Ekologia jest modnym tematem i coraz więcej ludzi robi co może w zakresie ochrony środowiska. Czego sobie jednak wciąż nie uświadamiamy, to zakres, w jaki zanieczyszczenie powietrza może wpływać na maluchy.
Brudne powietrze nie sprzyja ani ludziom, ani zwierzętom czy roślinom. Małe dzieci narażone są jednak w sposób szczególny, ponieważ ich system oddechowy i odporność nie są jeszcze w pełni rozwinięte. Amerykańskie Stowarzyszenie Płuc podaje, że w momencie narodzin maluszek posiada zaledwie 20% pęcherzyków płucnych! Niedostatki immunologiczne sprawiają, że dzieci znacznie częściej niż dorośli cierpią na infekcje dróg oddechowych – te choroby też czynią młode pokolenie podatniejszym na szkodliwy wpływ toksycznego powietrza.
Jakie zanieczyszczenia są szczególnie niebezpieczne dla dzieci?
Największym zagrożeniem dla zdrowia jest pył zawieszony, który emitowany jest w czasie spalania paliw. Elektrownie opalane węglem, klasyczna niska emisja z domów jednorodzinnych, ale także transport drogowy to główni winni. Niestety, toksycznych związków w atmosferze wokół nas jest więcej – do najbardziej szkodliwych należą tlenki azotu, tlenek węgla, policykliczne węglowodory aromatyczne, dwutlenek siarki, a także rozproszone w powietrzu metale ciężkie, takie jak ołów czy rtęć. Za ich obecność w atmosferze odpowiada przede wszystkim tradycyjna energetyka oraz przemysł.
Warto wiedzieć, że nie bez znaczenia jest również jakość powietrza w domu. Negatywny wpływ na nią ma nie tylko palenie papierosów przez dorosłych, ale także toksyczne związki wietrzejące z mebli i tworzyw sztucznych, pleśń rozwijająca się w wilgotnych miejscach, surowce spalane w celu ogrzewania, a nawet chemikalia stosowane do czyszczenia. Paradoksalnie, w domu dzieci bywają czasem bardziej zagrożone niż na zewnątrz!
Trucie jeszcze w łonie matki!
Niestety, stan środowiska negatywnie wpływa na nawet na nienarodzone jeszcze dzieci! Istnieje wiele badań dowodzących toksycznego wpływu zanieczyszczonego powietrza, które wdycha ciężarna, na płód rozwijający się w jej łonie. Według badaczy z Kalifornii wysokie stężenie zanieczyszczeń zwiększa na przykład ryzyko przedwczesnego porodu. Ubocznym skutkiem wdychania toksyn przez przyszłą mamę może być również niska waga urodzeniowa maluszka.
Ekspozycja na toksyczne związki w powietrzu przed i po urodzeniu może również negatywnie wpływać na rozwój neurologiczny. W szczególności w strefach wyższego zanieczyszczenia powietrza obserwuje się średnio niższe wyniki z testów kognitywnych, a nawet częstsze występowanie autyzmu oraz zespołu nadpobudliwości psychoruchowej.
Dzieciństwo w smogu
Wpływ zanieczyszczonego powietrza na płuca rozwijającego się dziecka porównywany bywa do zgubnych efektów ekspozycji na dym papierosowy. Amerykańskie studia sugerują, że życie w „brudnych” miastach i w pobliżu terenów przemysłowych może wręcz ograniczyć rozwój pojemności płuc u małolatów! Wysoki poziom ozonu, zaliczanego do szkodliwych gazów cieplarnianych, asocjowany jest z kolei z wyższą częstotliwością infekcji dróg oddechowych. Szczególnie groźny jest ozon dla małych astmatyków, u których znacznie redukuje wydolność płuc.
Ponadto z różnych studiów przeprowadzonych na przestrzeni lat i cytowanych przez Światową Organizację Zdrowia wynika, że zanieczyszczenie powietrza może przyczyniać się do:
- Zaburzeń metabolicznych prowadzących do otyłości u dzieci;
- Zapaleń ucha środkowego;
- Zapaleń płuc (tutaj głównym winnym są najmniejsze drobinki pyłu zawieszonego PM2,5)
- Nowotworów, w tym zwłaszcza dziecięcej białaczki. Niektóre toksyczne związki w powietrzu mają bowiem charakter kancerogenny.
Uwaga: Według danych Światowej Organizacji Zdrowia w 2016 r. zanieczyszczenie powietrza w skali globalnej spowodowało 4.2 miliona przedwczesnych zgonów, z czego 300 tysięcy stanowiły dzieci do lat 5!
Co można zrobić, aby uchroni dziecko przed negatywnym wpływem zanieczyszczonego powietrza?
Najlepiej byłoby oczywiście w globalny sposób zadbać o zdrowsze powietrze. Wszystkie wysiłki zmierzające do ograniczenia spalania węgla czy użytkowania samochodów osobowych to inwestycja w zdrowie młodego pokolenia. Liczne studia z różnych zakątków świata jasno potwierdzają, że tam, gdzie udało się już zmniejszyć liczbę dni z przekroczonymi normami zanieczyszczeń, stan zdrowia najmłodszych wyraźnie się poprawia!
Naturalnie, ogólna poprawa jakości powietrza to zadanie na wiele lat. Póki co, aby zminimalizować, ryzyko możesz jednak:
- Kategorycznie zabronić palenia papierosów w domu i unikać wszelkich miejsc, gdzie obecny jest dym papierosowy (również w trakcie ciąży);
- Unikać jeżdżenia z maluszkiem w aucie po najruchliwszych ulicach miasta, zwłaszcza w godzinach, gdy korki są prawdopodobne;
- Na spacery wybieraj się jak najdalej od zatłoczonych ulic, a idąc chodnikiem, trzymaj się zawsze jego wewnętrznej strony – wbrew pozorom nawet 1-2 metry mają zasadnicze znaczenie;
- Sprawdź lokalne informacje na temat poziomu smogu i staraj się wietrzyć dom w okresach, gdy zanieczyszczenie jest najniższe;
- W okresach wysokiego stężenia smogu w mieście warto ograniczyć dzieciom z astmą ruch na świeżym powietrzu – wentylowane sale sportowe są wówczas bezpieczniejsze;
- Zainwestuj w wentylację z filtrami HEPA lub specjalny oczyszczacz do powietrza;
Ponadto, jeśli planujesz zmianę miejsca zamieszkania, weź pod uwagę dane dotyczące lokalnego zanieczyszczenia środowiska. Generalnie, obszary położone na wzgórzach są mniej narażone niż te osiedla w dolinach. Zasadne jest też rozważenie przeprowadzki z dala od centrum miasta – dojazdy bywają oczywiście męczące, ale jakość życia rodzinnego na wsi czy przedmieściach może być znacznie lepsza!
Bibliografia:
https://www.lung.org/clean-air/outdoors/who-is-at-risk/children-and-air-pollution
https://www.blf.org.uk/support-for-you/risks-to-childrens-lungs/air-pollution
https://bmjpaedsopen.bmj.com/content/5/1/e000706
Tagi: zanieczyszenie powietrza, zdrowie dziecka
Dodaj komentarz