Początek ciąży to okres burzliwych przemian hormonalnych w Twoim organizmie. Związane są one z wytwarzaniem, początkowo przez jajniki, a następnie przez łożysko, dużych ilości hormonów potrzebnych do prawidłowego rozwoju i utrzymania ciąży. Jak sobie z nimi poradzić?
Wzrost poziomu hormonów (progesteron i estrogeny) wywołuje szereg zmian w czynności poszczególnych układów i narządów, co pozwala Twojemu organizmowi przystosować się do nowej sytuacji, jaką jest ciąża, i stwarza optymalne warunki dla rozwijającego się dziecka. To przestrojenie hormonalne organizmu wpływa także na zmianę Twojego samopoczucia. Być może czujesz się niepewnie i szukasz oparcia w swoim otoczeniu. Bardzo ważne jest to, jak najbliżsi przyjmą i potraktują Twój odmienny stan.
Warto wiedzieć: W ciągu jednej ciąży organizm matki produkuje więcej estrogenu niż kobieta bezdzietna przez całe swoje życie!
Hormony ciążowe – krótki przewodnik
Wzrost estrogenu jest kluczowym warunkiem rozwoju ciąży. Umożliwia on formowanie nowych naczyń krwionośnych, wspiera rozwój organów płodu i umożliwia transport związków odżywczych, a jednocześnie dba o prawidłowe działanie łożyska i przygotowuje organizm do laktacji. Poziom estrogenu wzrasta nieustannie od początku ciąży i osiąga szczytowe wartości w trzecim trymestrze. W pierwszym trymestrze jego skutkiem ubocznym są niestety mdłości, które same w sobie pogarszają samopoczucie.
Progesteron jest wydzielany przez jajniki oraz łożysko w czasie ciąży. Wzmacnia on wyściółkę macicy, pomagając zarodkowi się zagnieździć. W kolejnych tygodniach rosnący poziom progesteronu blokuje dalsze owulacje i przeciwdziała skurczom macicy, które mogłyby wywołać przedwczesny poród. Pod koniec ciąży progesteron przygotowuje piersi do karmienia.
Inne hormony ciążowe obejmują:
- Oksytocynę, która uruchamia się tuż przed porodem i pomaga rozszerzyć szyjkę macicy, a następnie oczyścić macicę po porodzie;
- Prolaktynę, która odpowiada za rozrost piersi i produkcję mleka;
- Relaksynę rozluźniającą tkankę łączną, aby dziecko mogło przejść przez drogi rodne matki;
- Gonadotropinę kosmówkową (hCG) rosnącą w ciągu pierwszych 10 tygodni ciąży i dbającą o dobre warunki dla zagnieżdżenia i rozwoju zarodka;
- Laktogen łożyskowy (inaczej somatommatropina kosmówkowa), który reguluje metabolizm i dba o dopływ składników odżywczych do płodu.
Warto podkreślić, że na samopoczucie ciężarnej największy wpływ mają wahania estrogenu i progesteronu.
Huśtawka nastrojów
Cechą charakterystyczną dla okresu ciąży jest podatność na zmiany nastroju. Samopoczucie w tym czasie może podlegać częstym zmianom i wahać się między biegunami przygnębienia i euforii. W jednej chwili czujesz się smutna, przybita i zrezygnowana, aby zaraz stać się wulkanem energii, i być gotową na podjęcie najtrudniejszych wyzwań. Gwałtowny charakter tych zmian powoduje, że w tym okresie jesteś szczególnie wrażliwa na sygnały dochodzące z otoczenia i możesz reagować na nie w przesadny sposób. Oczywiście odczucia i reakcje są indywidualne dla każdej ciężarnej, jednak daje się zaobserwować pewne prawidłowości.
W pierwszym trymestrze ciąży dominuje uczucie niepewności, a często także niepokoju i przygnębienia. W tym okresie kobieta staje się szczególnie wrażliwa na reakcje najbliższych. Przywiązuje do nich dużą wagę i szuka w nich odpowiedzi na pytania: Czy jest akceptowana w nowej roli? Jak najbliżsi odbierają jej odmienny stan? Czy tak jak ona są szczęśliwi i dumni? Niepokój może budzić sytuacja rodzinna i zawodowa, perspektywa nowych obowiązków i związanych z tym wyrzeczeń. W przypadku, gdy jest to pierwsza ciąża, pojawia się lęk przed nieznanym. Do tego dochodzi niepokój o prawidłowy rozwój ciąży.
Na początku ciąży najważniejszą potrzebą emocjonalną jest dla kobiety pełna i bezwarunkowa akceptacja otoczenia. Niezaspokojenie tego pragnienia jest odczuwane boleśnie, wywołuje negatywne uczucia, a w skrajnych przypadkach nawet depresję. Z drugiej strony, dzięki empatii otoczenia kobiety lepiej znoszą ciążę i łatwiej przyjmują związane z nią niedogodności oraz wyrzeczenia. Typowe dolegliwości mogą mieć wówczas mniejsze nasilenie lub pojawiać się rzadziej.
Poznaj nasze rady na pierwszy trymestr ciąży: https://niebieskiepudelko.pl/1-trymestr-ciazy-porady/
Z czasem coraz spokojniej
Wraz ze stabilizacją czynności hormonalnej (dominująca rola łożyska) poprawia się Twój nastrój i zyskujesz więcej pewności siebie. W tym okresie następują też tak przełomowe i uspokajające dla Ciebie wydarzenia jak początek odczuwania ruchów dziecka oraz możliwość wysłuchania uderzeń jego serduszka. Zmienia się Twoja sylwetka, a ciąża zaczyna być widoczna. Ustępują objawy charakterystyczne dla wczesnego okresu ciąży. Wszystko to powoduje, że pewniej stajesz na nogi, poprawia się Twoje samopoczucie, odczuwasz napływ energii, zaczynasz się czuć matką.
W drugim trymestrze ciąży kobiety stają się bardzo zdecydowane i energiczne. Jeżeli wcześniej przyszła mama nie wiedziała, czy zasłony mają być żółte czy zielone albo gdzie postawić łóżeczko dla dziecka, teraz nie będzie miała problemu z podjęciem decyzji. Dla wielu kobiet to czas remontów, przemeblowywania, urządzania pokoju lub kącika dla dziecka. Można powiedzieć, że w tym okresie przyszła matka wije gniazdko dla potomstwa. Oczywiście i teraz mogą pojawiać się chwile niepewności, pogorszenia samopoczucia, ale zdarza się to znacznie rzadziej.
Pod koniec ciąży, w trzecim trymestrze, poruszanie staje się trudniejsze, spada aktywność. Przyszła mama częściej i chętniej wypoczywa. Jest to czas na przygotowanie się do porodu.
Hormony po porodzie
Po porodzie następuje dramatyczna zmiana w środowisku hormonalnym kobiety. Wraz z oddzieleniem się i urodzeniem łożyska ustaje też jego endokrynna czynność, a jajniki nie podejmują jeszcze swej normalnej pracy. Powstaje na pewien czas tzw. cisza hormonalna. Dla kobiety to trudny okres. Płaczliwość, skłonność do depresji, poczucie bezradności nie omijają nawet najbardziej odpornych psychicznie kobiet. Tym bardziej że dołącza do tego zmęczenie, niewyspanie i stres związany z przebytym porodem oraz zdrowiem noworodka. Ponadto dokuczają szwy po szyciu ran porodowych.
Jak sobie z tym wszystkim poradzić?
Przede wszystkim uświadom sobie, że hormonalna huśtawka jest zjawiskiem normalnym i pożądanym z punktu widzenia zdrowia dziecka. I wszystko to minie – musisz po prostu być cierpliwa. Doraźnie pomóc mogą:
- Rozmowy z bliskimi;
- Spacery w przyrodzie;
- Większa ilość snu;
- Suplementy z kwasami tłuszczowymi omega 3;
- Zioła uspokajające, zwłaszcza bezpieczna dla ciężarnych melisa oraz rumianek;
- Małe przyjemności na co dzień – od dobrej pralinki po aromatyczną kąpiel.
Nie jest prawdą, że hormony mają nad nami władzę i trzeba poddać się ich wpływowi. Rozumiejąc, co dzieje się w Twoim organizmie i dlaczego, łatwiej poradzisz sobie z wyzwaniami codziennego życia, zachowując spokój i uśmiech!
Tagi: hormony, huśtawka nastrojów, zmiany nastroju
Dodaj komentarz