Zanim dziecko zacznie chodzić samodzielnie, musi przejść długą drogę – od pełzania, przez raczkowanie i wstawanie, aż po pierwsze próby stawiania kroków. Nauka chodzenia to proces złożony i fascynujący, w którym każdy etap ma znaczenie. Sprawdź, kiedy niemowlę zaczyna chodzić i jak wygląda rozwój chodu krok po kroku.
Kiedy dziecko zaczyna chodzić?
Pierwszy samodzielny krok dziecka jest jednym z najbardziej ekscytujących momentów wczesnego rodzicielstwa. Mało kto zdaje sobie jednak sprawę, że jest to ukoronowanie wielu miesięcy przygotowań. Rozwój człowieka jako istoty chodzącej w pozycji wyprostowanej na dwóch nogach, jest naprawdę fascynujący. Wiele z pozornie błahych czynności wykonywanych przez niemowlęta ma w rzeczywistości kluczowe znaczenie dla rozwoju motorycznego, który kiedyś pozwoli im wstać i… pójść. Według oficjalnych standardów pediatrycznych dzieci zaczynają chodzić między 8 a 18 miesiącem życia, najczęściej w wieku ok. 1 roku, a i od tej dość szerokiej zasady zdarzają się wyjątki. Co ważne, fakt, że dziecko zacznie chodzić później, nie musi mieć żadnego związku z jego zdolnościami intelektualnymi lub dalszym potencjałem fizycznym.
Pierwsze kroki dziecka i nauka chodzenia
Nauka chodzenia dla dzieci nie kończy się na postawieniu pierwszego samodzielnego kroku. Wręcz przeciwnie – to dopiero początek długiego procesu, w którym dziecko rozwija się w swoim tempie i zdobywa kolejne umiejętności chodzenia. Maluch zaczyna opanowywać coraz trudniejsze zadania, które wymagają koordynacji ruchowej, równowagi i pewności siebie. Jak wygląda dalszy etap nauki chodzenia i jakie nowe wyzwania pojawiają się w kolejnych miesiącach?
- Pierwsze kroki, stawiane niepewnie, z szeroko rozstawionymi nogami, z czasem stają się bardziej płynne. Maluch coraz lepiej opanowuje utrzymanie równowagi i porusza się płynnie i samodzielnie.
- Miesiąc później dziecko uczy się łączyć różne czynności – potrafi chodzić samodzielnie, trzymając w dłoniach zabawkę lub inny przedmiot.
- Kolejny etap nauki to pchanie zabawek – dziecko zaczyna stawiać kroki z podparciem, ucząc się kontroli nad kierunkiem i tempem ruchu.
- Wkrótce nauka chodzenia dziecka obejmuje też spoglądanie w górę i unoszenie rączek, co świadczy o coraz lepszej koordynacji i stabilizacji.
- Po kilku miesiącach maluch opanowuje bardziej złożone ruchy – odwracanie się podczas chodzenia, a nawet kucanie, które wymaga silnych mięśni nóg.
- Na tym etapie dziecko do chodzenia dodaje nową umiejętność: wchodzenie po schodach. Najpierw na czworakach, później – trzymane za rękę lub poręcz.
Warto pamiętać, że dziecko rozwija się w swoim tempie, a nauka chodzenia to nie tylko ruch, ale też ćwiczenie koncentracji, odwagi i równowagi. Wspierając pierwsze próby stawiania kroków, warto zapewnić maluchowi bezpieczną przestrzeń i dużo okazji do samodzielnych eksploracji – to właśnie one prowadzą do dalszych prób samodzielnego chodzenia.
Zobacz również: Jak zapobiec wadom postawy u niemowlęcia: https://niebieskiepudelko.pl/jak-zapobiec-wadom-postawy-u-niemowlecia/
Jak wygląda nauka chodzenia dziecka ? Etapy krok po kroku
Proces nauki chodzenia dziecka to złożona, ale fascynująca droga, w której każdy etap przygotowuje malucha do postawienia pierwszych samodzielnych kroków. Zanim dziecko zacznie chodzić, musi opanować wiele ruchów wspierających rozwój mięśni, równowagi i koordynacji ruchowej. Każde dziecko rozwija się w swoim tempie, ale schemat uczenia się chodzenia zazwyczaj przebiega według kilku powtarzalnych faz.
- Pełzanie i czołganie – to pierwsze sposoby samodzielnego przemieszczania się, które wzmacniają mięśnie grzbietu, nóg i ramion. Choć nie każde niemowlę pełza, większość z nich w tym okresie uczy się również obracać i zmieniać pozycję ciała.
- Raczkowanie – około 9–10 miesiąca życia dziecko zaczyna raczkować, czyli poruszać się na dłoniach i stopach. Ten etap jest kluczowy dla koordynacji ruchowej oraz wzmacniania mięśni potrzebnych do pionizacji.
- Podciąganie się do pozycji stojącej – mniej więcej 4 miesiące przed samodzielnym chodzeniem niemowlę zaczyna wstawać, najczęściej przy meblach. To czas intensywnych przysiadów, prób utrzymania równowagi i eksploracji pozycji stojącej.
- Chodzenie bokiem przy meblach – dziecko zaczyna stawiać pierwsze kroki wzdłuż kanapy czy stolika, trzymając się ich krawędzi. W tym okresie warto zadbać o stabilność otoczenia, by maluch mógł swobodnie ćwiczyć bez ryzyka upadku.
- Pierwsze próby samodzielnego chodzenia z pomocą – specjalne wózki, autka z uchwytem czy ręce rodzica to doskonałe wsparcie w kolejnej fazie. Nauka chodzenia dla dzieci na tym etapie wiąże się z dużym wysiłkiem, dlatego maluch potrzebuje zachęty i asekuracji.
- Wstanie bez podparcia i pierwszy krok – przełomowy moment, w którym dziecko samo dźwiga się z podłogi i zaczyna stawiać kroki bez żadnej pomocy. Te pierwsze próby stawiania kroków są często niepewne, ale to od nich rozpoczyna się dalsza nauka równowagi i odwagi.
- Dalsze próby samodzielnego chodzenia – dziecko rozwija się ruchowo, zaczyna chodzić coraz płynniej i pewniej. Pojawiają się kolejne umiejętności: kucanie, zawracanie podczas marszu, a także wchodzenie po schodach, najpierw na czworakach, później przytrzymując się poręczy.
Warto pamiętać, że niektóre wspomagacze, takie jak klasyczne chodziki, mogą mieć negatywny wpływ i kształtować nienaturalny wzorzec chodu. Dlatego najlepiej, jeśli proces nauki chodzenia przebiega w sposób naturalny, w bezpiecznej przestrzeni i pod czujnym okiem dorosłych. Dziecko potrzebuje czasu, swobody i motywacji – tylko wtedy nauka chodzenia stanie się źródłem radości i rozwoju, a maluch zaczyna chodzić samodzielnie w zgodzie z własnym rytmem.
Dlaczego moje dziecko nie chodzi?
Choć każdy maluch ma swój własny grafik rozwoju ruchowego i większość potrzebuje po prostu czasu i cierpliwości, nie można oczywiście czekać na pierwsze kroki w nieskończoność. Może się bowiem okazać, że dziecko potrzebuje rehabilitacji, a im wcześniej się ona zacznie, tym większe szanse na sukces. Dlatego też obowiązuje umowna granica akceptowalności „niechodzenia”, którą określa się zazwyczaj na 18 miesięcy. Niektórzy pediatrzy forsują przy tym potrzebę interwencji już w wieku 16 miesięcy. Niepokojący może być również fakt, że 12-miesięczny malec nie próbuje wstać na nogi przy pomocy mebli.
Tak naprawdę, samo chodzenie rzadko bywa powodem do niepokoju. Na ocenę rozwoju fizycznego dziecka składa się bowiem zwykle całokształt jego zdolności motorycznych. Obserwujemy więc także sposób raczkowania, podnoszenie się na rękach, siadanie, itd. Jeśli maluszek wydaje się mimo wszystko dokonywać postępów i samodzielnie podejmuje różne próby, to zwykle lada dzień można oczekiwać, że postawi pierwszy krok.
Zobacz również: Rozwój fizyczny dziecka pod koniec 12. miesiąca: https://niebieskiepudelko.pl/rozwoj-fizyczny-dziecka-pod-koniec-12-miesiaca-zycia/
Możliwe przyczyny opóźnień w chodzeniu
Jeśli dziecko nie chce chodzić w wieku 18 miesięcy, powinno zostać skonsultowane z ortopedą. Jedną z możliwych przyczyn może być dysplazja stawu biodrowego, często objawiająca się nietypową postawą – np. opieraniem jednej stopy na palcach przy meblach. Diagnozę potwierdza RTG i może być konieczne leczenie operacyjne. Inna możliwa przyczyna to krzywica, wynikająca m.in. z niedoboru witaminy D – poza opóźnieniem w rozwoju fizycznym występuje wtedy także nadwrażliwość na dotyk i drażliwość. Wśród poważniejszych schorzeń wymienia się dystrofię mięśniową Duchenne’a, która ujawnia się około 2. roku życia, a także ataksję, objawiającą się m.in. chwiejnym chodem i drganiem tułowia. Zaburzenia chodu mogą być też sygnałem porażenia mózgowego lub towarzyszyć hipotonii mięśniowej przy zespołach genetycznych, takich jak zespół Downa czy Tay-Sachsa. Warto też pamiętać, że nawet przebyte infekcje ucha mogą wpływać na równowagę i opóźniać naukę chodzenia.
Bibliografia:
Pmc.ncbi.nlm.nih.gov, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3591461/
Physoc.org,https://www.physoc.org/magazine-articles/the-way-we-learn-to-walk/
„Wiek występowania kamieni milowych we wczesnej ocenie rozwoju dziecka” Cara F. Dosman, Debbi Andrews, Keith J. Goulden, tłumaczenie: dr n. med. Dariusz Stencel dla czasopisma Medycyna Praktyczna Pediatria 2014/01
Tagi: chodzenie, pierwszy krok, raczkowanie
Dodaj komentarz