Wielu rodziców niemowlaków i noworodków drży o każdy ich oddech. Nic dziwnego, bowiem śmierć łóżeczkowa jest dotąd niewyjaśniona. Nagła śmierć łóżeczkowa – SIDS występuje u dzieci do 1. roku życia, które rozwijają się dobrze i nie zdiagnozowano u nich chorób przewlekłych układu oddechowego czy krążeniowego.
Niewyjaśniona śmierć dziecka do 1. roku życia
SIDS jest zdefiniowany jako nagły i niespodziewany zgon dziecka w pierwszym roku życia, który pozostaje niewyjaśniony pełnym badaniem sekcyjnym ani dokładną analizą miejsca i czynników towarzyszących śmierci. Natomiast w 1989 roku Narodowy Instytut Zdrowia USA przedstawił nową definicję, według której SIDS jest to nagła śmierć dziecka w wieku poniżej 1 roku życia, lecz powyżej 4 tygodnia życia, której przyczyny nie wyjaśnia: badanie autopsyjne, badanie miejsca śmierci ani analiza wywiadu klinicznego. SIDS najczęściej występuje w okresie pierwszych 6 miesięcy życia niemowląt ze szczytem częstości występowania między 2. a 4. miesiącem życia i nie dotyczy pierwszych 4 tygodni życia noworodków.
Jak uniknąć SIDS?
Śmierć łóżeczkowa w USA występuje wśród 100 dzieci na 100.000 urodzeń. Daje to pewną możliwość zobrazowania, że SIDS nie jest zjawiskiem częstym. Nie ujmuje to jednak w żaden sposób tragedii tych 100 rodzin, które tracą swoje dziecko.
Czynniki zwiększające ryzyko śmierci łóżeczkowej:
- Współspanie – spanie z dzieckiem niesie wiele korzyści, szczególnie jeśli matka karmi naturalnie. Noce z dzieckiem w jednym łóżku mogą być jednak przyczyną wystąpienia śmierci łóżeczkowej – szczególnie między 2. a 4. miesiącem życia. Warto więc odkładać niemowlaka do łóżeczka po każdym karmieniu.
- Papierosy – bierne palenie przez dziecko jest ryzykiem wystąpienia SIDS. Dym tytoniowy utrudnia oddychanie, a w przyszłości może prowadzić do rozwoju chorób układu oddechowego.
- Zbyt miękki materac – miękki materac dla noworodka czy niemowlaka powoduje zapadanie się dziecka. Może to utrudniać oddychanie i prowadzić do bezdechów sennych.
- Przegrzewanie dziecka – ubieranie malucha nieodpowiednio do panującej temperatury, może prowadzić do jego przegrzania. Temperatura ciała wówczas niebezpiecznie wzrasta, a oddychanie staje się utrudnione.
- Czynniki genetyczne – jeśli w przeszłości w rodzinie wystąpił epizod śmierci łóżeczkowej.
- Nieprawidłowe układanie do snu – dziecko powinno być układane do snu w pozycji na plecach.
- Niska masa urodzeniowa – dzieci urodzone z hipotrofią mają większe ryzyko śmierci z powodu SIDS niż te urodzone z prawidłową wagą.
Czynniki zmniejszające ryzyko wystąpienia zespołu nagłej śmierci łóżeczkowej
Śmierci łóżeczkowej, zależnej od czynników możliwych do zmiany, można uniknąć. Szczególnie ważne jest zaprzestanie palenia tytoniu oraz przestrzeganie zasad higieny snu. Wśród czynników znajdujących się, jako tych zmniejszających ryzyko SIDS jest karmienie piersią, które powoduje, że dziecko krócej śpi i wybudza się częściej. Aby zmniejszyć ryzyko SIDS, warto rozważyć podawanie dziecku smoczka do snu – wówczas jednak należy zwrócić uwagę, aby nie zaburzył on prawidłowego odruchu ssania piersi (najlepiej podać go po skończonym 6. tygodniu życia).
Dowiedz się więcej na temat snu Twojego dziecka: https://niebieskiepudelko.pl/sen-dziecka/
Monitor oddechu a SIDS
Monitor oddechu ma co do zasady zapobiec nagłej śmierci łóżeczkowej. W badaniach nie zaobserwowano jednak znaczącego spadku śmierci niemowląt. Monitor oddechu jest narzędziem, które rejestruje oddech oraz ruchy dziecka podczas snu, a w przypadku wykrycia nieprawidłowości – uruchamia się alarm. Dla wielu rodziców monitor oddechu jest niezbędnym elementem wyposażenia wyprawkowego – najlepiej sprawdzają się jednak wśród niemowląt, u których zdiagnozowano bezdechy. Korzystając z monitora oddechu, rodzice są spokojniejsi, a ich sen staje się głębszy.
Objawy, które warto skonsultować z lekarzem
Po określeniu czynników ryzyka wykwalifikowany personel medyczny powinien przekazać matkom lub opiekunom wszystkich dzieci, na co należy zwrócić uwagę w pierwszych miesiącach życia dziecka, aby zmniejszyć ryzyko występowania zespołu nagłej śmierci niemowlęcej (SIDS).
Konsultant Krajowy w dziedzinie neonatologii wskazuje na listę objawów alarmujących:
- temperatura mierzona w odbycie powyżej 38°C lub poniżej 36°C u dziecka poniżej 6. miesiąca życia bez uchwytnej przyczyny,
- istotna zmiana zachowania dziecka (np. dziecko bardzo spokojne lub pobudzone),
- postękiwanie podczas snu i czuwania,
- wymioty lub niechęć do jedzenia,
- trudności w oddychaniu,
- znaczna bladość,
- nadmierne pocenie się podczas snu,
- głośny, utrudniony oddech bez przyczyny.
W przypadku jakichkolwiek niepokojących objawów warto skonsultować się z lekarzem pediatrą, który rozwieje wątpliwości lub skieruje na odpowiednie badania.
Bibliografia
Safe to Sleep, https://safetosleep.nichd.nih.gov/about/risk-factors
Mayo Clinic, https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sudden-infant-death-syndrome/symptoms-causes/syc-20352800
DOZ.pl, https://www.doz.pl/czytelnia/a1486-SIDS__syndrom_naglej_smierci_noworodkow
Enel-Med, https://enel.pl/enelzdrowie/zdrowie/nagla-smierc-lozeczkowa-przyczyny-i-zapobieganie
Dodaj komentarz