5 sytuacji, w których dziecku warto powiedzieć „nie”

Uczymy dzieci asertywności, choć często zapominamy o niej sami. Zakaz i odmowa mogą kojarzyć się ze starodawną dyscypliną, ale w rzeczywistości pozostają ważnym elementem wychowania. Bo nie wszystko dzieciom wolno!

Żyjemy w czasach, gdy rodzice mają być na „tak”. Mają wspierać dziecko na każdym kroku, pomagać mu w nieskrępowanym rozwoju i szanować jego odrębność. Niestety, ten model wychowania prowadzi do nadużyć, arogancji i bezkarności, które prędzej lub później odbiją się negatywnie na życiu pociechy. Czasami warto więc być twardym i nieustępliwym, aby przygotować dziecko do życia w społeczeństwie.

Kiedy warto powiedzieć dziecku „nie”

Poniższe sytuacje odzwierciedlają podstawowe zasady rządzące relacjami w dzisiejszym świecie. Można je łatwo odnieść do dorosłego życia, więc stawiając dziecku wyraźny zakaz, pomagasz mu dyscyplinować samego siebie w przyszłości.

Kiedy należy się więc sprzeciwić?

• Gdy dana aktywność może zranić dziecko, drugą osobę lub spowodować szkodę fizyczną. Na żadnym etapie rozwoju dziecko nie powinno z czystym sumieniem angażować się w działania destrukcyjne, nawet na sobie samym. Nie ma znaczenia, że ofiarą padnie kolega, który „sobie zasłużył” czy zabawka, która praktycznie nadaje się do wyrzucenia. Maluch musi nauczyć się, że zachowania agresywne są na cenzurowanym i zawsze istnieje lepsze wyjście z sytuacji.
• Gdy dziecko może daną czynność wykonać samodzielnie. Wyręczanie pociech jest klątwą współczesnych rodziców. Myśląc, że jesteśmy po prostu troskliwi, robimy za dzieci wszystko, utrudniając im naukę samodzielności. Nie ma oczywiście nic złego w okazyjnej przysłudze, ale jeśli maluch ma się rano sam ubrać, a zamiast usiłowania próbuje wyżebrać Twoją pomoc płaczem czy buntem, powiedz „nie”.
• Gdy chodzi o zachciankę. Małe dzieci lubią dostawać to co chcą i nie rozumieją, dlaczego by nie miały. Im częściej im ulegasz, tym bardziej rośnie w nich przekonanie, że wszystko im się należy. Nawet więc jeśli pieniądze czy czas nie są problemem, ucz swoje dziecko realnego życia, odmawiając mu niekoniecznie racjonalnych kaprysów. Wytłumacz mu racjonalnie, że nie potrzebuje kolejnej takiej zabawki albo że nie można jeść lodów przed obiadem.
• Gdy nastąpiła zmiana planów. Mieliście iść na basen, albo do zoo, ale trzeba nagle jechać pomóc babci. To normalne życiowe sytuacje, które frustrują nawet dorosłych. Dziecko musi jednak nauczyć się, że nie wszystko idzie zgodnie z planem, a człowiek musi być wyrozumiały, cierpliwy i elastyczny. Obiecaj więc, że zrealizujecie zamiary, gdy będzie to możliwe, ale tu i teraz jest to niemożliwe. Ta lekcja nieraz pomoże pociesze w przyszłym życiu!
• Gdy dane zachowanie jest etycznie karygodne. Są wartości, których nigdy nie należy porzucać. Każdy rodzic może mieć je trochę inne, ale jeśli w coś wierzysz, naucz malucha swoich zasad moralnych, stosując twarde „nie”. Może ono dotyczyć kłamstwa, zawiści, obgadywania, obojętności na cudzą krzywdę, itd. Pewne idee powinny być po prostu od najmłodszych lat białe i czarne!

 

 

Jak mówić „nie”

Twoje „nie” przede wszystkim powinno być spokojne i stanowcze. Nie wykrzykuj w gniewie, bo brzmi to jak zakaz wydany pod wpływem emocji, złośliwy i impulsywny. Nie próbuj też łagodzić odmowy eufemizmami typu „może” albo „zobaczymy”. W sytuacjach, które wymagają twardego „nie”, nie możesz okazywać zwątpienia, bo dziecko nigdy nie zrozumie kontekstu, a nade wszystko będzie ochoczo kwestionować Twoje przyszłe zakazy. Za wszelką ocenę unikaj obelg, drwin, wyśmiewania czy oznak satysfakcji. Mówienie „nie” nie ma być częścią próby sił, ale pokazaniem dziecku, jak nie wolno postępować.

Za każdym razem zaoferuj też krótkie, acz treściwe wytłumaczenie, dlaczego nie wolno. „Nie, bo nie” albo „bo ja tak mówię” to najgorsza strategia, którą maluch już wkrótce zastosuje wobec Ciebie!

Jeśli musisz zakazać dziecku zabawy z ciężarem, który mógłby kogoś zranić, daj mu alternatywę. Niech biega z piłką, balonem lub maskotką. Musi być jasne, że Twoją intencją nie jest pozbawienie go przyjemności, ale troska o bezpieczeństwo.

W przypadku, że odmawiasz pomocy, zawsze wytłumacz maluchowi, dlaczego jest ważne, aby daną czynność wykonywało samodzielnie. Możesz zaoferować wskazówki lub małe wsparcie, zawsze daj jednak dziecku odczuć, że wierzysz, że poradzi sobie samo.

 

 

 

 

O czym warto pamiętać?

Mówienie „nie” jest doskonałą szkołą życia, o ile… na co dzień częściej mówisz „tak”. Wychowywanie dziecka w atmosferze ciągłych zakazów to najprostsza droga do rozwoju kompleksów, agresji czy zaburzeń zachowania.

Może się zdarzyć, że po odmowie dziecko będzie smutne, a nawet zrozpaczone. Nie ulegaj wyrzutom sumienia i za żadną cenę nie odwołuj swojej decyzji. Kilka chwil słabości może łatwo przerodzić się w upadek autorytetu i Twoje „nie” szybko stracą jakiejkolwiek wartość. Co gorsza, maluch zawsze będzie próbował łzami wymusić zmianę werdyktu. Nie tędy droga!

Jest rzeczą pewną, że dziecko nie podziękuję Ci za te wszystkie „nie”. Nie chodzi jednak o wdzięczność, ale o pewność, że Twoja pociecha zrozumie, jak działa świat i nauczy się w nim żyć w zgodzie z innymi.

Tagi: wychowanie dziecka, zakazy