Ile tygodni trwa ciąża? Jak to policzyć?

Z jednej strony mówi się o dziewięciu miesiącach czekania na dziecko. Z drugiej, termin porodu wyznacza się w 40 tygodniu. Skąd to nieporozumienie? Tłumaczymy, ile tygodni trwa ciąża.

Najpierw rozprawmy się z mitem 9 miesięcy. Ma o sporo sensu w praktycznym wymiarze. Wiele par jest na przykład w stanie wskazać na jedno konkretne współżycie, które musiało być momentem poczęcia. I dziecko faktycznie rodzi się po dziewięciu miesiącach.

Prawdziwy wiek ciąży vs ginekologiczne kalkulacje

Naukowcy z NIH w ramach szerokiego projektu mającego na celu wyjaśnienie, ile tygodni trwa ciąża, badali 125 kobiet i przebieg ich ciąży. Bliski monitoring pozwolił dokładnie określić, kiedy doszło do zapłodnienia. Co się okazało? Średnia, typowa ciąża, trwa 38 tygodni i 2 dni, a dokładniej 8 miesięcy, 24 dni i 16 godzin. W zaokrągleniu więc faktycznie 9 miesięcy.

Problem polega na tym, że w większości przypadków nie wiemy, kiedy doszło do zapłodnienia. Tym bardziej że sperma może przetrwać w drogach rodnych kobiety nawet kilka dni, czekając na pojawienie się dojrzałej komórki jajowej. Nawet gdyby mierzyć, ile trwa ciąża od momentu owulacji, a więc faktycznego „życia” jajeczka, sytuacja nie jest lepsza – dokładne wyznaczenie terminu owulacji przedstawia wiele trudności.

Dlatego właśnie medycyna, a konkretnie poradniki dla położników, przyjęły sposób kalkulacji, który nie pozostawia wiele wątpliwości – ciążę liczymy od pierwszego dnia ostatniej miesiączki, czyli początku cyklu, który zaowocował poczęciem.

Jak liczyć dni i tygodnie ciąży? Jak określa się trymestry ciąży?

W położniczej teorii początek ciąży uznaje się pierwszy dzień ostatniej miesiączki i na tej podstawie wylicza się kolejne tygodnie ciąży. Ciążę można więc przedstawić w następującej osi czasowej:

• 0–2 tygodnie – normalny cykl miesiączkowy, organizm kobiety przygotowuje się do owulacji,
• 2 tydzień – owulacja i moment zapłodnienia, od którego faktycznie ciąża się rozpoczyna,
• 3–13 tydzień – pierwszy trymestr, obejmuje implantację zarodka, rozwój łożyska i intensywną organogenezę,
• 14–27 tydzień – w drugim trymestrze ciąży płód rośnie, nabiera masy i rozwijają się układy wewnętrzne,
• 28–40 tydzień – w trzecim trymestrze ciąży dojrzewają płuca, układ nerwowy i organizm matki przygotowuje się do porodu,
• 40 tydzień – teoretyczny termin porodu, choć tylko kilka procent dzieci rodzi się dokładnie wtedy.

Ile tygodni trwa ciąża w rzeczywistości?

Tyle teorii. W praktyce tylko kilka procent kobiet rodzi faktycznie w wyznaczonym terminie, a za normę uważa się poród po skończonym 38 tygodniu a przed skończonym 41 tygodniem ciąży. Każdy płód rozwija się bowiem trochę inaczej, każda kobieta jest inna.

Co ciekawe, z biegiem czasu ciąże wydają się skracać – w ciągu ostatnich trzydziestu lat w USA zanotowano skrócenie średniej ciąży z 39,1 tygodni w 1990 r. do 38,5 tygodni. Przyczyn tego zjawiska może być bardzo wiele – od skłonnych do interwencji położników po niezdrowy styl życia, a nawet zmiany klimatyczne.

Przypomnijmy, że dziecko, które przyjdzie na świat w 40 tygodniu ciąży, według statystyk będzie ważyć 3,6 kg i mierzyć prawie 52 cm. Bobas urodzony dwa tygodnie wcześniej, choć nie jest oficjalnie wcześniakiem, może być nawet 0,5 kg lżejszy. Z drugiej strony, poród po terminie oznacza zwykle większe dzieci.

Przeczytaj także o przedwczesnym porodzie: https://niebieskiepudelko.pl/czym-jest-porod-przedwczesny/

Od czego zależy długość ciąży?

Choć z medycznego punktu widzenia ciąża trwa 40 tygodni i często powtarza się, że ciąża trwa 280 dni, w praktyce jej przebieg bywa bardzo różny. Kiedy lekarz rozpoznaje, że jesteś w ciąży, i wyznacza orientacyjną datę porodu na podstawie daty pierwszego dnia ostatniej miesiączki, jest to jedynie szacunek. Trudno z góry oszacować wiek ciąży i termin porodu, ponieważ wiele czynników wpływa na prawidłowy czas trwania ciąży.

Do elementów, które mogą skrócić ten okres, zalicza się między innymi późny wiek matki, cukrzycę ciążową, nadwagę lub niedowagę, przewlekły stres, a także zbyt krótki odstęp między kolejnymi ciążami. Przedwczesny poród częściej obserwuje się również u kobiet z chorobami przewlekłymi, problemami hormonalnymi czy niewydolnością szyjki macicy.

Z drugiej strony istnieją czynniki sprzyjające wydłużeniu ciąży. Ciąża przenoszona częściej zdarza się, gdy występuje makrosomia płodu, nieprawidłowa budowa miednicy, rodzinna historia długich ciąż albo jest to pierwsza ciąża kobiety. Nie bez znaczenia są też predyspozycje genetyczne i kondycja organizmu kobiety – jego gotowość do porodu i sposób, w jaki reaguje na hormony inicjujące akcję porodową.

Warto pamiętać, że prawidłowa ciąża zakończona po 37 tygodniu to ciąża donoszona, a każde odejście od tego terminu traktuje się jako sytuację wymagającą szczególnej kontroli lekarza prowadzącego. Z tego powodu tak istotne jest monitorowanie przebiegu ciąży w każdym trymestrze i regularne badania, które pozwalają oszacować wiek ciąży oraz przewidzieć możliwe powikłania.

Jak obliczyć termin porodu?

Kiedy potwierdzisz, że jesteś w ciąży, jednym z pierwszych pytań będzie to, jak obliczyć termin porodu. W praktyce lekarze posługują się prostą regułą, zwaną regułą Naegelego. Zakłada ona, że początek ciąży uznaje się pierwszy dzień ostatniej miesiączki, a od tej daty liczy się kolejne tygodnie ciąży. Aby wyliczyć termin, należy:

• wziąć datę ostatniej miesiączki,
• odjąć 3 miesiące i dodać do niej rok,
• następnie dodać 7 dni (z owulacją co 28 dni, jeśli dłużej – dodać 11)

Dzięki temu można szybko obliczyć tydzień ciąży i oszacować wiek ciąży i termin porodu, choć oczywiście jest to metoda przybliżona. Lekarz zawsze bierze pod uwagę także badania USG, które pomagają dokładniej określić rozwój płodu i dopasować liczbę tygodni od pierwszego dnia ostatniej miesiączki do faktycznego momentu zapłodnienia.

Trzeba pamiętać, że ciąża trwa 280 dni, czyli w przybliżeniu ciąża trwa 40 tygodni, a niekiedy mówi się również, że ciąża trwa 9 miesięcy. W rzeczywistości tylko nieliczne kobiety rodzą dokładnie w wyliczonym terminie, ponieważ każda ciąża to indywidualna historia. Dlatego tak ważne jest, by traktować obliczenia jako orientacyjne, a nie jako precyzyjny kalendarz narodzin.

Ciekawostki na temat trwania ciąży u zwierząt

Na tle świata zwierząt długość ciąży u człowieka wcale nie jest rekordowa. Choć często wydaje się, że dziewięć miesięcy oczekiwania to bardzo długo, wiele gatunków potrzebuje znacznie więcej czasu na rozwój potomstwa.

• Słoń 640 dni
• Lama 330 dni
• Człowiek 280 dni
• Szympans 227 dni
• Lew 108 dni
• Królik 33 dni
• Mysz 21 dni

Takie zestawienie pokazuje, że ciąża to okres dostosowany do potrzeb i możliwości danego gatunku – od niezwykle długiej u słoni po bardzo krótką u małych ssaków.

Czas trwania ciąży – najczęściej zadawane pytania

Ile trwa ciąża 9 czy 10 miesięcy?

Z medycznego punktu widzenia ciąża trwa 40 tygodni, czyli około 280 dni. W praktyce często mówi się, że ciąża trwa 9 miesięcy, ale jeśli policzyć pełne tygodnie i miesiące kalendarzowe, wychodzi raczej coś bliżej 10 miesięcy księżycowych.

Jak obliczyć wiek ciąży?

Wiek ciąży oblicza się od daty pierwszego dnia ostatniej miesiączki, a dokładność potwierdza USG.

Czy ciąża trwa 40 tygodni?

Tak, z medycznego punktu widzenia ciąża trwa 40 tygodni od daty pierwszego dnia ostatniej miesiączki.

Ile jest tygodni w 9 miesiącach?

Dziewięć miesięcy kalendarzowych to około 39 tygodni.

Czy ciąża trwa 42 tygodnie?

Ciąża trwająca 42 tygodnie to donoszona ciąża, wymagająca szczególnej kontroli lekarza.

Ile trwała najdłuższa ciąża?

Najdłuższa odnotowana ciąża trwała 375 dni, ale była to skrajna rzadkość.

Czy 8. miesiąc ciąży jest niebezpieczny?

Ósmy miesiąc nie jest sam w sobie zagrożeniem, ale poród w 36 tygodniu bywa jeszcze przedwczesny.