Gestoza, zatrucie ciążowe, preeklampsja i zespół stanu przedrzucawkowego – wszystkie te określenia odnoszą się do jednak i tej samej komplikacji ciążowej, obserwowanej zwykle po 20 tygodniu ciąży. Nieleczona jest ona poważnym zagrożeniem dla życia matki i dziecka.
W angielskiej terminologii medycznej pojęcie zatrucia ciążowego zostało z czasem zastąpione terminem preeklampsji. Niestety, mimo imponującego rozwoju medycyny wciąż nie potrafimy w pełni wyjaśnić jego przyczyn. A problem dotyczy nawet 2-8% wszystkich ciężarnych na świecie i rocznie powoduje śmierć nawet 50 tysięcy kobiet oraz 500 tysięcy płodów. Tymczasem regularne badania kontrolne i umiejętność sprawnego rozpoznawania symptomów stanu przedrzucawkowego mogą ratować życie!
Preeklampsja – na czym polega?
Zatruciem ciążowym określa się współwystępowanie podwyższonego ciśnienia tętniczego w ciąży, białkomoczu oraz obrzęków. Nadciśnienie w tym przypadku definiujemy jako wyniki przekraczające 140/90 mmHg, przy czym wystarczy, że przekroczona jest tylko jedna z dwóch wartości. Za wyjątkowo niepokojące uważa się odczyty rzędu 160/110 mmHg.
Przeczytaj, dlaczego warto mierzyć ciśnienie w ciąży: https://niebieskiepudelko.pl/mierzymy-cisnienie-w-ciazy/
Preeklampsję z reguły diagnozuje się w drugiej połowie ciąży, a to głównie z powodu naturalnie obniżonego ciśnienia w ciągu pierwszych 20 tygodni. Można więc powiedzieć, że zatrucie ciążowe bywa długo zakamuflowane. Oprócz odczytów na ciśnieniomierzu podejrzenie powinny wzbudzić również wyniki badań krwi moczu – białko na poziomie 300-2000 mg z dobowej zbiórki moczu wskazuje na łagodną preeklampsję, a powyżej 2000 mg na poważną.
Czynniki ryzyka
Medycyna od dawna głowi się nad sednem i mechanizmem rozwoju preeklampsji, którą kiedyś nazywaną wręcz chorobą teorii. Podejrzewa się m.in.nieprawidłowości w budowie tętnic, genetykę, czynniki autoimmunologiczne, niedobory dietetyczne, a także zaburzenia hormonów wpływających na średnicę naczyń krwionośnych. Niezależnie od tych hipotez naukowcom udało się jednak zidentyfikować czynniki ryzyka rozwoju preeklampsji. Należą do nich:
- Przewlekłe nadciśnienie;
- Historia preeklampsji we wcześniejszych ciążach;
- Cukrzyca ciążowa;
- Otyłość przed zajściem w ciążę (BMI>30);
- Ciąża mnoga.
Poza tym preeklampsję częściej obserwuje się u kobiet, które nigdy nie rodziły lub doświadczyły martwego porodu, cierpiące na toczeń układowy lub choroby nerek, jak również mamy w wieku powyżej 35 lat oraz te, które zaszły w ciąże w wyniku wspomaganego zapłodnienia.
Jeśli dotyczy Cię jeden lub więcej ze wspomnianych wyżej czynników ryzyka zatrucia ciążowego, poinformuj o tym lekarza prowadzącego i wymagaj pieczołowitego monitoringu. W ramach możliwości sama regularnie mierz swoje ciśnienie tętnicze.
Jak rozpoznać zatrucie ciążowe?
Niestety, preeklampsja może zaatakować dość znienacka i kobieta, która chodziła na wizyty kontrolne, bez ostrzeżenia znajdzie się w stanie bezpośredniego zagrożenia życia. Przy nagłym stanie ciężkim pojawia się szereg alarmujących symptomów, które wynikają z wpływu zatrucia ciążowego na organy wewnętrzne i obejmują:
- nagły, silny ból głowy połączony z zawrotami;
- zaburzenia widzenia – rozmazane lub podwójne widzenie;
- ból pod prawym żebrem lub w górnej części brzucha;
- nagły obrzęk twarzy i kończyn górnych oraz dolnych połączony ze skokowym przybraniem na wadze;
- uczucie duszności;
- zaburzenia lękowe i dezorientacja;
- nudności i wymioty.
Powyższe symptomy wskazują, że mogło już dojść do obrzęku płuc, zaburzeń pracy wątroby i nerek, drastycznego wzrostu ciśnienia krwi oraz spadku poziomu płytek krwi. Warto też wiedzieć, że ogromna większość zatruć diagnozowana jest ok. 37 tygodnia ciąży.
Leczenie i perspektywy
Ciężarna ze zdiagnozowaną preeklampsją musi zostać jak najszybciej hospitalizowana. W zależności od jej stanu i zaawansowania ciąży lekarze decydują o obserwacji, wywołaniu naturalnego porodu lub przeprowadzeniu cesarskiego cięcia. Przedwczesny poród może oczywiście oznaczać komplikacje zdrowotne wynikające z wcześniactwa, ale bywa jednym sposobem na uratowanie życia matki i dziecka. Jeśli na poród jest za wcześnie, ciężarnej podaje się leki przyspieszające rozwój płuc płodu i regulujące ciśnienie krwi.
Czasami łagodniejsze postacie preeklampsji odkrywa się we wcześniejszych stadiach ciąży i wówczas problem można leczyć ambulatoryjnie. Ciężarna pozostaje jednak pod ścisłą kontrolą lekarza i musi częściej niż zdrowe kobiety poddawać się badaniom krwi, moczu, USG oraz pomiarom ciśnienia tętniczego.
W czasie samego porodu pacjentkom z preeklampsją często podaje się dożylnie magnez, aby nie dopuścić do rozwoju rzucawek. Po porodzie problem ustępuje samoistnie, ale wymaga monitoringu przez pierwszych kilka tygodni.
Pamiętaj: Preeklampsji nie da się wyleczyć. Ustępuje ona sama po porodzie, ale może pojawić się w kolejnej ciąży!
Bibliografia:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK570611/
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17952-preeclampsia
https://www.marchofdimes.org/find-support/topics/pregnancy/preeclampsia
https://www.webmd.com/baby/preeclampsia
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9723483/
Tagi: gestoza, zatrucie ciążowe
Dodaj komentarz