W przypadku maluchów błahy katar może łatwo stać się udręką całej rodziny. Problemy z oddychaniem, nieprzespane noce, potencjalne powikłania – wszystko to sprawia, że chcielibyśmy pozbyć się wydzieliny z nosa jak najszybciej.
Stare powiedzenie, że katar leczony trwa 7 dni, a nieleczony tydzień, nie musi być prawdą. Owszem, infekcje wirusowe mają swój określony przebieg i potrzeba czasu na ustąpienie symptomów, ale według naukowców można je skrócić i złagodzić. W przypadku przeziębień skuteczną metodą okazują się irygacje noska, które da się przeprowadzać nawet u najmniejszych pociech.
Dlaczego warto płukać nos niemowlaka?
Podstawowy problem z katarem u małych dzieci polega na braku umiejętności dmuchania. Wydzielina nie tylko zalega więc w nosie, utrudniając oddychanie, ale także spływa do gardła, a czasem nawet kanałów słuchowych. W efekcie maluszek wybudza się w nosy, nie chce jeść (picie mleka z piersi wymaga wszak drożnego noska), a po kilku dniach może zacząć kaszleć. W negatywnym scenariuszu dochodzi wręcz do rozwoju zapalenia ucha środkowego, wyjątkowo przykrego dla najmłodszych dzieci.
Płukanie nosa pozwala fizycznie usunąć namiar wydzieliny. Ale to nie wszystko! Zastosowanie solanki do irygacji zmniejsza obrzęk błony śluzowej i poprawia funkcjonowanie znajdujących się na niej rzęsek. Zdolność noska do samooczyszczania zostaje stopniowo przywrócona.
Z licznych badań przeprowadzonych w różnych krajach wynika, że płukanie nosa poprawia jakość życia w trakcie infekcji, zmniejsza częstotliwość ich występowania oraz ogranicza użycie antybiotyków, oraz innych preparatów niepozostających bez wpływu na zdrowie śluzówki. W szczególności płukanie nosa okazało się bardzo efektywne w łagodzeniu symptomów przeziębienia, zatok przynosowych, ale także sezonowej alergii wziewnej. Doskonałe rezultaty płukanie przynosi również u chorych na mukowiscydozę.
Jak bezpiecznie przeprowadzić płukanie nosa?
Procedura płukania nie jest przyjemna i niektóre dzieci protestują przed jej realizacją. Ze względu na skuteczność metody warto jednak wysilić się na delikatną perswazję – można obiecać maluchowi słodką nagrodę za dzielność lub cierpliwie wytłumaczyć jak ważne jest pokonanie bakcyla.
Metoda jest bezpieczna i polecana przez lekarzy na całym świecie nawet po operacjach nosa. Ostrożność należy jednak zachować w przypadku dzieci mających skłonność do częstych krwawień z nosa. Ponadto kluczowy jest wspomniany wcześniej warunek otwarcia ust, który chroni przed zachłyśnięciem.
Płukanie można przeprowadzać nawet 2-3 razy dziennie, ale po każdej procedurze należy bardzo starannie umyć butelkę lub strzykawkę ciepłą wodą z mydłem.
Płukanie nosa u niemowlęcia i małego dziecka – krok po kroku
Płukanie nosa wykonuj wyłącznie jałowym roztworem soli: roztwór izotoniczny 0,9% chlorku sodu lub roztwór hipertoniczny ok. 3% (gotowe spraye nosowe, woda morska, butelki i zestawy do irygacji zatok). Płyny powinny mieć temperaturę pokojową, przygotowane na wodzie przegotowanej lub destylowanej o znanym stężeniu.
- Przygotowanie: umyj ręce, zdezynfekuj końcówkę butelki lub strzykawki. Posadź malucha stabilnie; nos noworodka i niemowlęcia powinien być w osi ciała, tułów lekko pochylony do przodu.
- Ułożenie: skręć głowę w bok nad ręcznikiem. Usta mają być otwarte, aby dziecko mogło oddychać przez usta.
- Aplikacja: wsuń końcówkę 1–2 mm do „wyżej” położonego nozdrza. Delikatnie naciśnij butelkę lub strzykawkę, aby płyn przepłynął przez jamę nosową i wypłynął drugą dziurką. U niemowląt podaj ok. 5 ml, u roczniaków 10 ml. Celem jest rozrzedzić katar, udrożnić nos i uzyskać oczyszczenie noska.
- Druga strona: powtórz płukanie po zmianie ułożenia głowy.
- Po zabiegu: pomóż dziecku delikatnie wydmuchać nos. Jeśli nie potrafi, użyj aspiratora, który odciąga wydzielinę z nosa. To bezpieczniejsze niż przystawki podłączane do domowego odkurzacza. Na koniec umyj akcesoria wodą z mydłem.
W czasie kataru irygacja 1–3 razy dziennie pomaga złagodzić dolegliwości, nawilża błony śluzowe i ogranicza zaleganie wydzieliny. Oczyszczanie nosa u niemowląt między płukaniami ułatwia spray nosowy na bazie roztworu soli lub wody morskiej. Czyszczenie noska noworodka i czyszczenie noska u niemowlaka warto wykonywać spokojnie i bez pośpiechu. Nos niemowlaka jest delikatny, dlatego stosuj łagodny przepływ. Dzieci powyżej 4 lat zwykle współpracują i można je uczyć, jak bezpiecznie czyścić nos. Jeśli musisz oczyścić nos noworodka, pamiętaj, że u najmłodszych dzieci płukanie nie jest pełnym płukanie zatok; chodzi o łagodne płukania nosa i zatok w zakresie adekwatnym dla nosa u niemowlaka i noska niemowlaka.
Zobacz również: Najczęstsze infekcje wieku przedszkolnego: https://niebieskiepudelko.pl/najczestsze-infekcje-wieku-przedszkolnego/
Jak oczyszczać nosek niemowlaka bez płukania gruszką?
Jeśli maluch źle znosi płukania, można oczyszczać nos bez irygacji. Zacznij od mikroklimatu: regularne wietrzenie, nawilżacz i odpowiednia wilgotność. Do noska dziecka podaj w sprayu roztwór soli 0,9% lub wodę morską. Takie preparaty są rekomendowane przez pediatrów i laryngologów, bo pomagają rozrzedzić katar, nawilżają błony śluzowe i ułatwiają oddychanie. Po 2–3 minutach użyj aspiratora, który delikatnie odciąga wydzielinę z nosa. Pomaga też ciepła kąpiel oraz inhalacja w nebulizatorze z solą fizjologiczną. Oczyszczenie noska ułatwia ułożenie niemowlęcia na boku. Zabieg wykonuj spokojnie, bez wkładania końcówek głęboko do nosa dziecka.
Sapka czy katar u noworodka?
Większość noworodków w pierwszych dniach życia ma sapkę lub lekki katar. Powodem tego jest zaleganie resztek wydzieliny w drogach oddechowych oraz niesprzyjające warunki. Zimą, gdy grzeją kaloryfery, powietrze jest zbyt suche, a maluszkowi trudno nim oddychać, co sprawia, że pojawia się sapka. Wietrzenie i korzystanie z nawilżacza powietrza jest w tej sytuacji optymalnym rozwiązaniem.
Jeśli jednak w nosku pojawia się wodnista wydzielina, a malec ma wyraźne problemy z oddychaniem i ssaniem piersi, najprawdopodobniej doszło do zakażenia wirusem. Katar można leczyć domowymi sposobami, ale w przypadku braku poprawy lub pojawienia się kaszlu niezbędna jest porada. U noworodka niewinny dla dorosłego katar może się skończyć się bowiem zapaleniem oskrzeli lub płuc!
Domowe sposoby leczenia kataru u niemowlaka obejmują:
- regularne odciąganie wydzieliny,
- zakraplanie noska wodą morską i specjalnym kroplami,
- układanie w pozycji z podniesioną główką,
- skraplanie wilgotnego ręcznika olejkiem eukaliptusowym i wieszanie nad łóżkiem dziecka;
- częste wietrzenie i nawilżanie powietrza w mieszkaniu.
O ile maluszek nie ma gorączki, spacery na świeżym powietrzu mogą tylko pomóc w obkurczaniu błony śluzowej.
Dowiedz się więcej o sapce: https://niebieskiepudelko.pl/sapka-i-lekki-katar-w-pierwszych-dniach-zycia-noworodka/
Bibliografia:
Fammed.wisc.edu, https://www.fammed.wisc.edu/nasal-irrigation/
Myhealth.alberta.ca, https://myhealth.alberta.ca/Health/aftercareinformation/pages/conditions.aspx?hwid=ut1986
Hospitaldaluz.pl, https://www.hospitaldaluz.pt/aveiro/en/health-and-wellness/rinse-baby-nose-saline-and-syringe
Sciencedirect.com, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S187972962030185X
Childrensmn.org, https://www.childrensmn.org/educationmaterials/childrensmn/article/16567/nasal-saline-rinse/
Tagi: czyszczenie noska, katar
Dodaj komentarz