Noworodki ważące mniej niż 2500 g nie są wcale zjawiskiem rzadkim. Nawet 1 na 12 dzieci rodzi się tak malutkie. Nie musi to jednak wcale oznaczać poważnych problemów zdrowotnych!
W Europie za średnią wagę urodzeniową uznaje się 3,5 kg. Wiele dzieci jest jednak mniejszych i w żaden sposób nie wpływa to na ich rozwój. Zbyt niska (poniżej 2,5 kg) waga urodzeniowa jest jednak niepożądana, gdyż zwiększa ryzyko komplikacji. Odpowiedzialność przyszłej mamy i zdrowy tryb życia w czasie ciąży odgrywają w tym zakresie ogromną rolę – sprawdź, jak dbać o siebie, aby dziecko przyszło na świat dobrze rozwinięte.
Możliwe przyczyny niskiej wagi urodzeniowej
Są dwa główne powody, dla których dzieci rodzą się małe:
- Przedwczesny poród, przed 37 tygodniem ciąży;
- Hipotrofia wewnątrzmaciczna.
W tym drugim przypadku mówimy o zahamowaniu wzrostu płodu wewnątrz macicy. Może być on spowodowany zaburzeniami funkcjonowania łożyska, która dostarcza płodowi niezbędnych składników odżywczych oraz tlenu. Czynnikiem ryzyka są również infekcje wirusowe dotykające przyszła mamę, zwłaszcza różyczka, ospa, toksoplazmoza czy cytomegalie. Poza tym niską wagę urodzeniową częściej obserwuje się:
- Gdy ciężarna cierpi na chroniczne choroby takie jak nadciśnienie, cukrzyca, choroby płuc lub nerek.
- W przypadku, gdy przyszła mama przyjmuje niektóre leki. W grupie ryzyka znajdują się przede wszystkim środki na obniżanie krzepliwości krwi i ciśnienia czy leki przeciwpadaczkowe.
- U matek, które nie przybierają dostatecznie na wadze podczas ciąży.
- Przy ciąży mnogiej.
- U ciężarnych młodszych niż 15 lat i starszych niż 35 lat.
- U kobiet, które w czasie ciąży piją alkohol, palą papierosy lub używają narkotyków.
Nie na wszystkie ze wspomnianych wyżej czynników masz realny wpływ. Ale w ramach prewencji niskiej wagi urodzeniowej dziecka warto chuchać na zimne i dbać o siebie. Unikanie używek to postulat, którego żadnej przyszłej mamie nie trzeba tłumaczyć. Ale zdrowie matki w ciąży zależy również od wyważonej strawy zapewniające dostatek kalorii, a także poszczególnych związków odżywczych. Ponadto niezwykle istota jest prawidłowa higiena osobista i unikanie źródeł potencjalnego zakażenia wirusami. Wreszcie, już przed ciążą warto zatroszczyć się o odpowiednią kontrolę nad chronicznymi chorobami. Lekarz, który będzie wiedzieć, że starasz się o dziecko, zaproponuje Ci odpowiednią regulację lub zmianę leków.
Najistotniejszym elementem prewencji niskiej wagi urodzeniowej są regularne wizyty kontrolne u ginekologa i stosowanie się do jego zaleceń!
Możliwe komplikacje zdrowotne
Jak już wspomnieliśmy, sam fakt, że noworodek waży mniej niż 2500 g, nie oznacza, że nie będzie całkowicie zdrowy. Prawdą jest jednak, że im mniejsze dziecko, tym większe ryzyko komplikacji. Stąd wcześniaki i dzieci dotknięte hipotrofią muszą często spędzać pierwsze tygodnie życia w inkubatorach na oddziałach intensywnej terapii. Nierzadko potrzebne jest im również karmienie pozaustrojowe lub podawanie pokarmu przez sondę.
Maluszki o niskiej wadze urodzeniowej przede wszystkim często doświadczają niskiej saturacji tlenem w momencie urodzenia. Zazwyczaj też nie potrafią same utrzymać temperatury ciała. Problem sprawia im często karmienie – są zbyt słabe, aby ssać mleko z piersi – wskutek czego nie przybierają odpowiednio na wadze.
Kolejnym częstym powikłaniem niskiej wagi noworodka, zwłaszcza w wyniku przedwczesnego porodu, jest niedorozwój płuc. Problemy z oddychaniem mogą wymagać wspomagania mechanicznego oraz leczenia sterydami. Poza tym miewają problemy z układem nerwowym, stanami zapalnymi jelit, a także są statystycznie bardziej podatne na SIDS (zespół nagłej śmierci łóżeczkowej).
Na szczęście współczesna medycyna dysponuje już szerokim wachlarzem leków i urządzeń, które pozwalają przeżyć i dobrze rozwijać się nawet dzieciom ważącym po urodzeniu kilkaset gramów. Mimo tych wielce pozytywnych rezultatów istnieje ryzyko długoterminowych powikłań niskiej wagi urodzeniowej. Należą do nich przede wszystkim ślepota i głuchota, porażenie mózgowe oraz zaburzenia rozwojowe. Generalnie, najlepsze perspektywy mają dzieci, które w momencie porodu ważyły więcej niż 1500 g.
Jak dbać o noworodka z niską wagą urodzeniową?
Noworodki ważące 1500-2500 g, które nie wykazują zasadniczych komplikacji zdrowotnych i przybieraj na wadze, zostaną po kilku lub kilkunastu dniach wypisane do domu. Opieka nad nimi powinna być nieco bardziej intensywna i ostrożna. Przede wszystkim poleca się:
- Kangurowanie – noworodek powinien spędzać jak najwięcej czasu na piersi mamy, w kontakcie skóra na skórę. Idealnie nawet 24 godziny na dobę! Kilka dni takiego tulenia doskonale wpływa na rozwój dziecka, dba o jego prawidłową temperaturę ciała i poprawne karmienie piersią. Dziecko powinno być nagie (poza pieluszką, czapeczką i skarpetkami), a jego buzia powinna móc łatwo dosięgnąć sutka w dowolnej chwili. Mamę na kilka godzin dziennie może zastępować tata, o ile nie koliduje to z karmieniem.
- Dbanie o ciepło – małe noworodki tracą ciepło przez główkę, dlatego nawet w warunkach domowych powinny nosić bawełnianą czapeczkę. Pomagają również rękawiczki oraz ciepłe skarpetki. Temperatura we wnętrzach powinna wynosić 23-25 °C, a przy tym należy jak ognia wystrzegać się przeciągów.
- Karmienie piersią – nic tak dobrze nie stymuluje rozwoju najmniejszych noworodków jak karmienie piersią. Jeśli dziecko nie ma dość siły i nie potrafi się przyssać, należy odciągać mleko z piersi i podawać mu je strzykawką lub łyżeczką. Każde karmienie powinno być bardzo powolne, a główka dziecka bezwzględnie musi być lekko uniesiona do góry. Noworodki ważące ok. 2500 g powinny otrzymywać dziennie 8 karmień po 20-75 ml (ilość rośnie z każdym dniem), te ważące 1500-2000 g pierwszego dnia otrzymują 8×17 ml, a porcja rośnie o 5-6 ml z każdym kolejnym dniem.
- Suplementacja – pediatra oprócz podawania dziecku witaminy D może również zdecydować o suplementacji żelazem, witaminą A, E, B12 i kwasem foliowym.
- Monitoring – większość źródeł zaleca codzienne ważenie noworodków o niskiej wadze urodzeniowej oraz mierzenie temperatury co 4-6 godzin.
W przypadku zaobserwowania wymiotów, zielonej lub krwawej kupki oraz wyraźnego wzdęcia brzuszka należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza.
Bibliografia:
https://www.who.int/data/nutrition/nlis/info/low-birth-weight
https://www.stanfordchildrens.org/en/topic/default?id=low-birthweight-90-P02382
Tagi: waga dziecka
Dodaj komentarz