Rodzaje skurczów macicy, których możesz doświadczyć w ciąży – jak je rozpoznać?

Macica jest narządem niezwykłym i niezbędnym do przetrwania gatunku ludzkiego. Co ciekawe, jej trzon zbudowany jest przede wszystkim z mięśni gładkich i posiada naturalną skłonność do kurczenia się.

O potencjale skurczowym macicy każda kobieta dowiaduje się już w okolicach pierwszej miesiączki. Owe menstruacyjne skurcze mają za zadanie pozbyć się zalegającej we wnętrzu organu, a niepotrzebnej już śluzówki wraz z towarzyszącą jej krwią. O ich uruchomieniu decydują prostaglandyny – hormony o działaniu lokalnym, odpowiedzialne za kurczenie mięśni gładkich. Skurcze menstruacyjne mają przy tym zwykle charakter ciągły i tępy, nierzadko uderzający silniejszym falami i powodujący mdłości. Zazwyczaj trwają od 3 dni przed początkiem miesiączki do jej 2-3 dnia.

Zajście w ciążę otwiera jednak przed kobietą zupełnie nowy repertuar skurczy, które mogą pojawiać się już w pierwszym trymestrze.

Wczesne skurcze macicy

Wiele kobiet uskarża się na ciągnące bóle w podbrzuszu już w pierwszych tygodniach ciąży. Mają one nieco innych charakter niż bóle miesiączkowe, bo też wynikają z innych mechanizmów fizjologicznych. Macica nie próbuje tutaj pozbyć się treści, ale, wręcz przeciwnie, rozciąga się, aby pomieścić rosnący zarodek. O ile są to bóle dość łagodne, krótkotrwałe i niewiążące się z krwawieniem lub plamieniem, nie ma powodów do niepokoju.

Niestety, również w pierwszym trymestrze mogą się pojawić zupełnie inne skurcze macicy, związane z poronieniem. Szacuje się, że w 40-75% przypadków poronień głównym powodem są chromosomowe anomalie, ale wciąż pozostaje tajemnicą, w jaki sposób przekładają się one destruktywną działalność macicy prowadzącą do wydalenia płodu. Istnieją opinie, że to układ immunologiczny matki sam rozpoznaje nieprawidłowości genetyczne i wysyła sygnał do pozbycia się zarodka; inni eksperci sugerują natomiast, że wady DNA w pewnym momencie uniemożliwiają dalszy rozwój ciąży i to jest właśnie sygnałem dla mózgu do rozpoczęcia poronienia. Tak czy inaczej, najczęstszy przebieg łączy silne krwawienie z intensywnymi, bardzo bolesnymi skurczami, które wydają się palić i skręcać w podbrzuszu. Są to jednak skurcze dość symetryczne, które należy odróżnić od promieniującego bólu z jednej strony miednicy, oznaczającego często ciążę pozamaciczną.

Kontrakcje Braxtona-Hicksa

Już w drugim trymestrze ciąży kobiety niepokoić zaczynają skurcze zwane kontrakcjami Braxtona-Hicksa lub skurczami przepowiadającymi. Ich nazwa pochodzi od XIX-wiecznego angielskiego ginekologa, Johna Braxtona Hicksa, który opisał je po raz pierwszy w światowej literaturze medycznej. Ogólnie rzecz biorąc, jest to sucha zaprawa, jaką macica funduje sobie przed akcją porodową. Większość kobiet określa je jako twardnienie brzucha i, faktycznie, z fizjonomicznego punktu widzenia mięśnie macicy faktycznie spinają się na 1-2 minuty, a następnie rozluźniają. Nie ma to jednak wpływu na zamknięcie ani długość szyjki macicy i nie powinno być szczególnie bolesne.

Aby sobie ulżyć, ciężarna może położyć się na lewym boku, zmienić pozycję ciała lub spróbować oddać mocz. Zwiększenie ilości płynów w diecie również uważane jest za skuteczną metodę zmniejszenia ogólnej liczby i intensywności skurczy. Warto też podkreślić, że kontrakcje Braxtona-Hicksa nie mają nigdy regularnego charakteru i nie powinny przybierać na sile.

Inne skurcze niezwiązane z porodem

Ciąża jest długim okresem, w czasie którego kobietom przydarzają się różne problemy zdrowotne. Zapalenia pęcherza moczowego nie należą do rzadkości i związane są z bezpośrednim sąsiedztwem z powiększającą się stale macicą. Czasem z powodu tej „ciasnoty” w miednicy dochodzi wręcz do blokady moczowodów, która może być bezpośrednią przyczyną infekcji. Zapalenie pęcherza jest dość bolesne i nierzadko odczuwane przez kobietę właśnie jako skurcze macicy. Dodatkowymi symptomami jest parcie na mocz, ból i pieczenie przy siusianiu, ból podczas stosunku, uczucie ogólnego rozbicia, a nierzadko gorączka i zimne dreszcze. Niestety, problem wymaga szybkiego podjęcia leczenia, bowiem infekcja może rozszerzyć się na nerki i stać się przyczyną przedwczesnego porodu.

Do mniej niebezpiecznych skurczów macicy w czasie ciąży należą kontrakcje wywołane badaniami ginekologicznymi, współżyciem seksualnym, stymulacją sutków lub orgazmem. Mówi się wręcz, że niektóre panie dopiero w czasie ciąży odczuwają faktyczne kurczenie się macicy towarzyszące szczytowaniu. O ile jednak ciąża nie jest zagrożona, tego rodzaje skurcze szybko mijają i nie mają wielkiego znaczenia.

Skurcze porodowe

Mogą pojawić się znienacka nie tylko w 40, ale także w 38 czy 36 tygodniu ciąży. Skurcze porodowe na samym początku mogą przypominać kontrakcje Braxtona-Hicksa, ale zwykle wystarczy kilka minut, aby się zorientować w ich prawdziwej naturze. Choć bowiem często łagodne z początku, mają tendencję do regularnej powtarzalności i z czasem przybierają na sile – te kryteria wyraźnie wskazują na zbliżającą się akcję porodową. Może, ale nie musi towarzyszyć im pękniecie wody płodowej, lub umiarkowane krwawienie z dróg rodnych związane z odejściem czopa śluzowego zamykającego ujście szyjki macicy.

Gdy kontrakcje przybiorą na sile, oznacza to, że szyjka się już skraca i rozwiera, a kobieta doświadcza zwykle coraz większych boleści, które nierzadko zaczynają się w krzyżu i wydają się wędrować aż do żołądka. W tym stadium skurcze porodowe są już nie do pomylenia.

O czynnej akcji porodowej mówimy, gdy skurcze trwają 40-60 sekund i pojawiają się regularnie co 3-5 minut. Gdy rozwarcie przekroczy 8 cm, mogą już trwać nawet 90 sekund z zaledwie półminutowymi przerwami. To dla kobiety zwykle najtrudniejszy moment, któremu mogą towarzyszyć mdłości, dreszcze oraz uczucie ogromnego naporu na pochwę i odbyt. Dobra wiadomość jest taka, że poród wchodzi w fazę finału. Nierzadko bywa wręcz tak, że gdy przychodzi pora parcia, kontrakcje zwalniają tempa, dając kobiecie nieco potrzebnego wytchnienia.

Gdy potomek wreszcie złapie swój pierwszy oddech, następuje faza skurczów poporodowych, które mają na celu wydalenie łożyska. Duża część kobiet, pod wpływem emocji, nawet nie zdaje sobie jednak sprawy z ich obecności. A macica będzie się jeszcze kurczyć nawet kilka dni, aby wydalić z siebie wszystkie pozostałości po ciąży.

Tagi: skurcze macicy