Kiedy i dlaczego rodzącym podaje się oksytocynę?

Oksytocyna jak lek bywa wykorzystywana do przyspieszenia akcji porodowej. W ciągu ostatnich dekad proces sztucznego stymulowania macicy do skurczów jest praktykowany coraz częściej. W krajach rozwijających porody wywołuje się najrzadziej, co niestety związane jest z poziomem służby zdrowia. Przekłada się to często na zdrowie matki i dziecka.

Co to jest oksytocyna?

Naturalna oksytocyna to hormon, który spełnia szereg ważnych funkcji. W szczególności:

• Wspomaga laktację – gdy dziecko zaczyna ssać sutek matki, wskutek podrażnienia nerwów dochodzi do produkcji oksytocyny, która sprawia, że mleko cieknie.
• Kurczy macicę – produkcja oksytocyny w drugiej i trzeciej fazie porodu odpowiedzialna jest za skurcze porodowe. Wcześniej jeszcze powoduje rozszerzanie szyjki macicy, zaś po porodzie, wydzielana w konsekwencji stymulacji sutków przez ssącego noworodka, pozwala macicy wrócić do pierwotnego kształtu i pozbyć się zalegającej w niej krwi.
• Ułatwia zapłodnienie – produkowana pod wpływem pieszczot seksualnych oksytocyna wspiera transport spermy w kierunku jajowodów.
• Wspiera uczucia – zarówno między partnerami, jak i między rodzicem a dzieckiem. Tulenie i pocałunki stymulują jej produkcję, a w efekcie w mózgu wzmacnia się poczucie przywiązania.

U mężczyzn oksytocyna wydzielana podczas orgazmu wspomaga ejakulację. Poza tym z badań naukowych wynika, że chroni ona mózg przed stresem, a nawet pomaga redukować apetyt. Nic dziwnego, że mówi się o życiu wodą i miłością.

Poznaj naturalne sposoby na przyspieszenie porodu: https://niebieskiepudelko.pl/5-naturalnych-sposobow-na-przyspieszenie-porodu/

Różne sposoby wywoływania porodu

Najłatwiejszym i najmniej ryzykowanym sposobem na pobudzenie organizmu matki do akcji porodowej jest masaż szyjki macicy. Lekarz lub położna wkładają wówczas do pochwy palec w rękawiczce i manualnie próbują oddzielić błony płodowe od szyjki. Ów masaż powoduje często zwiększone wydzielanie prostaglandyn, hormonów, które naturalnie towarzyszą rozpoczęciu akcji porodowej. Technika ta jest umiarkowanie bolesna i może jej towarzyszyć lekkie krwawienie.

Jeśli to zawiedzie, kobiecie oferuje się dalsze możliwe sposoby wywołania porodu. Pierwszym wyborem jest zazwyczaj dopochwowe podanie prostaglandyn w postaci żelu lub tabletki dopochwowej. Mają one za zadanie zmiękczyć szyjkę i spowodować jej skrócenie. Pozostawanie w szpitalu nie jest zawsze konieczne. Pierwsze skurcze mogą nadejść dopiero po upływie 6, a w przypadku niektórych czopków nawet 24 godziny. Alternatywą przy podejrzeniu przebicia błon płodowych jest podanie podjęzykowo Misoprostolu, który również pobudza macicę do skurczów.

Podobne działanie ma tzw. cewnik Foleya, będący małym balonikiem wypełnionym solą fizjologiczną umieszczonym wewnątrz pochwy i naciskającym na szyjkę, aby ją sztucznie rozszerzyć. Bywa to niekomfortowe, ale z drugiej strony nie wymaga wykorzystania żadnych hormonów, więc jest oszczędniejsze dla organizmu.

Hospitalizacja wymagana jest już natomiast przy dalszych próbach pobudzenia macicy do działania, do których należy przede wszystkim podanie syntetycznej oksytocyny dożylnie. Jest to hormon, który nasz organizm wydziela naturalnie, np. w trakcie orgazmu (stąd rada, aby współżyć w celu naturalnego przyspieszenia porodu), ale którego brak uniemożliwia macicy kurczenie się. Zewnętrze podanie leku w kroplówce skutecznie przyspiesza akcję porodową, ale w praktyce okazuje się skuteczniejsze przy przewlekłych porodach, które rozpoczęły się spontanicznie niż do dojrzewania szyjki macicy.

W „repertuarze” położników znajduje się również sztuczne przebicie pęcherza płodowego, zwane amniotomią, które jest pomysłem dość archaicznym i coraz rzadziej stosowanym ze względu na wysokie ryzyko infekcji.

Jak oksytocyna działa w porodzie?

Oksytocyna podawana jest dożylnie lub domięśniowo i wywołuje natychmiastowe kurczenie się macicy – często bardzo intensywne. O podaniu zastrzyku i dawce decyduje zawsze lekarz. Oksytocynę aplikuje się rodzącym wyłącznie w warunkach szpitalnych i za ich zgodą. Decyzja o jej podaniu wymaga jednak ze strony lekarzy pieczołowitego monitoringu stanu rodzącej oraz płodu. Kobieta powinna być ułożona na lewym boku.

Prawidłowa dawka może usprawnić akcję porodową, obniżając ryzyko dla matki i dziecka, a przy tym ma lekko przeciwbólowy efekt. Bywa również jedyną metodą uniknięcia cesarskiego cięcia. Wreszcie, z badań wynika, że wspomaganie oksytocyną doskonale wpływa na samopoczucie matki po porodzie – zarówno jej samoocenę, jak i pozytywne emocje w stosunku do dziecka.

Kiedy wywoływanie jest przeciwskazaniem?

Wywoływanie porodu jest niewskazane, jeśli:

• kobieta miała wcześniej operowaną macicę (cesarskie cięcie bywa często przeciwskazaniem),
• łożysko ma charakter przodujący i blokuje szyjkę macicy,
• dziecko ułożone jest w postaci pośladkowej lub bocznej,
• matka ma zdiagnozowaną, czynną opryszczkę dróg rodnych,
• dochodzi do wypadnięcia pępowiny.

Najważniejsze jest, aby lekarz, wszystkie „za” i ”przeciw” przedyskutował uczciwie z pacjentką, pozwalając jej ustosunkować się do możliwych opcji.