Jako jedna z klasycznych kobiecych dolegliwości, często związana z cyklem hormonalnym, ból głowy w ciąży jest zjawiskiem dość nagminnym. Jego nasilenie i częstotliwość mogą być różne, leczenie musi być jednak zawsze bardzo ostrożne.
Nawet co trzecia ciężarna skarży się na powtarzające się bóle głowy. U niektórych kobiet przybierają one postać uciążliwych migren prowokowanych najczęściej stresem, nadmiarem światła lub hałasem. Można mieć do nich naturalne skłonności, ale czasami pojawiają się właśnie dopiero w ciąży i wówczas powinny być przedmiotem konsultacji lekarskiej.
Dlaczego w ciąży boli głowa?
Bóle głowy zaliczane są do pierwszych objawów ciąży – często pojawiają się już w terminie spodziewanej miesiączki. W pierwszym trymestrze ich przyczyną są przede wszystkim zmiany poziomu hormonów, a konkretnie skokowy wzrost progesteronu. Wraz z postępującymi tygodniami w ciele przyszłej matki zasadniczo zwiększa się objętość krwi, co również może wpływać na przykre objawy w obrębie czaszki.
Nie zapominajmy też, że jak u każdego człowieka, ból głowy może być po prostu wynikiem zmęczenia lub rozwijającej się infekcji, łącznie z błahym przeziębieniem. A ponieważ hormony ciążowe oddziałują na śluzówkę nosa, zwiększając jej obrzęk, sezonowe choroby często przebiegają u przyszłych mam z zapaleniem zatok, które często objawia się silnym bólem w okolicach czoła, oczu i nosa.
Z badania opublikowanego przez niemieckich naukowców w 2017 r. wynika, że ponad połowa ciężarnych ma po prostu taką „urodę”. U kobiet, które przed ciążą nie cierpiały na migreny, najczęstszym powodem bólów głowy są wspomniane wyżej infekcje (27%) lub wysokie ciśnienie (22%). Ten ostatni czynnik jest charakterystyczny dla drugiej połowy ciąży i może wiązać się rozwojem preeklampsji, czyli zespołu przedrzucawkowego.
Inne możliwe przyczyny bólu głowy w ciąży obejmują:
- Niski poziom cukru we krwi, np. wynikający z mdłości i brak apetytu;
- Brak snu spowodowany bezsennością, bólami w nocy, nadczynnością pęcherza, itp.;
- Odwodnienie, które może być wynikiem intensywnych wymiotów;
- Stany lękowe i depresje związane z przebiegiem ciąży, porodem lub samym macierzyństwem.
Jak leczyć ból głowy w ciąży?
Lekiem przeciwbólowym pierwszego wyboru w okresie ciąży jest paracetamol. Uważany za ogólnie bezpieczny dla płodu bywa on jednak mało skuteczny w zwalczaniu silnych migren. Dodatkowo są studia dowodzące, że regularne przyjmowanie paracetamolu przez ciężarne zwiększa ryzyko zaburzeń neurologicznych u dzieci. Okazyjna tabletka raz na jakiś czas nie jest jednak zagrożeniem, a może przynieść choć częściową ulgę.
Wyjątkowo silny ból głowy w ciąży nie powinien być nigdy powodem do samodzielnego przekraczania zalecanych dawek paracetamolu lub sięgania po kontrowersyjne preparaty typu ibuprofen, aspiryna czy środki zawierające kodeinę. Jeśli bólu nie da się opanować w domu, należy zwrócić się o pomoc do lekarza. Typowe leki na migrenę nie są polecane w okresie ciąży.
W ogromnej większości przypadków ciężarna jest jednak w stanie przetrzymać dolegliwości bez sięgania po farmaceutyki. Z punktu widzenia zdrowia płodu jest to na pewno bezpieczniejszy wybór. Tym bardziej że ból głowy da się złagodzić naturalnymi metodami, niestwarzającymi żadnego ryzyka. Należą do nich przede wszystkim:
- Odpoczynek w zaciemnionym pomieszczeniu z głową uniesioną wysoko na poduszkach;
- Picie dużej ilości wody lub innych napojów (idealnie bez kofeiny i cukru);
- Zimne lub ciepłe kompresy na głowę;
- Refleksoterapia, czyli uciskanie określonych punktów na ciele;
- Energiczny spacer na świeżym powietrzu.
Pomóc mogą również błahe aktywności typu zjedzenie posiłku, krótka drzemka, relaksująca kąpiel czy masaż stóp. Warto traktować ból głowy w ciąży jako sygnał do zwolnienia tempa, raczej niż przeszkodę w codziennej aktywności.
Kiedy należy udać się do lekarza?
Natychmiastowej wizyty w szpitalu wymaga sytuacja, w której ciężarna doświadcza silnego bólu głowy, a jednocześnie
- ma problemy ze wzrokiem typu nieostra wizja czy błyski w polu widzenia;
- odczuwa ból tuż pod żebrami;
- wymiotuje;
- doświadcza nagłych, intensywnych obrzęków kończyn lub twarzy.
Powyższe symptomy (nawet, jeśli nie występują wszystkie) mogą wskazywać na preeklampsję i wówczas stanowią bezpośrednie zagrożenie dla życia matki i dziecka.
Jak zapobiegać bólom głowy w ciąży
Jeśli masz skłonności do migren lub już w pierwszych tygodniach ciąży odczuwasz nasilenie bólów głowy, spróbuj żyć tak, aby ich niepotrzebnie nie prowokować. Pomóc może na pewno regularna, umiarkowana aktywność fizyczna, która poprawia obieg krwi i wzmaga produkcję przeciwbólowych endorfin. Kluczowe jest również przyjmowanie ok. 2 litrów płynów dziennie i wysypianie się do „różowa” – minimum 8 godzin na dobę.
Uwaga: U wielu osób silne bóle głowy są prowokowane przez spożycie czekolady, nabiału, pomidorów lub drożdży.
Poza tym staraj się nigdy nie omijać posiłków – przerwy między nimi nie powinny przekraczać 4 godzin. Dobrym pomysłem są również techniki relaksacyjne, unikanie przetworzonej żywności bogatej w konserwanty i inne związki prowokujące bóle głowy, jak również unikanie spędzania dużej ilości czasu przed ekranem telewizora lub komputera.
Bibliografia:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5648730/
https://thejournalofheadacheandpain.biomedcentral.com/articles/10.1186/s10194-017-0823-1
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10379615/
https://www.pregnancybirthbaby.org.au/headaches-during-pregnancy
https://www.stanfordchildrens.org/en/topic/default?id=headaches-in-early-pregnancy-134-3
Tagi: ból głowy, bóle, odpoczynek
Dodaj komentarz