży kierowana jest do poradni diabetologicznej.
Objawy – cukrzyca ciążowa
Ogromna większość ciężarnych nie ma szans zaobserwować u siebie objawów cukrzycy, tym bardziej że są one w wielu punktach zbieżne z symptomami samej ciąży. Powody do podejrzeń może jednak dawać:
- zwiększone pragnienie,
- zwiększony apetyt,
- częste potrzeba oddawania moczu,
- senność po posiłkowa.
Przeczytaj także o cukrzycy dziecięcej: https://niebieskiepudelko.pl/cukrzyca-dziecieca-kiedy-i-jak-sie-ja-diagnozuje/
Przyczyny cukrzycy ciążowej
Mechanizm rozwoju cukrzycy ciążowej jest dość prosty. W celu wspierania rozwoju płodu łożysko produkuje hormony, które zwiększają poziom glukozy dostępnej we krwi i niezbędnej dla rozwoju komórek. W większości przypadków trzustka jest w stanie wyprodukować dość insuliny, aby cały nadmiar cukru w krwioobiegu został zredukowany. U niektórych kobiet trzustka jednak nie radzi sobie z zadaniem i poziom glukozy pozostaje wysoki.
Do czynników ryzyka należą:
- nadwaga przed zajściem w ciążę,
- zdiagnozowany stan przedcukrzycowy,
- cukrzyca ciążowa w poprzednich ciążach,
- posiadanie cukrzyków w kręgu bliskich krewnych,
- zdiagnozowany zespół policystycznych jajników,
- problemy zdrowotne takie jak nadciśnienie, podwyższony poziomu cholesterolu lub choroby serca,
- wiek powyżej 25 lat,
- historia wcześniejszego poronienia lub martwego urodzenia.
Leczenie cukrzycy ciążowej
Wiadomość o niekorzystnych wynikach krzywej cukrzycowej może dla przyszłej mamy być niepokojąca. Na szczęście, nie tylko perspektywy z punktu widzenia dzisiejszej medycyny są całkiem optymistyczne, ale i samo leczenie nie jest przesadnie uciążliwe. Większości kobietom do utrzymania poziomu cukru we krwi w ryzach wystarczy odpowiednia dieta i plan aktywności fizycznej ustalony przez specjalistę w zależności od indywidualnych ograniczeń i warunków zdrowotnych. Przede wszystkim zaleca się:
- eliminację słodyczy i węglowodanów prostych typu białe pieczywo na rzecz produktów pełnoziarnistych,
- zwiększenie ilości warzyw w diecie; owoce mogą być spożywane w mniejszych ilościach,
- rozłożenie posiłków na 5-6 mniejszych porcji w ciągu dnia,
- spożywanie 20-35 g błonnika dziennie – dobrym jego źródłem są m.in. otręby, płatki owsiane, itd.,
- ograniczenie poziomu spożywanych tłuszczów, zwłaszcza nasyconych (czerwone mięso, masło, tłuste sery),
- praktykowanie 30 minut umiarkowanej aktywności fizycznej dziennie.
W rzadkich wypadkach, gdy wspomniana wyżej strategia nie przynosi spodziewanych rezultatów, ciężarnym z cukrzycą podaje się leki.
Warto pamiętać, że im zdrowsza jest kobieta przed zajściem w ciążę, tym lepiej rokuje dla ograniczenia ryzyka cukrzycy w ciąży. Dbanie o dobrą kondycję i prawidłową wagę ciała w wieku rozrodczym jest więc najlepszą metodą prewencji rozwoju hiperglikemii.
Bibliografia
„Standardy Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników postępowania u kobiet z cukrzycą”, Ginekologia i Periantologia Praktyczna, 2017
Szpital Uniwersytecki w Krakowie, https://www.su.krakow.pl/repozytorium-plikow/strefa-pacjenta/zalecenia-po-hospitalizacji/79-dp-05c-dieta-dla-pacjentki-z-cukrzyca-ciazowa-z-przykladowym-jadlospisem-dla-diety-1800-kcal/file
Dodaj komentarz