Gluten to jeden z najbardziej kontrowersyjnych składników pokarmowych ostatnich czasów. Co o jego podawaniu dzieciom mówią najnowsze zalecenie dietetyczne?
Wydawać by się mogło, że ostatnio coraz więcej osób cierpi na alergię na gluten lub nietolerancję pokarmową z nim związaną. Czy to oznacza, że należy wykluczyć gluten z diety dziecka? Jak zapobiec rozwinięciu się u malucha nietolerancji na ten składnik? Podpowiadamy kiedy i jak najlepiej rozszerzyć dietę dziecka o gluten, zarówno w przypadku mam, które karmią maluszka piersią, jak i tych stosujących mleko modyfikowane.
Co to jest gluten?
Gluten jest białkiem, które możemy znaleźć w takich zbożach, jak pszenica, żyto i jęczmień, a w mniejszych ilościach również owies. Oznacza to, że gluten wchodzi w skład większości chlebów, ciast, makaronów i kasz. Może być też obecny w parówkach, pasztetach czy cukierkach, a to za sprawą takich składników jak wypełniacze zbożowe i mączne, emulgatory, stabilizatory, słód lub skrobia, których nie brakuje obecnie w żywności, szczególnie tej przetworzonej.
Nietolerancja glutenu a celiakia
Nietolerancja glutenu może wystąpić nawet u maluszka karmionego tylko piersią (jeśli mama spożywa produkty z glutenem), ale przede wszystkim pojawia się u starszych niemowląt, które zaczęły już jeść produkty zbożowe. Objawia się ona zwykle zmianami skórnymi i problemami ze strony układu trawiennego. W przypadku ich wystąpienia najlepiej jest zastosować specjalną ścisłą dietę eliminacyjną, skonsultowaną z lekarzem specjalistą. Na ogół wystarczy około roku powstrzymywania się od konsumpcji glutenu, aby układ odpornościowy się wzmocnił i rozwinęła się tolerancja na ten składnik pokarmowy.
Z celiakią jest niestety inaczej. Jest to autoimmunologiczna choroba trzewna, w wyniku której błona śluzowa jelita cienkiego ulega uszkodzeniu, a następnie całkowitemu zanikowi. Symptomy celiakii można zaobserwować u dzieci od 2. roku życia lub nieco starszych. Zwykle sygnałem świadczącym o rozwoju celiakii są zaburzenia trawienia, nieprawidłowe przybieranie dziecka na wadze lub wręcz chudnięcie. Niepokojące są także przewlekłe biegunki lub zaparcia, bóle brzuszka i wymioty. Skonsultujmy takie objawy z lekarzem, który będzie mógł wykluczyć lub stwierdzić występowanie celiakii. W przypadku tego schorzenia gluten musi być kategorycznie wyłączony z diety dziecka.
Czasami słyszymy też o alergii na gluten. Jest to sformułowanie błędne, bowiem alergię rozwija się na pszenicę, nie zaś obecne w niej białko. Symptomy są jednak bardzo podobne do nietolerancji glutenu, z tą jednak różnicą, że mogą rozwinąć się w groźny dla życia wstrząs anafilaktyczny. Alergia taka odkryta u małego dziecka może z czasem ustąpić, ale nie musi.
Kiedy wprowadzać do diety gluten?
Przez długi czas w Polsce gluten był na czarnej liście substancji, których niemowlak może spróbować dość późno, nawet ok. 10 miesiąca życia. Uważano, że im później wprowadza się gluten do diety dziecka, tym lepiej.
Współczesne zalecenia sformułowane przez Polskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci w 2021 r. mówią, aby gluten wprowadzać do diety między 4 a 12 miesiącem życia dziecka.
Jakie ilości glutenu należy podawać? Nie ma oficjalnych wytycznych w tym zakresie, ale pediatrzy polecają zaczynać od niewielkich porcji, typu ½ łyżeczki kaszki pszennej rozprowadzonej w mleku odciągniętym z piersi, mleku modyfikowanym lub zupce warzywnej. Ilości te można zwiększać z miesiąca na miesiąc, o ile nie obserwujemy niepokojących symptomów wskazujących na celiakię lub nietolerancję.
Zaleca się, by przez około 2 miesiące codziennie podawać niemowlęciu jeden posiłek dziennie zawierający odrobinę glutenu. Po tym czasie układ pokarmowy dziecka powinien być gotowy na większe porcje – kaszki pszenne, chleb bez skórki lub dania zawierające drobny makaron.
Uwaga: Karmienie piersią, choć jest najkorzystniejsze dla dziecka, nie wpływa na ryzyko rozwoju celiakii. Nie można też stwierdzić, aby wcześniejsze lub późniejsze wprowadzenie glutenu do diety (w ramach wspomnianego wyżej okresu) miało wpływ na pojawienie się celiakii.
Tagi: alergia, celiakia, karmienie naturalne, mleko modyfikowane, produkty bezglutenowe, produkty zawierające gluten, rozszerzanie diety
Dodaj komentarz