Pierwsza perełka na dziąsłach małego dziecka jest zwykle wielkim powodem do radości. U niektórych bobasów pojawia się już w piątym miesiącu, u innych w siódmym, a czasem… nie możemy się jej doczekać.
Ząbkowanie jest procesem bardzo indywidualnym. Ogólne ramy przewidują, że pierwsze zęby pojawiają się między 6 a 12 miesiącem życia. W wieku 15 miesięcy wiele niemowląt ma już 8 zębów, zaś przed drugimi urodzinami nawet 16. Niewielkie odchylenia od tych zasad nie są jednak powodem do niepokoju. O opóźnionym ząbkowaniu mówimy dopiero gdy 18-miesięczny maluszek nie ma jeszcze żadnego ząbka. Alternatywnie, dziecko może mieć pierwsze zęby na czas, ale do czwartego roku nie pojawią się u niego wszystkie mleczaki.
Jakie są przyczyny opóźnionego ząbkowania?
Sam fakt, że roczne dziecko nie ma zębów, nie oznacza nic złego, choć z pewnością zasługuje na konsultację stomatologiczną. Najczęściej opóźnione ząbkowanie okazuje się spowodowane:
- Genetyką – warto popytać w rodzinie o czasy wyrzynania się ząbków, gdyż czasem może być on odłożony w czasie wskutek zaburzeń chromosomalnych. Jeśli u rodziców czy dziadków zęby w końcu się jednak wszystkie pojawiły, rokuje to bardzo dobrze dla dziecka.
- Chorobami genetycznymi – w bardzo rzadkich przypadkach owo dziedziczne opóźnienie może być związane z szerszymi zaburzeniami genetycznymi. Mowa przede wszystkim o zespole Downa, zaburzeniach formowania i mineralizacji szkliwa oraz odontodysplazji miejscowej.
- Przedwczesnym porodem lub niską wagą urodzeniową – wcześniaki mogą cierpieć na wiele zaburzeń rozwojowych, zwłaszcza jeśli przyszły na świat bardzo przed czasem. Pojawienie się pierwszych ząbków może być u nich opóźnione nawet o kilka miesięcy.
- Niedoborami żywieniowymi – dzieci cierpiące głód, a także nieotrzymujące odpowiedniej dawki witaminy D, mogą mieć ząbkowanie opóźnione o nawet 4 miesiące.
- Niedoczynność tarczycy lub niedoczynność przysadki mózgowej to zaburzenia endokrynologiczne, które wymagają leczenia. Opóźnione ząbkowanie może być jednym z objawów.
Czy opóźnione ząbkowanie stwarza zagrożenie?
W ogromnej większości przypadków, każde dziecko doczeka się swego garnituru ząbków. Czekanie może być denerwujące i utrudnia rozszerzanie diety, ale warto uzbroić się w cierpliwość. Panika i ciągłe bieganie po doktorach nie sprzyjają nikomu.
Niestety, zdarzają się przypadki, że konieczna jest pomocą specjalisty ds. żywienia. Bezzębny maluch musi mieć bowiem odpowiednio dostosowaną dietę, aby rozwijał się prawidłowo i nie cierpiał na niedobory.
Z badań wynika, że opóźnione ząbkowanie może zwiększać prawdopodobieństwo późniejszego leczenia ortodontycznego. Warto jednak pamiętać, że nawet 80% wszystkich współczesnych dzieci takiej pomocy prędzej czy później potrzebuje.
W niektórych źródłach spotkać się można również ze stwierdzeniem, że opóźnione ząbkowanie może negatywnie wpływać na rozwój mowy oraz twarzowych grymasów. Nie warto jednak martwić się na zapas. Z największym prawdopodobieństwem zęby w końcu się pojawią, a ewentualne opóźnienia będzie można nadrobić z pomocą logopedy lub specjalisty od fizjoterapii.
Opóźnione ząbkowanie bywa również asocjowane z większą skłonnością do próchnicy. Tej ostatniej można jednak dość łatwo zapobiegać, dbając o prawidłową higienę jamy ustnej.
Czy opóźnione ząbkowanie się leczy?
Medycyna nie dysponuje metodami na przyspieszanie ząbkowania. Pomóc może jedynie leczenie ewentualnych problemów leżących u źródeł opóźnienia – np. zaburzeń hormonalnych czy deficytów odżywczych.
W bardzo rzadkich wypadkach zęby, które rozwinęły się w dziąśle, ale nie „wyszły” obnażane są chirurgicznie. O rozwiązaniu takim decyduje jednak lekarz.
Jeśli w badaniu RTG stwierdzony zostanie brak zawiązanych zębów, to mowa o zaburzeniu genetycznym dotyczącym życia płodowego. W tym przypadku dziecko otrzymuje doraźne wsparcie w postaci nakładek, a gdy szczęka przestanie rosnąć, z reguły wszczepia się mu implanty.
Ciekawostki:
- W jednym na 2000 urodzeń noworodek posiada już pierwsze zęby. Są one zwykle małe, słabo wykształcone i szybko się psują. W wielu przypadkach są usuwane, co nie powinno mieć wpływu na pojawienie się klasycznych zębów mlecznych.
- Twierdzenie, że późne ząbkowanie jest prognozą mądrości dziecka, nie ma nic wspólnego z nauką – to jedynie zabobon.
- Pierwsze ząbki mogą stać się podstawą do wczesnego diagnozowania autyzmu. Według naukowców ich formowanie jest dobrym wyznacznikiem metabolizmu cynku i miedzi, które z kolei odgrywają kluczową rolę w procesie rozwoju neurologicznego.
Bibliografia:
https://www.nature.com/articles/4801078
https://www.momjunction.com/articles/delayed-late-teething-in-babies-causes-complications_00708872/
https://www.yourdentistryguide.com/news/baby-teeth-autism/
Tagi: właściwy rozwój zębów, ząbkowanie
Dodaj komentarz