Probiotyki w ciąży

Zainteresowanie probiotykami jako kluczem do zdrowia od kilku lat wciąż rośnie. Czy i w jaki sposób mama w ciąży może skorzystać z tego dobrodziejstwa.

Czym więc tak naprawdę są owe legendarne probiotyki? Mowa o starannie wyizolowanych szczepach bakterii i drożdży, które podaje się w ramach suplementu diety w celu wzmocnienia mikroflory bakteryjnej diety. Nie należy ich mylić z prebiotykami, czyli substancjami takimi jak skrobia czy błonnik, które mają z kolei odżywiać żyjące w naszym układzie pokarmowym drobnoustroje.

W jaki sposób probiotyki mają sprzyjać zdrowiu?

Nawet dwa kilogramy naszej wagi ciała tworzą bakterie zamieszkujące jelita. Choć brzmi to trochę przerażająco, mowa o mikroorganizmach, które żyją z nami w symbiozie – pomagają nam trawić żywność, wytwarzają enzymy oraz ważne neuroprzekaźniki (np. serotoninę), a nawet witaminy. Co więcej, uważa się, że mikrobiom odgrywa również ważną rolę w sprawnym działaniu układu odpornościowego.

Wszystkie terapie antybiotykowe, zwłaszcza podawane w dzieciństwie, mogą zmieniać równowagę bakteryjną, zaburzając tym samym funkcje metaboliczne i immunologiczne. Na stan mikrobiomu oddziałuje również w znaczący sposób nasza dieta – uważa się, że współczesny sposób odżywiania w rozwiniętych społeczeństwach jest ubogi w naturalne probiotyki i prebiotyki i tym samym negatywnie wpływa na zdrowie.

Jakie korzyści mogą oferować probiotyki w ciąży?

Istnieje szereg studiów dowodzących, że dla przyszłej mamy probiotyki mogą stanowić korzystne urozmaicenie diety, przede wszystkim w kontekście:

• układu pokarmowego ciężarnej – zwłaszcza szczepy takie jak lactobacilli, bifidobacteria i salivarius zwiększają różnorodność mikrobiomu u ciężarnych i mogą zapobiegać takim problemom jak wzdęcia czy zaparcia.
• donoszenia ciąży – z przeprowadzonej w 2020 r. metaanalizy wcześniejszych studiów wynika, że przyjmowanie suplementów z probiotykami może chronić przed przedwczesnym porodem oraz innymi poważnymi ciążowymi komplikacjami, w tym niską wagą urodzeniową czy martwiczym zapaleniem jelit u noworodków.
• zdrowia niemowlaka – przeprowadzone w ostatnich latach badania naukowe sugerują również, że ciąża ze wspomaganiem probiotyków ogranicza ryzyko rozwoju egzemy u małych dzieci. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca więc oficjalnie suplementację ciężarnym, w których rodzinach odnotowuje się częste występowanie chorób alergicznych.
• depresji – ponieważ mikroflora jelitowa w bezpośredni sposób wpływa na produkcję neuroprzekaźników, uważa się, że zaburzenia układu pokarmowego są silnie skorelowane ze skłonnością do depresji. Mama w ciąży może tym samym zmniejszyć swoje ryzyko rozwoju depresji poporodowej, dbając o odpowiednią podaż probiotyków, przede wszystkim szczepu bakterii Lactobacillus rhamnosus.
• cukrzycy ciążowej – suplementy z probiotykami mają również korzystnie wpływać na redukcję poziomu glukozy i insuliny w u ciężarnych, chroniąc tym samym przed rozwojem cukrzycy.

Dodatkowo nie tylko w kontekście ciężarnych, sugeruje się, że dieta bogata w probiotyki redukuje problemy związane z zespołem drażliwego jelita, biegunkami, wrzodami żołądkowymi, infekcjami układu moczowego oraz stanami zapalnymi pochwy.

Czy probiotyki w ciąży są bezpieczne?

Przy wszystkich korzyściach oferowanych przez probiotyki, w środowisku medycznym pojawiają się jednak wątpliwości dotyczące bezpieczeństwa suplementacji. Kilka razy zasugerowano już wręcz, że nadużycie probiotyków może teoretycznie prowadzić do transferu genów odpornych działanie antybiotyków czy nawet potencjalnie niebezpiecznych bakteriofagów. Uważa się też, że w przypadku poważnie osłabionego układu odpornościowego oportunistyczne mikroorganizmy mogą wykorzystać sposobność i rozpocząć agresywną kolonizację, prowadząc nawet do rozwoju zapalenia płuc czy sepsy.

Jak dotąd nie udowodniono jednak, aby przyjmowanie suplementów w czasie ciąży we wskazanych dawkach miało jakikolwiek negatywny wpływ na zdrowie matki w ciąży lub płodu. Jedyne niekorzystne przypadki suplementacji probiotykami odnoszą się bezpośrednio do noworodków o niskiej wadze urodzeniowej.

W świetle współczesnej wiedzy mama w ciąży może więc przyjmować suplementy z probiotykami w zalecanych dawkach bez żadnej szkody – zwykle są one też bardzo dobrze tolerowane.

Porady dla kobiet w ciąży

Suplementy z probiotykami na pewno nie są obowiązkowe dla wszystkich ciężarnych –  lekarze nawołują raczej, aby się zdrowo odżywiać i mikroflorę jelitową wspierać za pomocą źródeł pokarmowych takich jak jogurty, kefiry czy kiszonki. W niektórych przypadkach przyjmowanie probiotyków w tabletkach może być zalecane. Mowa przede wszystkim o przyszłych mamach, które borykają się z:

• problemami jelitowymi;
• stanami depresyjnymi;
• alergiami;
• nadwaga bądź podwyższonym poziomem glukozy we krwi.

Przed rozpoczęciem suplementacji należy zawsze poradzić się z lekarzem. Nie wszystkie suplementy są takie same, a określone szczepy bakterii mogą być w konkretnych przypadkach bardziej korzystne. Należy też wystrzegać się preparatów sprzedawanych poza apteką i pochodzących od nieznanych producentów – mogą one wyrządzić więcej szkody niż pożytku!

 

---

Bibliografia:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6517882/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31856928/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3056676/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6267579/

https://www.insider.com/can-you-take-probiotics-while-pregnant

Tagi: bakterie, biegunka, Bifidobacteria, jogurty, kwas mlekowy, Lactobacillus, mikroflora przewodu pokarmowego, mikroorganizmy, preparaty kolonizujące jelito, probiotyki, przewód pokarmowy, soki owocowe