Która pozycja porodowa jest najlepsza?

Aktywna faza porodu jest najtrudniejsza i najbardziej stresująca dla matki, a samo znalezienie dogodnej pozycji do parcia okazuje się często bardzo trudne. Każda ma wszak swoje wady i zalety!

Gdy szyjka macicy otworzy się całkowicie, a dziecko obróci się i zstąpi ku niej, kobieta zaczyna zwykle spontanicznie czuć potrzebę parcia wraz z nadchodzącymi regularnie skurczami. Klasyka hollywoodzkich filmów przyzwyczaiła nas w tym kontekście do rodzącej leżącej na plecach z tułowiem i głową uniesioną i stąd wiele kobiet tak właśnie wyobraża sobie swój poród. Ale istnieją lepsze alternatywy!

Pozycje poziomowe, czyli położnicza tradycja

W uogólnieniu pozycje porodowe dzieli się na poziome, w których miednica ułożona jest równolegle do podłogi oraz pionowe. Te pierwsze dalej dzielą się na:

• leżenie na plecach z nogami uniesionymi w górę (jak na fotelu ginekologicznym);
• pozycję leżącą lub półleżąca – najczęściej stosowana na świecie;
• leżenie na boku z górną nogą przyciągniętą do piersi.

Fakt, że są to najczęściej praktykowane pozycje na izbach porodowych, wynika przede wszystkim z wygody personelu. Łatwiej jest bowiem wówczas monitorować tętno płodu i badać stan dróg rodnych, a większość szkoleń dla położnych dotyczy właśnie horyzontalnej pozycji porodowej. Zwłaszcza pozycja „fotela ginekologicznego” może pomagać pracy doktorów i sióstr, ułatwiając w razie potrzeby użycie narzędzi takich jak kleszcze czy próżnociąg (https://niebieskiepudelko.pl/porod-zabiegowy-cesarskie-ciecie-zabieg-kleszczowy-lub-prozniociag-polozniczy/).

Współczesna medycyna coraz częściej podkreśla jednak wady tej metody rodzenia. Podstawowym zarzutem jest tutaj fakt, że cały ciężar kobiety spoczywa na jej plecach, co może powodować dodatkowy ból, zaś ułożona poziomo macica musi nie tylko kurczyć się, aby wypchnąć płód, ale także walczy z siłą grawitacji. Zwłaszcza leżenie na plecach, z nogami położonymi płasko lub wzniesionymi, wydaje się spowalniać przebieg akcji porodowej, a także intensyfikować odczucie bólu. Istnieją również badania wskazujące, że stan zdrowia noworodków może ulec pogorszeniu wskutek rodzenia w pozycji leżącej, przede wszystkim z powodu nacisku na naczynia krwionośne matki, który z kolei może powodować zaburzenia rytmu serca płodu.

Mimo wszystko, niektóre kobiety, zmęczone długą akcją porodową i skrajnie wycieńczone, samodzielnie wybierają pozycję leżącą, jako najbardziej komfortową. W tym przypadku z punktu widzenia fizjologii porodu najkorzystniejsza wydaje się pozycja lateralna, czyli leżenie na boku z uniesioną górną nogą.

Pozycje pionowe – czy zawsze korzystniejsze?

Można też rodzić z miednicą ustawioną prostopadle do podłogi, co zdaniem wielu źródeł jest naturalniejsze i na dodatek wspierane siłą grawitacji. W tej grupie wyróżnia się również trzy główne pozycje porodowe:

• siedzącą, z tułowiem pochylonym o więcej niż 45 stopni;
• w kucki ze wsparciem pleców;
• klęczącą z dłońmi wspartymi na podłodze lub poduszkach.

Ogólnie, studia naukowe dowodzą, że pozycje pionowe sprzyjają przyspieszeniu akcji porodowej, co jest korzystniejsze dla jej przebiegu i zmniejszenia ryzyka powikłań, tak dla matki, jak i dla dziecka. W tym kontekście szczególnie efektywna okazuje się pozycja w kucki, która dodatkowo wydaje się najkorzystniejsza pod kątem minimalizowania bólu. Nie każdej kobiecie oczywiście jest wygodnie w pozycji kucznej, a ma ona i tą wadę, że wiąże się z większym ryzykiem rozdarcia krocza – tak samo, jak pozycja leżąca na plecach i siedząca. Najmniejsze zagrożenie dla pęknięcia śluzówki pochwy, odbytu, a nawet cewki moczowej stwarza natomiast wspomniana wyżej pozycja lateralna. Poród skraca także pozycja siedząca, która dodatkowo ogranicza potrzebę podania matce oksytocyny.

Co więcej, pozycje pionowe, choć wydają się tak korzystne, zwiększają również ryzyko krwotoku, który zwłaszcza krajach rozwijających się bywa wciąż istotną przyczyną zgonów okołoporodowych.

Jaka pozycja przy porodzie ze znieczuleniem?

Nieco inny przebieg ma poród ze znieczuleniem zewnątrzoponowym (https://niebieskiepudelko.pl/co-to-jest-znieczulenie-zewnatrzoponowe-w-czasie-porodu/) lub podpajęczynówkowym, w którym nie pojawia się często spontaniczna potrzeba parcia. Studia w tym zakresie nie są ja jednoznaczne, ale wydaje się, że najkorzystniejsza dla szybkości i sprawności przebiegu porodu jest wówczas pozycja boczna z uniesioną nogą przy jednoczesnym, świadomym opóźnieniu parcia. Sam fakt podania znieczulenia sprawia bowiem, że niektóre pozycje mogą być dla kobiety fizycznie nieosiągalne!

Co wybrać?

Istnieje wielkie prawdopodobieństwo, że w ciągu akcji porodowej wypróbujemy kilka pozycji, a jedna wyda nam się najkorzystniejsza. Ten indywidualny element trudno jest przewidzieć i stąd nie można jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, która pozycja porodowa jest najkorzystniejsza dla zdrowia matki i dziecka. Niemniej jednak, z badań statystycznych wynika, że stosunkowo najlepsze rezultaty daje pozycja na boku, z nogą uniesioną do góry, oraz pozycja klęcząca, z dłońmi wspartymi na podłodze. Naturalnie, w każdej innej pozycji da się urodzić bez komplikacji zdrowe dziecko tak jak miliony kobiet na całym świecie!

Dodajmy też, że bardzo często kluczowe parcie odbywa się w wybranej przez rodzącą, „wygodnej” pozycji, np. klęczącej, podczas gdy na samo odebranie porodu kobietę kładzie się na łóżku, aby móc łatwiej dokonać ewentualnego nacięcia krocza i asystować noworodkowi w przepychaniu się na świat. Mało która położna zgodzi się bowiem na chwytanie dziecka spadającego pionowo w dół i trudno się temu dziwić!

Tagi: Pozycje w czasie porodu