Wirusy HSV należą do najbardziej uciążliwych patogenów – według różnych szacunków zarażonych nimi jest nawet 80-90% globalnej populacji. Opryszczka u niemowlaka wywołuje jednak szczególnie silne emocje, w tym często matczyne poczucie winy. Wyjaśniamy, jak można radzić sobie z problemem.
Wirusy HSV1 i HSV2 a opryszczka u niemowlaka
Herpes simplex virus, inaczej HSV, to tak naprawdę duet dwóch szeroko rozpowszechnionych wśród ludzi i bardzo zaraźliwych wirusów. Fakt, że nie słyszymy o nich częściej, wynika z bezobjawowego przebiegu infekcji u sporej części społeczeństwa, które mimo braku symptomów roznosi patogeny dalej.
HSV 1 najczęściej objawia się charakterystycznymi pęcherzykowatymi zmianami na wargach, pod nosem oraz wewnątrz jamy ustnej. Można się nim bardzo zarazić przez pocałunek czy picie ze wspólnego naczynia. Wirus może jednak również atakować genitalia.
HSV2 z kolei zazwyczaj manifestuje się na genitaliach i z tego powodu przenoszony jest często drogą płciową.
Niestety, oba wspomniane wirusy mają zdolność do skrywania się przed układem odpornościowym w komórkach nerwowych, wskutek czego organizm nigdy nie jest w stanie ich do końca zwalczyć. Raz zarażony człowiek „ma” więc wirusa HSV do końca życia, choć nie oznacza to, że musi wykazywać objawy. Te ostatnie często manifestują się w stanach stresu czy osłabienia.
Skąd się bierze opryszczka u noworodka?
Pierwszym miejscem, w którym maluszek może zetknąć się wirusem HSV, są, niestety, drogi rodne matki. Jeśli kobieta jest zakażona HSV2, podczas porodu patogen ma szansę zarazić noworodka, prowadząc do bardzo poważnej infekcji. Układ odpornościowy dziecka jest bowiem jeszcze nierozwinięty i nie potrafi zwalczać wirusów. W rezultacie noworodek już w wieku kilku dni może rozwinąć pierwsze symptomy choroby, które obejmują:
- podwyższoną temperaturę ok. 38°C;
- brak apetytu;
- małe pęcherzyki na skórze.
Niestety, infekcja często rozwija się bardzo szybko i powoduje intensywny wykwit pęcherzykowatych zmian na całej twarzy, a także błonach śluzowych dziecka. Z czasem noworodek staje się letargiczny, dochodzi do wybrzuszenia ciemiączka, a zainfekowany układ nerwowy daje objawy w postaci drgawek i napadów epileptycznych. Opryszczka u niemowlaka stwarza bezpośrednie zagrożenie dla życia, więc w przypadku podejrzenia infekcji należy jak najszybciej udać się do szpitala.
Warto wiedzieć: Nie każda kobieta uprzednio zarażona wirusem HSV przekaże go dziecku. Najbardziej niebezpieczna jest sytuacja, w której infekcja po raz pierwszy rozwinie się w okresie 6 tygodni poprzedzających poród.
Opryszczka u niemowlaka – co robić?
Nawet jeśli poród przebiegł bez zainfekowania dziecka, niemowlę wciąż ma szansę zarazić się wirusem HSV 1 poprzez pocałunek czy dotyk. Dotyczy to nie tylko matki, ale wszystkich osób mających styczność z dzieckiem.
I w tym przypadku przebieg infekcji może być groźny – wszystko tak naprawdę zależy od wieku malucha. Typowe objawy również obejmują gorączkę, niechęć do karmienia i ogólne rozdrażnienie. Maluszek może się przy tym nadmiernie ślinić, a z czasem na jego ustach, nosie, a nawet w oczkach (rogówce i spojówce) rozwijają się pęcherzykowate zmiany. Obserwuje się również nieprzyjemny zapach ust oraz zapalenie dziąseł.
Podczas gdy infekcja HSV u noworodka zawsze wymaga hospitalizacji, opryszczka u niemowlęcia kilkumiesięcznego może być już zwykle leczona w domu. Lekarze najczęściej zalecają miejscowe leki wysuszające bolesne zmiany, a dodatkowo środki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, jeśli zachodzi taka potrzeba. W poważniejszych stanach u młodszych niemowląt podawane są dożylnie leki przeciwwirusowe.
Sprawdź, jak dawkować ibuprofen i paracetamol u niemowląt: https://niebieskiepudelko.pl/goraczka-u-dziecka-w-wieku-przedszkolnym/
Jednocześnie dziecko w miarę możliwości powinno być karmione piersią, gdyż jest to najlepszy sposób na wspomaganie odporności. Wyjątkiem jest sytuacja, w której u matki obserwowane są zmiany opryszczkowe w okolicach sutka. Należy je najpierw wyleczyć, a dopiero potem można powrócić do karmienia. Jeśli druga pierś jest zdrowa, nie ma żadnych przeciwwskazań, aby ją wykorzystywać.
Pamiętaj! Sam fakt, że Twoje dziecko przebyło opryszczkę w wieku niemowlęcym, nie musi oznaczać ciągłych nawrotów. Dbaj o odporność dziecka, aby uchronić je przed najgorszym. Są dzieci, które nieprzyjemnych zmian doświadczają tylko raz w życiu i takie, które cierpią kilka razy do roku.
Prewencja opryszczki u niemowląt
Ze względu na bezobjawowy często przebieg zakażenia wirusami HSV, nie da się w 100% zapobiec przekazaniu infekcji maluszkowi. W ramach profilaktyki warto jednak:
- badać oboje przyszłych rodziców w kontekście przeciwciał HSV – mężczyznom można podawać leki przeciwwirusowe, a jeśli zakażona jest kobieta, poród przez cesarskie cięcie jest wysoce wskazany;
- wykluczyć współżycie poza związkiem partnerskim w okresie ciąży (dotyczy obojga partnerów);
- ograniczać kontakty noworodka z obcymi – zwłaszcza branie na ręce, całowanie, itd.;
- nie dopuszczać do niemowląt osób z aktywnymi zmianami opryszczkowymi na twarzy.
Bibliografia:
National Health Service NHS, https://www.nhs.uk/conditions/neonatal-herpes/
National Library Medicine – National Center for Biotechnology Information, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11269641/, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7829727/
New York Department of Health, https://www.health.ny.gov/diseases/communicable/herpes/newborns/fact_sheet.htm
Tagi: chorobotwórcze wirusy, hsv, opryszczka
Dodaj komentarz