Październik to miesiąc, w czasie którego na całym świecie mówi i pisze się o raku piersi – chorobie diagnozowanej co roku u ponad 2 milionów kobiet. W jaki sposób jest ona związana z ciążą i macierzyństwem?
Rak piersi jest oficjalnie najczęściej występującym nowotworem na piersi na świecie. Skala może wydawać się przerażająca, ale niesie w sobie ziarnko optymizmu – metody leczenia rozwijają się bardzo dynamicznie i są coraz to bardziej efektywne. Już dziś wskaźnik przeżywalności 5 lat od usłyszenia diagnozy wynosi 90%! Im więcej zaś wiesz o tej podstępnej chorobie, tym większe masz szansę na wczesne i skuteczne leczenie.
Czy jesteś w grupie ryzyka?
Średnia wieku, w którym diagnozowany jest rak piersi to 63 lata. Choroba przede wszystkim dotyka kobiet po menopauzie. Niestety, nie oznacza to, że wiek rozrodczy zapewnia pełną ochronę – aż 30% nowotworów dotykających ludzi w wieku 15-39 lat to właśnie rak piersi!
Dla kobiet poniżej 40 roku życia ryzyko zachorowania rośnie, jeśli:
- ktoś w rodzinie chorował na raka piersi przed ukończeniem 50 roku życia;
- stwierdzona została mutacja genu BRCA1 lub BRCA2;
- kobieta przed osiągnięciem wieku 30 lat została poddana radioterapii;
- struktura tkanki piersi w badaniu mammograficznym określana jest jako gęsta;
- pierwsza miesiączka pojawiła się przed 12 rokiem życia;
- pierwsza dokończona ciąża miała miejsce po 30 roku życia;
- kobieta jest mało aktywna, otyła lub spożywa duże ilości alkoholu;
- przez długi okres czasu stosowana była antykoncepcja
Uwaga! Urodzenie dziecka i karmienie piersią obniżają ryzyko zachorowania na raka piersi w późniejszym wieku.
Rak piersi a ciąża
Choć bardzo rzadko (w 1 na 3 tysiące przypadków) nowotwór piersi dotyka kobiety ciężarne. Niestety, wysoki poziom estrogenu może stymulować jego rozwój, więc guzy bywają większe i zachodzi wyższe ryzyko metastazy. Problemem jest także utrudniona diagnostyka – piersi w naturalny sposób zmieniają się bowiem w czasie ciąży.
Dobra wiadomość jest taka, że w ogromnej większości przypadków diagnoza raka nie wiąże się z koniecznością wcześniejszego ukończenia ciąży czy ryzykiem poronienia. Wyjątkiem są diagnozy postawione w pierwszym trymestrze i wymagające agresywnej chemioterapii. I w bardziej skomplikowanych sytuacjach, możliwe jest często odłożenie kuracji na drugi lub trzeci trymestr (nie później jednak niż 4 tygodnie przed porodem), co jest znacznie bezpieczniejsze dla dziecka.
Operację raka piersi wykonuje się natomiast na każdym etapie ciąży i to z dobrymi zwykle rezultatami. Bardziej problematyczna jest radioterapia, która stwarza zagrożenie dla płodu, więc zazwyczaj odkładana jest na okres po porodzie. Również nowe zaawansowane metody leczenia hormonalnego czy immunologicznego zaleca się przeprowadzać, dopiero gdy dziecko będzie już na świecie.
Ciężarną z rakiem piersi opiekuje się zazwyczaj zespół lekarzy obejmujący położnika oraz onkologa. Większość terapii ustalana jest więc indywidualnie w zależności od przypadku. Bardzo ważnym elementem leczenia jest psychologiczne wsparcie, zarówno ze strony bliskich, jak i terapeutów.
Uwaga! Nigdy w historii rak piersi w ramach metastazy nie rozprzestrzenił się na płód w łonie kobiety. Zagrożeniem dla dziecka bywa raczej terapia. Ogólne perspektywy są jednak dobre – nie ma żadnych dowodów, aby nowotwór piersi w czasie ciąży był groźniejszy, nawet jeśli odłoży się na jakiś czas leczenie.
Rak piersi a laktacja
Niestety, w ogromnej większości przypadków karmienie piersią nie jest wskazane, jeśli matka leczona jest z powodu raka piersi. Po pierwsze, podawane leki mogą bowiem przenikać do mleka i negatywnie oddziaływać na maluszka. Po drugie, w przypadku nowotworu zależnego od hormonów zatrzymanie laktacji pozwala osłabić postęp choroby. Nie poleca się również karmienia przed operacją usunięcia guza, bo niepotrzebnie stymuluje to krążenie krwi w klatce piersiowej.
Fakt, że kobieta nie może karmić piersią, nie zmniejsza jednak jej wartości jako matki. Współczesne mleko modyfikowane jest w stanie łatwo pokryć wszystkie potrzeby niemowlęcia i nie należy mieć z powodu jego stosowania żadnych wyrzutów sumienia. Walka z chorobą, aby maluszek mógł cieszyć się zdrową mamą, jest tu absolutnym priorytetem!
Badaj się!
Im wcześnie wykryty zostanie rak, tym większe szanse na łagodniejsze leczenie i pełne uzdrowienie. Dlatego nawet młode kobiety powinny regularnie badać swoje piersi i wszystkie zmiany konsultować z lekarzem. Dotyczy to także okresu ciąży i karmienia piersią, gdy piersi są wyraźnie zmienione. Lepiej jest chuchać na zimne.
Niepokojące symptomy to:
- guz lub zgrubienie w piersi;
- zmiana wielkości, kształtu czy wyglądu jednej piersi;
- zaczerwienienia i wklęśnięcia na skórze piersi;
- zmiany w wyglądzie sutka lub areoli wokół niego;
- nietypowa wydzielina z jednej piersi.
Rak piersi nie jest dziś wyrokiem, nawet dla kobiet ciężarnych i młodych matek. Tym ważniejsze jest samobadanie piersi i szybka wizyta u lekarza w przypadku niepokojących zmian!
Bibliografia:
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/breast-cancer
https://www.bcrf.org/breast-cancer-statistics-and-resources/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34399040/
https://www.cancer.org/cancer/breast-cancer/treatment/treating-breast-cancer-during-pregnancy.html
Tagi: rak piersi
Dodaj komentarz