Każda ciężarna chciałaby słyszeć od lekarza, że wszystko jest w porządku. Niestety, czasem przychodzi nam stawić czoła komplikacjom, które mogą wywoływać uczucie paniki. Czym jest zaśniad groniasty i co oznacza dla ciąży?
Zaśniad groniasty to jedna z czterech podstawowych postaci ciążowej choroby trofoblastycznej – dodajmy od razu, że najmniej niebezpieczna. Aby zrozumieć jego podłoże, trzeba najpierw zagłębić się nieco w tajniki kobiecej anatomii.
Co to jest trofoblast i jakie może stwarzać problemy?
Zanim jeszcze z zapłodnionego jajeczka rozwinie się płód wyglądem przypominający człowieka, potrzebna jest cała seria skomplikowanych procesów komórkowych, w czasie których coś zawsze może pójść nie tak jak trzeba.
Jednym ze stadiów rozwoju zarodka jest tzw. blastocysta – mowa o etapie pod koniec pierwszego tygodnia ciąży, kiedy dochodzi do zagnieżdżenia się w macicy. Blastocysta składa się z węzła zarodkowego zawierającego komórki macierzyste, które dadzą początek wszystkim komórkom ciała dziecka, oraz z trofoblastu. Ten ostatni jest swego rodzaju otoczką, z której w dalszych tygodniach ciąży rozwinie się kosmówka, czyli zewnętrza błona płodowa, osłaniająca cały płód wraz z wodami płodowymi, omocznią, owodnią i pęcherzykiem żółtkowym.
Niestety, trofoblast może zacząć rozrastać się w sposób patologiczny i wówczas mówimy właśnie o ciążowej chorobie trofoblastycznej. Jest to postać nowotworu, który może mieć charakter złośliwy (rak kosmówki, guz miejsca łożyskowego) lub niezłośliwy. Zaśniad groniasty należy do tego drugiego typu.
Co to jest zaśniad groniasty?
Czasami zdarza się, że jeden lub dwa plemniki połączą się z pustą komórką jajową, niezawierającą wcale DNA matki. Jest to błąd Matki Natury, któremu nie da się w żaden sposób zapobiec – zdarza się w ok. 1 na 1000 ciąż.
W rezultacie powstaje właśnie zaśniad groniasty całkowity, czyli twór zawierający wyłącznie DNA ojca, niezdolny do stworzenia organizmu ludzkiego. Niestety, może się on mimo wszystko zagnieździć w macicy, choć nigdy nie rozwinie płodu ani błon płodowych – tworzy po prostu grupę pęcherzykowatych komórek trofoblastycznych. Macica rośnie intensywnie, a kobieta odczuwa bóle brzucha, nudności i wymioty (często bardzo silne). Jeśli zaśniad nie zostałby wcześnie zdiagnozowany w badaniu USG, ok. 4-5 miesiąca ciąży pojawia się zwykle krwawienie z dróg rodnych.
Zaśniad nie jest ciążą, ale nowotworową chorobą macicy, która rozwinęła się wskutek nieprawidłowego zapłodnienia. Jedyna metoda leczenia to chirurgiczne usunięcie trofoblastycznej masy za pomocą tzw. łyżeczkowania lub odessania zawartości macicy.
Zaśniad groniasty częściowy – na czym polega różnica?
W genetycznej loterii na początku życia dochodzi do wielu różnych zawirowań. Czasami komórkę jajową zapłodnią dwa plemniki i wówczas w zarodku znajdują się trzy komplety chromosomów, a więc o jeden za dużo. Niestety, i ten wariant nieoptymistyczny – w macicy wykrywany jest zazwyczaj nieżywy płód o licznych wadach wrodzonych otoczony przerośniętym trofoblastem. Taką sytuację nazywamy zaśniadem groniastym częściowym. I tutaj również wymagane jest fizyczne oczyszczenie macicy.
Uwaga: Może zdarzyć się, że obok zaśniadu groniastego częściowego rozwija się zdrowy płód. W niektórych przypadkach możliwe jest wówczas doprowadzenie ciąży do końca i urodzenie zdrowego dziecka.
Zaśniad groniasty – co to oznacza dla kobiety?
Dla par marzących o dziecku diagnoza zaśniadu groniastego jest bolesnym i dotkliwym ciosem. Zawiedzione nadzieje, smutek, strach przed nowotworem i zabiegiem chirurgicznym – wszystko to normalne reakcje, które potrzebują przebrzmieć w czasie. Obarczanie się winą czy wyrzutami sumienia jest niesprawiedliwe – zaśniad groniasty to losowy przypadek.
Ale są i dobre wieści. Odpowiednio wczesne i poprawnie wykonane oczyszczenie macicy w 80-95% jest w stanie pozbyć się całej patologicznej tkanki z macicy i oznacza wyleczenie zaśniadu. Po wygojeniu się dróg rodnych i powrocie do równowagi fizycznej i psychicznej możliwe jest kolejne zapłodnienie z ogromnymi szansami (aż 99%!) na zdrową ciążę – zazwyczaj lekarze sugerują, aby odczekać rok dla uzyskania pewności, że w macicy nie rozwijają się żadne niepożądane zmiany. Po ciąży zaśniadowej pacjentka powinna zostać poddawana regularnym badaniom.
Czy można uchronić się przed zaśniadem groniastym?
Na pewno nie w 100%, ale z dotychczasowych badań wynika, że rozwojowi choroby sprzyjają:
- niski (poniżej 16 lat) lub zaawansowany (powyżej 40 lat) wiek matki;
- palenie papierosów;
- deficyty dietetyczne, w szczególności brak tłuszczów zwierzęcych oraz niedobór beta-karotenu.
Bibliografia:
https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/gestational-trophoblastic-disease
https://www.cancer.gov/types/gestational-trophoblastic/patient/gtd-treatment-pdq
https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/gestational-trophoblastic-disease-gtd/molar-pregnancy
https://www.mskcc.org/cancer-care/types/gestational-trophoblastic-disease
Tagi: bezpieczeństwo, chirurgia, zapłodnienie
Dodaj komentarz