Orzechy to jedne z najzdrowszych produktów pokarmowych, bogate w białko i minerały. Niestety, nie każdy może korzystać z ich uroku. Alergia na orzechy u dzieci może być bezpośrednim zagrożeniem dla życia, dlatego warto nauczyć się ją prawidłowo rozpoznawać i zapobiegać reakcjom uczuleniowym.
Skąd bierze się alergia na orzechy u dzieci?
Nie da się z góry określić, czy Twoje dziecko będzie alergikiem. Owszem, skłonność do uczuleń jest w dużej części dziedziczna, ale w przypadku alergii pokarmowych nie działa w sposób bezpośredni. Oznacza to, że dziecko może rozwinąć uczulenie na inny produkt niż rodzic. Dużą rolę w tym procesie odgrywa bowiem wpływ otoczenia.
Ogólnie orzechy należą do najbardziej ryzykownych pokarmów, gdyż zawierają alergeny pochodzące z drzew, na których rosną. Wyjątkiem są rosnące na krzewach orzeszki ziemne (które oficjalnie nie należą nawet do orzechów), ale również posiadają wysoki potencjał uczuleniowy. W każdym z tych przypadków problematyczne białko jest rozpoznawane przez układ odpornościowy za wroga i aktywnie zwalczanie – tak rozwija się reakcja uczuleniowa.
Przez długie lata uważano, że odkładanie wprowadzenia orzechów do diety dziecka może chronić przed alergiami. Pogląd ten jednak obalono, a według stanowiska Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci z 2021 r. w grupach ryzyka wystąpienia alergii na orzeszki ziemne (w tym u niemowląt z ciężkim wypryskiem i/lub alergią na jajo) należy zalecać wczesne (4.-11. m.ż.) wprowadzanie orzeszków ziemnych po konsultacji specjalistycznej. Mowa oczywiście o bardzo małych dawkach, które pozwalają układowi immunologicznemu uniewrażliwić się na alergen.
Poznaj aktualne zasady żywienia niemowląt: https://niebieskiepudelko.pl/zasady-zywienia-niemowlat/
Uczulenie na orzechy – objawy
Alergia na orzechy drzewne i orzeszki ziemne może u różnych dzieci przybierać różną formę. Do typowych symptomów zalicza się:
- wysypkę o charakterze pokrzywki na skórze;
- zaburzenia oddychania, kaszel lub świszczących oddech;
- swędzenie, łzawienie i zaczerwienienie oczu;
- ściśnięte gardło, problemy z nabraniem powietrza;
- zapchany nos, wodnisty katar, kichanie;
- wymioty, mdłości, biegunkę, bóle brzucha;
- zaburzenia w zachowaniu, zawroty głowy.
W przypadku gwałtownej reakcji alergicznej nazywanej wstrząsem anafilaktycznym dochodzi również do nagłego spadku ciśnienia krwi. Sytuacja ta wymaga natychmiastowego wezwania pogotowia ratunkowego.
Pierwsza pomoc w przypadku alergii na orzechy
Jeśli u dziecka rozwinie się silna reakcja alergiczna, należy jak najszybciej zadzwonić na pogotowie. Póki pomoc medyczna nie jest w zasięgu, rodzice sami podejmują pierwsze kroki pomocy. Zdiagnozowani alergicy, którzy mają historię anafilaksji, zwykle posiadają własny zastrzyk do autoiniekcji z Adrenaliną WZF – należy go bezzwłocznie zaaplikować w przednioboczną powierzchnię uda.
Czekają na przyjazd pomocy medycznej warto:
- Położyć dziecko nieruchomo na plecach i przykryć kocem. Wcześniej należy rozluźnić ciasne ubranie.
- W przypadku wymiotów przechylić głowę w bok, aby nie doszło do zakrztuszenia.
- Jeśli dziecko nie oddycha, należy jak najszybciej rozpocząć masaż serca i kontynuować go do momentu przyjazdu pogotowia.
Co ważne, dziecku ze wstrząsem anafilaktycznym nie podajemy nic do picia. Nie ma też sensu podawanie leków przeciwalergicznych – są one zbyt słabe, aby mogły pomóc.
Jak potwierdzić alergię u dziecka?
W ogromnej większości przypadków uczulenie na orzechy nie przybiera oczywiście formy anafilaksji. Zdarza się, że przez wiele miesięcy obserwujemy u dziecka dziwne symptomy skórne, oddechowe lub żołądkowe, które nie mają jasnej przyczyny. W takiej sytuacji warto zwrócić się po radę do alergologa.
Lekarz najprawdopodobniej zaleci przeprowadzenie testów alergicznych – w przypadku podejrzenia o alergię pokarmową przeprowadza się badania krwi, które są znacznie bardzie czułe i wiarygodne niż test skórne. Laboranci określają stężenie przeciwciał klasy IgE w odniesieniu do poszczególnych alergenów, co pomaga zidentyfikować źródła uczulenia.
W jakich produktach znajdować się mogą orzechy?
Stwierdzona alergia na orzechu u dziecka wymaga wyeliminowania ich całkowicie z diety. Niestety, u wrażliwych dzieci nawet ślady alergenów mogą wywołać niepożądane reakcje. Z tego względu rodzice powinni nauczyć się czytać skład produktów na opakowaniach i identyfikować pokarmy, w których orzechy często występują. Należą do nich przede wszystkim:
- marcepan i słodycze z marcepanem (migdały);
- czekolady z bakaliami (orzechy laskowe, orzechy włoskie);
- lody (orzechy włoskie, laskowe);
- ciastka i ciasta (różne);
- kremy typu nutella (orzechy laskowe);
- batoniki (orzeszki ziemne, kokos, pistacje, itd.);
- płatki śniadaniowe typu muesli (różne);
- mleka i oleje roślinne.
Dla alergika nie ma bezpiecznej ilości alergenu, więc należy robić wszystko, aby orzechy w całości wykluczyć z jadłospisu dziecka.
Czy alergia na orzechy mija?
W większości przypadków alergia na orzechy jest problemem długoterminowym, który trwa całe życie. Zdarza się jednak, że wraz z dojrzewaniem układu odpornościowego reakcje na alergeny ulegają ograniczeniu, a w wieku dorosłym uczulające wcześniej produkty mogą być konsumowane bez większych skutków ubocznych. Ewentualne próby wprowadzania orzechów do diety należy jednak zawsze skonsultować z prowadzącym alergologiem.
Bibliografia:
Children’s Hospital of Philadelphia, https://www.chop.edu/conditions-diseases/peanut-allergies
National Peanut Board, https://nationalpeanutboard.org/peanut-allergy-prevention/
The Sydney Children’s Hospital Network, https://www.schn.health.nsw.gov.au/tree-nut-allergy-factsheet
org.uk, https://www.anaphylaxis.org.uk/fact-sheet/peanut-and-tree-nut-allergy/
Tagi: alergia na orzechy, alergia pokarmowa, uczulenie
Dodaj komentarz