To, czy dziecko jest prawidłowo żywione, najłatwiej określić (i można to zrobić samemu), analizując jego stan odżywienia. Najprostszą i dostępną dla każdego metodą takiej oceny, poza zestawieniem tego, co dziecko je (patrz piramida zdrowia), jest analiza krzywej masy i wzrostu na siatkach centylowych znajdujących się w każdej książeczce zdrowia dziecka. Systematyczne nanoszenie wartości na te siatki pozwala ocenić, czy dziecko rozwija się harmonijnie, czy też nie, czy znajduje się w strefie zagrożenia otyłością lub niedoborem masy ciała, czy też w strefie nisko- lub wysokorosłości. Normą jest poruszanie się stale w określonym kanale mieszczącym się między 10. a 90. centylem, a krzywa masy ciała powinna się znajdować najwyżej o jeden kanał wyżej, w tym samym kanale lub najlepiej o jeden kanał niżej niż kanał krzywej wzrostu. Ważne jest także, aby nie występowały nagłe lub stopniowe, ale systematyczne, odchylenia krzywych w górę lub w dół od dotychczasowego przebiegu tych krzywych dla masy i wzrostu. Przykłady oceny ilustrują ryciny 1, 2, 3 i 4. Są one pewnym uproszczeniem, ale niezbędnym dla zrozumienia, jak się posługiwać siatkami centylowymi i co z tego praktycznie wynika.
Wg. Palczewska i Niedźwiecka, IMiDz, Warszawa 1999
Ryc. 1. Zarówno dziecko oznaczone kolorem czerwonym, jak i to oznaczone zielonym – rozwijają się harmonijnie i w normie (masa należna do wzrostu), choć jedno jest „duże” a drugie „małe”.
Wg. Palczewska i Niedźwiecka, IMiDz, Warszawa 1999
Ryc. 2. Dziecko oznaczone kolorem czerwonym ma wyraźną nadwagę w stosunku do wzrostu (najczęstsza przyczyna to przekarmianie). Dziecko oznaczone kolorem zielonym jest bardzo szczupłe (choć nie musi to być patologia, powinno jednak wzbudzić zainteresowanie).
Wg. Palczewska i Niedźwiecka, IMiDz, Warszawa 1999
Ryc. 3. To dziecko ma wyraźnie postępujący ubytek masy ciała w stosunku do wzrostu (chudnie – jest to sygnał alarmowy nakazujący zastanowić się nad przyczyną).
Wg. Palczewska i Niedźwiecka, IMiDz, Warszawa 1999
Ryc. 4. U tego dziecka niepokojąco rośnie masa ciała w stosunku do wzrostu (sytuacja wymagająca konsultacji i zastanowienia się nad przyczyną).
Dodaj komentarz